AB'nin Kürtçe talebi

Radyo ve TV yayınlarında Kürtçe dili üzerinde sürmekte olan yasak, Türkiye ile AB arasındaki ilişkilerde yeniden kritik bir nitelik kazanmak üzere.Konunun yeniden ısınmasının gerisinde, AB Komisyonu ve önde gelen AB ülkelerinin RTÜK Yasası'ndaki mevcut sınırlamanın kaldırılması hususunda aldıkları ısrarcı tavır yatıyor. Bu beklenti, AB'nin geçen yıl 8 Kasım tarihinde açıkladığı Katılım Ortaklığı Belgesi'nde 2001 yılına ilişkin kısa vadeli öncelikler faslında şu şekilde ifade edilmişti:‘‘Türk vatandaşlarının kendi anadillerinde televizyon ve radyo yayını yapmalarını yasaklayan her türlü yasal hükmün kaldırılması...’’Hükümet, geçen ekim ayında TBMM'den geçirdiği Anayasa değişikliği reformunda bu beklentiyle ilgili önemli bir adım attı.* * *Reform çerçevesinde 1982 Anayasası'nın 26. maddesinde yer alan ‘‘Düşüncelerin açıklanması ve yayılmasında kanunla yasaklanmış olan herhangi bir dil kullanılamaz’’ şeklindeki hüküm, metinden olduğu gibi çıkartıldı.Ancak, Anayasa metninde yapılan değişiklik tek başına yeterli olmadı. Çünkü, RTÜK Yasası'nın yayın ilkelerine ilişkin 4. maddesindeki şu sınırlama halen yürürlükte bulunuyor: ‘‘Radyo ve TV yayınlarında ancak evrensel kültür ve bilim eserlerinin oluşmasında katkısı olan yabancı dillerin öğretilmesi veya bu dillerde haber iletilmesi amacıyla bu diller kullanılabilir...’’Kürtçe, evrensel kültür ve bilime katkısı olan bir dil olarak değerlendirilmediğinden, RTÜK Yasası'ndaki bu ifadeyle doğrudan yasaklama kapsamı içinde kalıyor.Bir başka deyişle, artık Kürtçe TV yayınları, yasaların üstünde bir metin olan Anayasa'ya göre serbest; ama yasaya göre yasak durumda.Anayasa ile yasa arasında bariz bir çelişki söz konusu.* * *Aslında burada hükümet açısından AB'nin talebinden bağımsız olarak da giderilmesi gereken bir çelişki var.TBMM, Anayasa değişikliği ile dil üzerinde yasayla yasaklama getirilebilmesine kapıyı kaparken, mevcut yasadaki sınırlamayı kaldırma taahhüdünü de dolaylı bir şekilde üstlenmiş oldu.Gerek Başbakan Bülent Ecevit, gerek Başbakan Yardımcısı Mesut Yılmaz, muhtelif vesilelerle bu yasağın kalkmasını desteklediklerini belirtmiş bulunuyorlar.Geriye yasağın kaldırılmasına soğuk bir şekilde bakan MHP kalıyor.RTÜK Yasası'ndaki sınırlama kaldırılmadığı takdirde, AB ile ilişkilerde ciddi bir tıkanmanın yaşanması kaçınılmaz gözüküyor.Yasayı değiştirmek üzere bir teşebbüs yapıldığı takdirde ise koalisyon ortakları arasında potansiyel bir sıkıntı kapıda bekliyor.