Demirel: Başbakan arama külfeti kalksın

Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel, yine başkanlık sistemini önerdi. Ankara Genç İşadamları Derneği'nin (ANGİAD) ‘Türkiye’nin Siyasi Sistemi ve Geleceği' konulu toplantısında konuşan Demirel, sistemin tıkanıklıklarından sözettikten sonra, başkanlık sisteminin ‘Başbakan arama külfetini ortadan kaldıracağını’ söyledi.

Türkiye'de yarı-başkanlık sistemi uygulanması durumunda, cumhurbaşkanlığı seçiminin iki turlu yapılması gerektiğini belirten Demirel, ‘‘Halkın yüzde 50'sinin oyunu alamayan cumhurbaşkanı seçilememeli’’ dedi. Cumhurbaşkanlığı süresinin de uzun olduğunu kaydeden Demirel, ‘‘7 sene çoktur. 5 sene olması lazım’’ görüşünü savundu.

Demirel, toplantı öncesinde basına dağıtılan ancak son anda okumaktan vazgeçtiği konuşma metninde de istikrar için somut önerilerini maddeler halinde sıraladı. Demirel'in ‘‘Okudum kabul edin’’ dediği metinde yeralan öneriler, kapsamlı bir anayasal reforma gidilmeden önceki geçiş döneminde uygulanabilecek şu düzenlemeleri içeriyor:

Cumhurbaşkanı 5 yıllık bir süre için iki turlu seçimle halk tarafından seçilmelidir.

Parlamentoyu fesih müessesesi işler hale getirilerek, anayasal geleneğimize uygun bir şekilde bu yetki Cumhurbaşkanı'na verilmelidir.

Yasama denetiminin güçlendirilmesini ve yasama ile yürütmenin birbiriyle içiçe geçmesi durumunun ortadan kaldırılmasını sağlamak amacıyla bakan olanların milletvekilliklerinin sona ereceği bir düzenlemeye gidilmelidir.

Demokratik denetimin daha etkili hale getirilmesi ve yasama faaliyetinin daha titiz bir incelemeye tabi tutulabilmesi için anayasal deneyimimiz içinde 20 yıl uygulanmış olan senato yeniden ihdas edilmelidir.

Yasama organı seçimlerinde seçmen ile vekili arasındaki bağı güçlendirecek iki turlu dar bölge çoğunluk sistemine geçilmelidir. Seçmenin hangi partiler grubunun ülkeyi yöneteceğini önceden bilmesini mümkün kılan ittifak sistemiyle birlikte düşünüldüğünde iki turlu dar bölge siyasetimizi ikili yapıya yeniden kavuşturabilecektir.

Seçmenlerin ülke sorunlarının çözümünde doğrudan görüşlerini ortaya koyabilmelerine imkan tanıyacak şekilde referandum müessesesine işlerlik kazandırılmalıdır. Doğrudan halk tarafından seçilen Cumhurbaşkanı'na bu yetki şarta bağlı olmadan tanınmalıdır.