Başarıya dışardan onay bekliyoruz

Güncelleme Tarihi:

Başarıya dışardan onay bekliyoruz
Oluşturulma Tarihi: Mayıs 03, 2002 00:00

HÜRRİYET'in manşetindeki ‘‘Burada kovuldu orada kral oldu’’ haberini okuyunca, spor dünyası ile sanat dünyası arasında büyük benzerlik dikkatimi çekti.Ergin Ataman, Türkiye'de başarısız sayılıp işinden olmuş, İtalya'da takımını Avrupa Şampiyonu yapınca, bizim birinci sayfamızda yer aldı. Uluslararası ölçütlerin, ulusal ölçütleri aştığı bir gerçek.Hele bizim gibi gelişme dönemindeki ülkelerin -azgelişmişlik sözünden nefret ediyorum- sporda ve sanatta, dışardan onay bekleme kompleksi daha yoğun. Hepimizin dolambaçlı yollardan itiraf ettiğimiz bir ruh hali.Batı'nın zevki bizden üstündür. O bizim adımıza estetik taşeronluk yapabilir.Onay meselesine ben iki açıdan bakıyorum.Kimi çevreler, yabancı ülkelerdeki başarıları görmezden gelip, çok içe dönüyorlar. Böyle bir içe kapanmaya elbette karşıyım.Ancak kendi değer yargılarımıza biraz daha fazla güvenemez miyiz?Yurtdışından bize gelen görülmüştür, okunmuştur, beğenilmiştir mührünü bir asker mektubu hiyerarşisine dönüştürmenin de iç ezikliğini yaşamayalım.* * *SANATTA ne kadar çok tartışıldı?Özellikle Türk filmleri için bir iddia uzun süre tartışıldı.Yabancılar için çekilmiş, dışarıda ödül alsın diye onların beğeneceği tarzda bir film yapılmış. Hafif alaycı bir deyimle, sosyal içerikli filmler için böyle söylenirdi.Ne var ki, Türkiye'de seyredilme oranını dışardaki ödüller etkiledi.Ali Özgentürk'ün, Ömer Kavur'un, Yılmaz Güney'in ödüllü yapıtlarını hatırlatalım.Gerçekten de dünyadaki önemli sinema ödülleri, yalnız bizi değil, bütün dünyadaki seyirciyi etkiliyor, yönlendiriyor.Ferzan Özpetek'in filmlerinin İtalya'da kazandığı başarılar, kuşkum yok ki bizim burada onu seyretmemiz konusunda gizli bir estetik baskı yaratmasın.Fazıl Say yabancı ülkelerden ödüller almasaydı, önemli ve ünlü müzik dergilerinde iyi eleştirilerden bölümler yayınlanmasaydı, bence onu bu kadar baştacı etmez, salonları doldurmazdık.Edebiyat için de geçerli bu.Dışarda kitapları yayınlanan Türk yazarları, kitaplarının arka kapaklarına, Batılı eleştirmenlerden alıntıları koyuyorlar.Mesajı şu:Koskoca Amerikalı eleştirmen, bunu beğenmiş, ünlü İngiliz gazetesinde övücü yazılar çıkmış, onların yanında Türk eleştirmeninin esamisi okunmaz.Yanlış bir seçim. Çünkü gene de bu kitapları Türkler okuyacak.Haklı oldukları yana gelince. Türkiye'de fotoğraflarının kapladığı alan yabancı gazetedekiyle doğru orantılı.* * *KENDİ beğenilerimizin, ölçütlerimizin de onaysız önemine bir inanabilsek.Yazar da, yönetmen de, okur da, seyirci de.
Haberle ilgili daha fazlası:

BAKMADAN GEÇME!