Bu vergi Thatcher'ı devirdi

EMLAK Vergisi'nin hesaplanmasında en önemli kriter olan metrekare birim fiyatlarının 30-40 kat artırılmasının sorumluluğunu kimse almıyor.Vergiye baz olan birim fiyatlarını fahiş bir şekilde artıran Takdir Komisyonu'nda yer alan her kurum, sorumluluğu bir diğerine atıyor. Oysa, her mahalle, hatta sokak için Emlak Vergisi'ne baz alınacak metrekare birim fiyatlarını belirleyen Takdir Komisyonu'nda, Maliye ve Bayındırlık bakanlıkları ile o ilin ticaret odasından ve ilçe belediyesinden birer kişi ile muhtarlar görev alıyor. Artışın en fazla gerçekleştiği yerlerden biri olan Ankara Çankaya'nın Belediye Başkanı Haydar Yılmaz'a göre, artışın sorumlusu kendileri değil. Nedeni ise komisyonda tek kişi ile temsil edilmeleri. Maliye Bakanı Sümer Oral da dün aynı yaklaşımda bulundu. Oral, rahatsızlığını gizlemezken, şöyle dedi: ‘‘Bu oranlar kendi kanunu muvacehesinde belirleniyor. Bakan olarak müdahale hakkım yok. Komisyonlar tekrar toplanıp oranları belirleyebilir.’’BAŞKANLAR İYİ DÜŞÜNSÜNOral, 18 milyon Emlak Vergisi mükellefine ağır yük getiren uygulama ile ilgili olarak belediye başkanlarına çağrıda bulundu: ‘‘Belediye başkanları bu artışın kendilerine getireceği sıkıntıyı iyi görmeli. Vergisini artırdığı kişinin seçmeni olduğunu düşünmeli.’’ Bakanlık olarak ‘‘konuyu incelediklerini ve bir çıkış yolu aradıklarını’’ belirtti. Takdir Komisyonu'nun bir vergiyi 30-40 kat artırma yetkisinin olup olmadığı sorusuna ise Oral şu yanıtı verdi:‘‘Tabii olmaması lazım. ‘Bu kadar artırdım, böyle yapacağım' diyememesi lazım. Zaten onun için de vatandaşa itiraz hakkı verilmiş.’’Bakan Oral’ın sözünü ettiği takdir komisyonlarının fiyatlarına itiraz süresi geçen yılın temmuz ayında son buldu. İtiraz, birim fiyatlar 4 yılda bir belirlendiği için bir sonraki dönem, yani 2006'daki fiyatlar için olabilecek.İtiraz da soruna çözüm getirmeyecek, dava açılması gerekecek. Dava sonuçlanıncaya kadar da Takdir Komisyonu'nun belirlediği rayiç üzerinden vergiler ödenecek.Ankara'da 1994 yılında açılmış olan davaların büyük bölümü ise hálá sonuçlanmış değil... DEMİR LADY'NİN YIKILIŞITakdir Komisyonu'nda temsilcisi bulunan Ankara Ticaret Odası (ATO) Başkanı Sinan Aygün de bu duruma dikkat çekti. Aygün, takdir komisyonlarının fiyatlarına her dönem itiraz edip, dava açtıklarını açıkladı. Davalar Keçiören, Altındağ ve Yenimahalle ilçeleri için sonuçlanmış. Çankaya için açtıkları dava da sonuçlanmak üzereymiş. Aygün mahkemeden aldıkları kararın ‘‘emsal’’ niteliğinde olduğunu anımsattı ve yeni oranlarla ilgili de dava açacaklarını açıkladı. Ellerindeki emsal karar dolayısıyla davaların daha kısa süreceğine inandığını vurguladı ve hemşerilerine şu çağrıda bulundu:‘‘Mart ayında beyanname vermekte ve vergi ödemekte acele etmeyin. Gerekirse bu yüksek oranlı vergiyi ödemeyin.’’ Aygün'ün bu sözleri hafızamızda 1990'ın yaz aylarında İngiltere'de yaşananları canlandırdı. Thatcher hükümeti o tarihte, benzer bir vergiyi ‘‘Pool Tax- Kelle Vergisi’’ adı altında belediye vergisi olarak çıkardı. Bu vergi, İngilizleri bilinen sakin tavırlarından çıkarıp, sokaklara döktü. Kasım 1990'da Demir Lady Thatcher hükümetinin yıkılış nedeni oldu. Kelle Vergisi de daha ılımlı olan Yerel İdare Vergisi'ne (Councıl Tax) dönüştü.