Camilerde kubbeleri ve kemerleri taşımak için kullanılan yüksek ve kalın ayaklara ne denir?

Güncelleme Tarihi:

Camilerde kubbeleri ve kemerleri taşımak için kullanılan yüksek ve kalın ayaklara ne denir
Oluşturulma Tarihi: Aralık 14, 2018 10:46

Camilerde belirgin olarak gözlemlenebilen sütunlar, kubbeleri ve kemerleri taşımak için kullanılan yüksek ve kalın ayakları ifade etmektedir. Modern yapıların da olmazsa olmazları arasında yer alan sütunlar, kolon olarak da bilinmektedir. İşte, camilerde kubbeleri ve kemerleri taşımak için kullanılan yüksek ve kalın ayak olan sütunlar hakkında bazı bilgiler

Haberin Devamı

Sütun ya da modern ismiyle kolon, taşıyıcı sistemde düşey yapı elemanlarına verilen isimdir. Yapıda dış ve iç etkilerden oluşan kuvvetleri (moment, kesme kuvveti vb.) temellere, dolayısı ile zemine aktarırlar. Boyutlandırılmaları gelen kuvvetlere göre yapılan hesaplamaların dışında; yönetmeliklerde malzeme cinsine göre belirtilen minimum boyutlardan küçük olamaz. Taş veya tuğla örülerek yapılan taşıyıcı ayaklara ise paye denmektedir.

Yapı tarihinin en başından beri yapıları ayakta tutmak için kullanılagelmiştir. İlk zamanlarda taş, ağaç gibi doğal malzemeler kolon yapımında kullanılmışsa da modern teknolojinin gelişmesi ile birlikte bir tür yapay bağlayıcı olan çimento ve iskeleti oluşturan çelikten imal edilmiş betonarme veya yalnızca çelikten sütunlar kullanılmaya başlanmıştır.

Haberin Devamı

Sütunlar yapı sistemlerinde, genellikle kirişlerden gelen yükleri temele, dolayısı ile zemine aktarırlar. Kolonlarda oluşabilecek bir hasar, yapının göçmesine varabilecek kadar ağır hasarlara neden olabilmektedir.

TARİHTE SÜTUNLARIN KULLANIMI

Mimari anlamda sütunların ilk kullanıldığı yapılar eski Mısır'da MÖ 2600 yıllarında taş kalıplarla yapılan Imotep tapınağında görülmüştür.

Mimari anlamda sütunların kullanıldığı diğer bir uygarlık ise Perslerdir. Perslere ait Apadana Tapınağı'nda 70 x 70 metre ebatlarında olan yapıda birçok sütun kullanılmıştır. Bu sütunların büyük bir kısmı hala ayakta durmaktadır.

Ayrıca kolonlar değişik medeniyetlerce yapısal eleman dışında; vergi taşları ve Sadaka taşı olarak da kullanılmıştır.

Kolonlar birçok ebatlarda tasarlanabilir. Bazıları kesme taşların üst üste dizilmesi ile imal edilmişlerdir. Bazıları da bütün olarak, taşların yonutulması ile imal edilmişlerdir.

Eski dönemlerde, yekpare kolonların ağırlıkları yüksek olduğu için taşınmaları ve yerleştirilmeleri zor olmuştur. Diğer kolonlar; kesme taşların üst üste konulması ya da taşların harçlarla birleştirilmesi şeklinde imal edilmiştir.Ayrıca genellikle bu tip kolonlarda; oluşacak gerilmeleri karşılamak için farklı taşlar ya da metal parçaları da kullanılmıştır. Genellikle kolonlar mukavemeti düşük betonlardan, tuğlalardan ya da taş parçalarından imal edilmişlerdir.

Haberle ilgili daha fazlası:

BAKMADAN GEÇME!