Adalet Bakanlığı'ndan 'Fişleme' açıklaması

YARSAV Yönetim Kurulu, hakim ve savcı fişlenmelerinde “gizlice alınan bilgiler kullanıldığı, bu fişlemelerin adayların bütün meslek yaşamları ve kariyerleri sürecinde birer veri tabanı niteliğinde kayıt altına alındığını” öne sürerek, “Fişlemeler ‘ileri demokrasiye’ uygun mu?” eleştirisinde bulundu.

Hakim ve savcı fişlemelerine Anayasal dayanak sağlanmaya çalışıldığını öne sürülen açıklamada, Adalet Bakanı Sadullah Ergin’in CHP İzmir Milletvekili Selçuk Ayhan’ın soru önergesine verdiği “hakim ve cumhuriyet savcısı adaylarını fişliyoruz ama giyim tarzından ya da alkol aldığından dolayı mesleğe kabul edilmeyen kişi bulunmamaktadır, Bakanlığımızca bu sebepler nedeniyle görevine son verilen herhangi bir aday da bulunmamaktadır” yanıtı anımsatıldı.

Anayasa’da yapılan değişiklikle de yargıç ve Cumhuriyet savcısı adaylarının fişlenmesinin önüne geçilmediğinin iddia edildiği açıklama şöyle:

“Adalet Bakanlığının 2004 yılında çıkardığı Adlî Yargı Hakim Ve Savcı Adayları İle İdarî Yargı Hakim Adaylarının Meslek Öncesi Eğitimlerinin Yaptırılmasının Esas Ve Usullerine İlişkin Yönetmelik hükümleri uyarınca numaralandırılarak ve yönetmeliğe örnekleri eklenen gizli fişlerle aday yargıç ve Cumhuriyet savcıları fişlenmektedirler. Bu işlemlerde yani fişlenmelerinde araç olarak da, en yakınında bulunanlardan objektif olup olmadığı kuşkulu, fişlemenin doğasına uygun ve gizlice alınan bilgiler kullanılmakta, temel bir insan hakkı olan özel yaşamları dahi mercek altına alınarak fişlenmektedirler. Bu süreçte adayların görev yaptığı bölgelerdeki meslektaşlarımızdan da adeta birer muhbir gibi bilgi vermesi beklenmektedir. Bu fişlemeler adayların mesleğe kabullerine engel olmasa bile, bütün meslek yaşamları ve kariyerleri sürecinde birer veri tabanı niteliğinde varlıklarını sürdürmektedirler. Bu durumun kanuna uygun olduğu söylemlerine karşı ise, Evrensel Hukuka uygun mu? Anayasa’nın 12. ve 13. maddelerinde ruhunu bulan temel hak ve özgürlüklerin yasa ile sınırlandırılmasının hakkın özüne dokunamayacağı yolundaki kurala uygun mu? Getirildiği söylenen ‘ileri demokrasiye’ uygun mu? Soruları akla gelmektedir ki, bu soruların yanıtının kamuoyunu tatmin edecek biçimde verilmesi gerektiği kanısını taşıdığımızı kamuoyuna saygı ile duyuruyoruz."

BAKANLIK AÇIKLAMA YAPTI

İddialar üzerine Adalet Bakanlığı açıklama yaptı. Bakanlığın Basın ve Halkla İlişkiler Müşavirliğinden yapılan yazılı açıklamada, “hakim ve savcı adaylarının fişlendiğine” yönelik haberlere ilişkin açıklama yapıldığı bildirildi.

Bakanlığın Basın ve Halkla İlişkiler Müşavirliğinden yapılan yazılı açıklamada, CHP İzmir Milletvekili Selçuk Ayhan'ın “Hakim ve savcı adaylarının fişlenip fişlenmediğine” yönelik yazılı soru önergesine Adalet Bakanlığınca verilen cevabi yazının bazı haberler ve yorumlarda çarpıtılarak “Hakim ve savcı adaylarının hayat tarzlarının fişlendiği” şeklinde sunulduğu belirtildi.

Açıklamada şunlar kaydedildi:

“Hakim ve savcı adaylarına ilişkin bilgi ve değerlendirme notlarının tutulması uygulaması 1934'te çıkarılan Hakimler Kanunu ile başlamıştır. Bu uygulama günümüze kadar görev yapmış hükümet ve bakanlar döneminde rutin olarak devam ettirilmiştir. Önceki hükümetler döneminde de var olan bir uygulamanın mevcut Hükümetle bağlantı kurularak son yıllarda başlatıldığı yönündeki iddialar hiçbir şekilde gerçeği yansıtmamaktadır.

1934 tarih ve 2556 sayılı Hakimler Kanunu ile 1983 yılında çıkarılan 2802 sayılı Hakimler ve Savcılar Kanunu'nda hakim ve savcı adaylarının bilgi ve tecrübeleriyle birlikte ahlaki durumlarının da değerlendirmeye tabi tutulacağı hüküm altına alınmıştır. Yukarıda belirtilen kanunlar çerçevesinde hazırlanan yönetmeliklerle hakim ve savcı adayları hakkında bilgi ve değerlendirme notları düzenlenmiştir. Hakim ve savcı adayları hakkında bu tür bilgi ve değerlendirme notlarının düzenlenmesi işlemi, önceki hükümetler ve adalet bakanları döneminde de rutin olarak uygulanmıştır.

Hakim ve savcı adaylarına ilişkin bu bilgiler, hakimlik mesleğine mensup kişilerce doldurulmakta ve staj sürelerinin sonunda Hakimler ve Savcılar Yüksek Kuruluna takdim edilmektedir. Bu uygulama kanunun bir gereği olarak yapılmaktadır. 2002 yılından bu yana Yüksek Kurulca alkole düşkünlüğünden veya giyim tarzından dolayı mesleğe kabul edilmeyen veya Bakanlığımızca bu gerekçelerle görevine son verilen hakim ve savcı adayı bulunmamaktadır.”