Alkışlanacak bir öneri

GEÇEN hafta 30 milletvekili tarafından TBMM Başkanlığı'na verilen ‘‘Siyasi Koruma ve Ahlak Komisyonu’’ kanun teklifi, Türk demokrasisinin geleceği açısından cesaret verici bir girişim olarak görülmelidir.ANAP İstanbul Milletvekili Bülent Akarcalı'nın başını çektiği bu yasa önerisi, milletvekillerinin akçalı konularda tabi olacakları sınırları düzenliyor, uymaları gereken ahlak ölçülerini tanımlıyor.Önerinin en can alıcı bölümünde milletvekillerinin ticari faaliyetlerini düzenleyen şu madde yer alıyor:‘‘TBMM üyeleri ve dışarıdan atanan bakanlar, Türk Ticaret Kanunu'na göre tacir veya esnaf sayılmalarını gerektirecek bir faaliyette bulunamaz, ticaret ve sanayi müesseselerinde görev alamaz, ticari mümessil veya ticari vekil veya kolektif şirketlerde ortak veya komandit şirkette komandite ortak olamazlar.Bakanlar, kár amaçlı bütün işlerini birinci ve ikinci dereceden yakını olmayan bir kayyuma devrederler.’’* * *Önerinin bir diğer önemli yönünü, milletvekillerinin uymaları gereken kuralları denetlemek üzere TBMM içinde bir ‘‘Siyasi Koruma ve Ahlak Komisyonu’’ kurulmasına ilişkin hüküm oluşturuyor.Öneriye göre, komisyon tarafsızlığı esas alabilmek için TBMM Başkanı'nın siyasi parti gruplarının eşit sayıda tespit edeceği milletvekillerinden oluşacak. Komisyon üyelerinin seçiminde siyasi denetim ve olgunluk, konular hakkında duyarlılık, kamuoyunda itibar gibi özellikler göz önünde bulundurulacak.Metinde milletvekili ve bakanların uymaları ve saygı göstermeleri gereken ahlaki yönetim ilkeleri toplam 13 madde halinde sıralanıyor.Bu ilkeler arasında milletvekili ve bakanlara yalnızca akçalı konularda değil, genel hal ve gidişlerine kadar inen pek çok alanda sıkı bir davranış disiplini getiriyor.Kamu imkánlarının özel amaçlarda kullanılmaması, görev sorumluluğu ile bağdaşmayan işler yapılmaması, yabancı ülkelerde devlet itibarını zedeleyici fiil ve davranışlarda bulunulmaması, herhangi bir özel kuruluşa öncelikli uygulama yapılmaması bu ilkeler arasında sayılabilir.* * *Yaptırımlara gelince: Komisyon, ahlaki yönetim ilkelerine uyulmadığını tespit etmesi halinde, ilgili milletvekili ya da bakanı aykırılığın düzeltilmesi için uyarıyor. Uyarıya rağmen düzeltilmemesi halinde ise komisyon, milletvekilinin ‘‘kınanmasına’’ karar veriyor veya bunu kamuoyuna açıklıyor.Teklifin getirdiği düzenlemelerin başta ABD Kongresi olmak üzere Batı ülkeleri parlamentolarındaki uygulamaları esas aldığı anlaşılıyor.Şimdi bütün iş, bu önerinin TBMM Genel Kurulu'na getirilmesine kalmıştır.Kamuoyunun, sivil toplum kuruluşlarının ve basının bu yasa önerisinin geçmesi için kuvvetli bir baskı yaratması, bu teklifi samimi olarak destekleyen milletvekillerinin elini güçlendirecektir.