Başkanlık tartışması

Siyasi parti liderleri, Cumhurbaşkanı Demirel'in gündeme getirdiği ‘Başkanlık sistemi’ için temkinli konuştular. Başbakan Yılmaz, ‘‘O konuya girmek istemiyorum’’ derken, DSP Lideri Ecevit, ‘‘Üzerinde iyice düşünülmeli’’ sözleriyle pek sıcak yaklaşmadığını ortaya koydu. DYP ve RP'liler ise Demirel'in gündem değiştirdiğini ileri sürdüler.

Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel'in açıklamalarıyla yeniden gündeme gelen başkanlık sistemi, siyasi kulisleri karıştırdı.

Başbakan Yardımcısı Bülent Ecevit, başkanlık sistemine soğuk yaklaştı. Başkanlık sistemiyle demokrasinin bağdaşabildiği ülke sayısının son derece az olduğuna dikkat çeken Ecevit, ‘‘Onun için, üzerinde iyice düşünülmesi gerekir’’ dedi. Demirel'in başkanlık sisteminin tartışmaya açılması gerektiğine yönelik sözlerini Ecevit, ‘‘Olabilir, herkesin düşüncesini açıklaması hakkıdır. Özellikle de cumhurbaşkanının’’ diye değerlendirdi.

Başbakan Mesut Yılmaz ise ‘‘O konuya girmek istemiyorum’’ diyerek tartışmalardan uzak durmayı tercih etti. Yılmaz, 8'inci Cumhurbaşkanı Turgut Özal döneminde de yapılan bu tartışmalarla ilgili görüşünü o zaman, ‘‘Başkanlık sistemi sadece ABD'de başarı ile uygulanıyor. Türkiye'de bunun sakıncaları olabilir’’ diye açıklamıştı.

TBMM Başkanı Mustafa Kalemli, başkanlık sistemine olumlu baktığını belirtti. Konu henüz Meclis gündemine gelmediği için üzerinde görüş belirtmek istemediğini vurgulayan Kalemli, ‘‘Böyle birşey Meclis'e gelirse o zaman bakarız. Ben tartışmaların dışındayım’’ dedi. Ancak Kalemli, başkanlık sistemine bakışını, ‘‘Çok olumlu’’ sözleriyle tanımladı.

ANAP'lı Devlet Bakanı Eyüp Aşık, yıllardır Başkanlık sistemi üzerinde durduklarını belirterek, ‘‘Ancak hükümetimizin gündeminde şu an başkanlık sistemi tartışması yok. Bizim iki önceliğimiz var. Mahalli idareler ve sosyal güvenlik reformları. Bunları süratle tamamlamak zorundayız. Ondan sonra bu konuyu tartışabiliriz’’ dedi.

Şu anda başkanlık sistemini tartışmanın zamanı olmadığını savunan DYP lideri Tansu Çiller, ‘‘Bunu hangi meclis yapacak? Bugün bir ara rejim var. Bu Meclis'in yapacağı yegane bir şey var. Bir an önce demokrasinin tesisini sağlamaktır ve bir an önce seçime gitmektir. İlk önce demokrasiyi kuralım. Bunların hepsi sonradan konuşulacak şeyler’’ dedi.

DYP yöneticileri ise Demirel'in açıklamalarını ‘gündem değiştirme’ olarak niteledi. DYP Genel Başkan Yardımcısı Meral Akşener, ‘‘Sayın Cumhurbaşkanı, demek ki başkanlık sisteminde başkan olmak istiyor. Herkes aday olabilir. Sayın Demirel de aday olursa seçilebilir’’ sözleriyle imalı bir değerlendirme yaptı. DYP Genel Başkan Yardımcısı Hasan Ekinci, Türkiye'de öncelikli sorunun seçim olduğunu vurgularken, ‘‘Sayın Cumhurbaşkanı bir an önce seçime gidilmesini istiyordu. Şimdi ise ne söylüyor? Bence kendileri gündemi değiştirmeye çalışıyorlar’’ diye konuştu. Ekinci, Demirel'in bu konuyu gündeme getirmesini, ‘‘Çünkü bu dayatmayla kurulan hükümet kendisinin de içine sinmedi’’ sözleriyle değerlendirdi.

DYP Genel Başkan Yardımcısı Cihan Paçacı, ‘‘Sayın Demirel'in, bu konuyu gündeme getirirken, başkanlık sistemi önerisinin kendi şahsına yönelik olmadığını vurgulaması bence şık olurdu’’ dedi.

RP de, eski ortağı DYP gibi, ‘‘Demirel gündem değiştirmeye çalışıyor’’ tepkisini gösterdi. RP Genel Başkan Yardımcısı Rıza Ulucak, ‘‘Bu konu arada sırada gündeme geliyor, sonra da ortadan kalkıyor ne hikmetse. Şimdi de, tam hükümetin zam ve zulüm icraatları sürerken gündeme geldi. Bu biraz bize, gündemi değiştirmeye yönelik bir şey gibi geliyor’’ dedi. Ulucak, ‘‘RP olarak siz sıcak bakar mısınız buna?’’ sorusuna da, ‘‘Sıcak bakarız, ama, bizim bakmamızla olmaz. Bu meselenin ilmi bir şekilde ele alınıp araştırılması, fayda ve zararlarının ortaya konulması gerekir’’ diye konuştu. CHP Genel Başkan Yardımcısı Mehmet Kahraman, ‘‘Anayasamız başkanlık sistemi anayasası değil. Bunun için bir Anayasa değişikliği gerekiyor. Türkiye'deki istikrarsızlık başkanlık sistemi olmadığından kaynaklanmıyor’’ dedi. Başbakan Yardımcısı ve Milli Savunma Bakanı İsmet Sezgin, başkanlık sistemine DTP olarak tam destek verdiklerini kaydetti. Sezgin, partisinin programında başkanlık sisteminin yeraldığını belirterek, Demirel'in aday olması halinde destek vereceklerini kaydetti.