Bardağın yarı boş tarafına takıldım

1927 sayımında okuryazar kadınların oranı yüzde 4.5. 76 yıl sonra, 2003 yılında oran yüzde 87.5. Bardağı yarı dolu ya da yarı boÅŸ görmek meselesi. Ne kadar ciddi bir yol alınmışsa da, her sekiz kızdan birinin hálá okuryazar olmaması canımı sıkıyor.BELKÄ° aynı gazeteden, belki deÄŸil...Bu hafta içerisinde beni en fazla etkileyen iki resimden birinde, mavi formalarını giymiÅŸ ilkokul çocukları bir kova taşıyor.Kırmızı kova neredeyse boylarından büyük.Yer Fethiye'nin Kayacık Köyü. Fethiye'nin 60 kilometre uzaklığındaki okulda içme ve kullanma suyu yokmuÅŸ. Su bir kilometre uzaklıktaki dereden taşınıyor. Bir kovayı iki küçük ancak kaldırabiliyor.OKUL KÄ°TABINDAKÄ° KADINÄ°kinci resim Erzurum'dan. HalitpaÅŸa Ä°lköğretim Okulu'nun çocukları sıraya dizilmiÅŸ, terlikli ayaklarını gösteriyor. Çocukların yüzde 90'ı ayakkabıları olmadığından terlikle okula geliyormuÅŸ. Bazıları terliklerle okula gelmekten utanıyormuÅŸ.Cumhuriyet'in 100. yıldönümünde yani 20 yıl sonra, okulda sular akacak mı? Ayaklarda baÄŸcıklı ayakkabılar olacak mı?Bu sorulara ‘‘kesinlikle evet’’ diyebilmeyi isterdim ama burası Türkiye.Ne olacağı belli olmaz.Ãœniversiteye baÅŸlayan kızım geçenlerde bir öğretim görevlisinin araÅŸtırmasından söz etti.AraÅŸtırmayı yapan Dr. Firdevs GümüşcüoÄŸlu, 1945 öncesi ilkokul kitaplarını ve özellikle hayat bilgisi kitaplarını incelemiÅŸ.1945 öncesi kitaplarda, kadınla erkek eÅŸit, her ÅŸeyi paylaşıyorlar.Kadın dışarda çalıştığı gibi, evdeki rolü daha çok eÄŸitici düzeyinde.Resimlerde, elinde bir kitapla çocuklarına okumayı öğretirken görülüyor.1945'ten sonra ise çarpıcı bir deÄŸiÅŸiklik var.Kadın tamamiyle baÅŸka bir konumda.Hemen hemen tüm resimlerde, mutfakta ocağının başında yemek yapıyor.GümüşcüoÄŸlu, bu deÄŸiÅŸimi anlatırken o yıllarda Marshall yardımı veren Amerika BirleÅŸik Devletleri'nin geleneksel aile modeli üzerinde ısrar ettiÄŸini söylüyor.Geleneklere baÄŸlılık komünizmle mücadelenin yollarından biri diye düşünüyorlardı herhalde.1945 sonrası, Cumhuriyet'in ilk yıllarının gerisine düşmüşsek, 2023 yılı Kayacık Köyü için bazı soru iÅŸaretlerinin olması doÄŸal.Tam bu noktada diyeceksiniz ki, AB faktörü var. DoÄŸru.Soru iÅŸaretlerinin bir bölümünü silmek için bir neden. Hepsini deÄŸil.1927 sayımında okuryazar kadınların oranı yüzde 4.5.76 yıl sonra, 2003 yılında oran yüzde 87.5.BÄ°ZÄ°M NESÄ°L SABIRSIZBardağı yarı dolu ya da yarı boÅŸ görmek meselesi.Ne kadar ciddi bir yol alınmışsa da, her sekiz kızdan birinin hálá okuryazar olmaması doÄŸrusunu isterseniz canımı sıkıyor.Cumhuriyet'in 80. yılında bardağın yarı boÅŸ tarafına takılmam kimi zaman yabancı arkadaÅŸlarımı ÅŸaşırtıyor: ‘‘Daha çok genç bir cumhuriyetsiniz. Biz bugünlere gelinceye kadar ne kazalar atlattık, ne hatalar iÅŸledik.’’Belki onlar haklı.Bizim nesil mi yoksa pek sabırsız, pek teláşlı.Sahi ÅŸimdi aklıma geldi...Cumhuriyet Bayramı çocukluÄŸumuzda, çoÄŸunlukla kırmızı, beyaz krepon kağıdı süslemeleri ve tahta sapının kıymıkları elinize batan küçük bayraklar demekti.Krepon kağıdı süslemeleri duruyor mu?Â