'Çin'e çıplak ayakla gitmeniz mümkün değil'
Güncelleme Tarihi:
Kırk yılı aşkın bir süredir pek çok üst düzey görevde bulunmuş Çin analisti Andrew Leung, Çin’in büyük fırsatlar sunduğunu ancak yatırım stratejisi oluşturulmadan ve bu piyasa önceden anlaşılmadan girildiği takdirde şirketlerin ellerinin boş kalacağı uyarısında bulundu.
Bu yıl 9’uncusu düzenlenen Forum İstanbul 2010 kapsamında konuşmacı olarak Türkiye’ye Çin uzmanı olan Leung, Çin’e yatırım yapmak isteyenlere önemli uyarılarda bulundu.
Leung, hurriyet.com.tr ile yaptığı söyleşide, “Fizibilite yapmadan, yalın ayakla doğrudan bu ülkeye gidip yatırım yapamazsınız. Birçok insan bu şekilde gömleklerine kadar kaybettiler… Orayı anlamadan gözlerinizi dört açmadan burada yatırım olmaz. Elinizdeki varlığı getirip ilk günden ben yatırım yapmaya geldim diyemezsiniz” dedi.
Londra merkezli kendi adını taşıyan bir danışmanlık şirketinin sahibi olan Leung, Çin konusunda Avrupa’nın önde gelen uzmanlarından birisi olarak gösteriliyor.
EN BÜYÜK RİSK YANLIŞ ORTAK
Leung bu noktada en büyük riskin ise yanlış iş ortağı bulmak olduğuna dikkat çekti. Sizinle aynı hedefi taşımayan bir ortak ile iş yapmanın sakıncalarını vurgulayan Çin uzmanı, bu durumu yanlış evlilik yapmaya benzeterek, bunun “aynı yatağı paylaştığınız insanla farklı rüyalar” görmeye benzediğini söyledi.
Başarılı iş birliği yaratmada karşılıklı iyi ilişkiler kurmanın da öneminin altını çizen Leung, bu sürecinde de tıpkı evlilikteki gibi ince elenip sık dokunması gerektiğine ve güvene dayalı olmasına işaret etti.
Yatırım stratejilerine bakıldığında şu anda dünyada tek gövdeli bir üretim stratejisi olmadığını ve bir ürünün farklı parçaları değişik ülkelerde imal edilip sonra bir araya getirildiğini hatırlatan Leung, bunun en güzel örneği bilgisayar ve otomotiv sanayinde yaşandığını söyledi.
GÜÇLÜ NOKTANIZI ÖN PLANA ÇIKARIN
Leung yatırımcılara, “Bu nedenle sizde yatırım stratejinizi belirlerken birçok farklı seçenek şansı ile baş başa kalıyorsunuz. Bu noktada da güçlü olduğunuz noktaları ön plana çıkararak ona göre harita çizmelisiniz” tavsiyesinde bulundu.
Leung sözlerine, “Çin’de bu dönemde hem Körfez, hem Ortadoğu hem de Afrika pazarlarına açıldığı gibi diğer taraftan da bu ülkelerden aldığı ürünler ile ülkesindeki artışını ve orta sınıfın güçlenmesini sağlıyor. Bu yüzden Çin’de yatırım yapacak olan şirketlerin yatırım stratejilerini belirlerken, bu ülkenin nasıl bir yol izlediğini iyi analiz etmesi gerekiyor” diye devam etti.
SÜREÇ DEĞİŞTİ
Çin konusunda küresel stratejik danışmanlık yapan Leung, küresel ekonomide resmin bütününe bakıldığında bundan öncekine kıyasla bir değişimin de göze çarptığına da değindi.
Leung bu noktada “Batı ekonomilerinin güçsüzleştiği bu dönemde diğer bir farklılığı ise gelişmekte olan ülkelerin yükselen performansı ortaya konuyor. Bu ülkelerin gelişmesi alternatif şansını artırırken, bundan 100 yıl önce sanayi devrimiyle başlayan ve devam eden süreçtekinden de farklı bir yol izleniyor. Çünkü o süreçte dünya ekonomisini bir dönemde İngiltere daha sonra ABD tek başına yönlendirirken, şimdi aynı Çin, Hindistan, Türkiye ve Latin Amerika’daki gibi ülkeler bunu aynı anda gerçekleştiriyor” dedi.
TÜRKİYE’NİN KENDİSİNİ ÇİN’E TANITMALI
Türkiye’nin, Çin’deki yatırımların azlığına da dikkat çeken Leung, uluslararası şirketlerin bu ülke pazarında büyük egemenliği olduğunu ancak Türkiye’nin gerek hükümet gerekse de şirketler bazında tanıtım faaliyetlerini artırması gerektiğine dikkat çekti.
Çinli şirketlerin de Türkiye konusunda çok bilgi sahip olmadıklarını ifade eden Leung, Türkiye’nin iş imkanları ve Asya ve Avrupa arasındaki köprü olma durumuyla gelecek vaad eden bir ülke olduğunu söyledi.
İKİNCİ DUBAİ OLMAZ
Çin ekonomisindeki aşırı ısınma ve varlık balonu tehlikesiyle ilgili yorumlarını da hurriyet.com.tr ile paylaşan Leung, Asya’nın dev ekonomisinde konut sektöründe yaşanan fiyat artışları nedeniyle ‘ikinci Dubai’ olacak tezlerine de karşı çıktı.
Çin’de çok sayıda yeni inşaat yapıldığı ancak bunların çoğunun boş kaldığına dair iddialara, “Çin kademe kademe büyüyor. Bundan önce tarım bölgesi olan ve yine binalardaki boş daireler nedeniyle eleştirilen bölgeler şimdi büyük iş alanları olmuş durumda” dedi.
Leung, Çin’in asıl patlamayı ise ülkenin farklı yerlerinde ortaya çıkan bu gelişmiş bölgelerin, alt yapı yatırımlarıyla birlikte, otoyol ve hızlı trenlerle birbirine bağlantısını gerçekleştirilmesi sonrasında yaşayacağını da belirtti.
Çin’in bu tip alt yapı yatırımları sayesinde orta sınıfının gelişeceğini de kaydeden Leung, böylece ülkede tüketimin de önünün açılacağına dikkat çekti.