Davaları eksik soruşturma uzatıyor

Marmara Üniversitesi Öğretim Üyelerinden Ord. Prof. Dr. Sulhi Dönmezer ile Prof. Dr. Feridun Yenisey, 1117 davada yaptıkları araştırmada, ülkemizdeki davaların eksik soruşturma nedeniyle uzadığını ortaya çıkardı. Araştırma, polis ve jandarmanın yaptığı eksik soruşturma yüzünden davaların karara bağlanma sürelerini uzattığı, pek çok davanın haksız yere beraatle sonuçlanmasında etkili olduğunu ortaya koydu. Çaşışmayı rapor haline getiren öğretim üyeleri, ‘Hazırlık soruşturması, delil toplama açısından yetersizdir. Yetersiz delil ile açılan kamu davalarında beraat oranı çok yüksek olur. Mahkemeye, iddianameyi reddetme imkânı tanınıp, yeniden delil toplanması sağlanmalıdır’ sonucuna vardı.

Dönmezer ile Yenisey'in istatistiki çalışmalarından şu sonuçlar ortaya çıktı: ‘‘Suçun yüzde 51'ini polis, yüzde 36'sını savcı, yüzde 2'sini ise jandarma öğrenmektedir. Suç hakkındaki bilgi, ilgili birimlere yüzde 40 oranında ihbarlarla ulaşmaktadır. Gelişmiş ülkelerde ihbar oranının yüzde 90'lara varması dikkat çekicidir. Suçun işlenmesi ile öğrenilmesi arasındaki zaman bir günü geçmemektedir. Polisin zanlıyı yakaladığı andan itibaren suça verdiği isim ile iddianamede yüklenilen isim yüzde 84 uyuşurken, yüzde 12'sinde yanılgılar ortaya çıkmaktadır. Faillerin ilk anda yüzde 88'i belirlenirken, yüzde 12'lik bir dilim ilk anda bilinmemektedir. Jandarma ve polisin yaptığı ilk işlem sanığın ifadesini almaktır. Daha sonra üst arama, olay yeri inceleme, mağdur ifadesi ile en son savcıya haber vermek.’’

Araştırmada, polis ve jandarmanın yakaladığı zanlıların yüzde 60'ının ifadesini alırken, bunlardan yüzde 44'ünün suçlarını kabul ettiği belirlendi. Prof. Dr. Dönmezer ve Prof. Dr. Yenisey, şu önerileri getirdiler: Mahkemenin iddianameyi reddetme şansı olmalı. Polis alt kültürü oluşturulmalı. Diğer kurumlarla işbirliği sağlanmalı. Mağdurun korunması kanunla güvence altına alınmalı. Telefon dinleme sistemi oturtulmalı. Kamuoyunun ön yargılı hareket etmemesi için gerekli önlemler alınmalı.