AB müzakere süreci ve bilişim
Güncelleme Tarihi:
Tuncer Üney tuney@hurriyet.com.tr
Oluşturulma Tarihi: Ekim 28, 2005 00:00
AB ile müzakere süreci Bilim ve Teknoloji başlığının ele alınmasıyla başladı. Gözden geçirilecek 35 başlık altında bilişim yok.
Bunun nedeni; bilişimin hemen her alanda işleri daha etkin ve verimli yapmaya yarayan bir teknoloji oluşudur. Bununla birlikte, 2001 yılında başlayan ve bilişimi temel alan bir dönüşüm projemiz daha var: e.Türkiye. Bu, e.Avrupa Eylem Planı (e.Avr EP) adıyla AB ülkelerinde başlatılan, benzer dönüşümleri yapsınlar diye aday ülkeler için e.Avrupa+ adıyla biraz değişik bir sürümü hazırlanan ve bizim de uygulamaya söz verdiğimiz bir proje. Çalışmalar e.Dönüşüm Türkiye (e.DTr) Projesi olarak sürüyor. Yeni başlayan müzakere süreci ile iç içe geçen bu e.dönüşüm süreci arasında nasıl bir etkileşim olacak acaba?
e.Avr EP 10 yıl içinde Avrupa’yı "dünyanın en rekabetçi ve dinamik ekonomisi" yapmak, aynı zamanda ABD ile aradaki farkı kapatmak ve Avrupa’nın çeşitli bölgeleri arasındaki dengesizlikleri ortadan kaldırmak gibi iddialı hedeflerin uygulama planı olarak benimsendi. Kısa dönemde; 1- daha ucuz, daha hızlı ve güvenli İnternet altyapısı sağlanması, 2- insanlara ve yeteneklere yatırım yapılması, 3- İnternet kullanımının özendirilmesi ana hedeflerinin altında bir çok alt hedef yer almaktaydı. Altyapı ile ilgili bu hedeflerden sonra ikinci aşamada; e.Devlet, e.Eğitim, e.Sağlık ve e.İş gibi üstyapı uygulamalarının gerçekleştirilmesi benimsendi. E.Avr+ EP’nin, diğerinden farkı, Bilgi Toplumunun temel taşlarını oluşturma çalışmalarının hızlandırılması için; uygun fiyatlı iletişim hizmetlerine ve Bilgi Toplumu ile ilgili AB edinimlerini uyarlama ve uygulamaya öncelik vermekti.
Bu özet bilgiden şu sonuçları çıkarabiliriz: 1- Ele alınacak 35 başlıkta olduğu gibi e.dönüşüm sürecinde de AB edinimlerinin (Bilgi Toplumu) benimsenmesi ve uygulanması söz konusudur. Burada bir sorun olmayacaktır. 2- e-Dönüşüm öncelikle İnternet ve iletişim altyapısının iyileştirilmesi ve yaygınlaştırılmasını, daha sonra da üst yapı uygulamalarının geliştirilmesini amaçlamaktadır. Altyapı projeleri açısından da bir sorun yok ama, üstyapı projeleri açısından müzakere süreciyle örtüşen konular olabilecek.
e.DTr Projesine bakıldığında, 2005 Eylem Planında (bilgitoplumu.gov.tr) büyük çoğunluğu üstyapıyla ilgili olan 50 projenin üzerinde çalışıldığı görülmektedir. Bunlar kurumların şu andaki yasa ve yönetmeliklerine uygun olarak geliştirilmektedir. AB müzakere sürecinde bir çok mevzuatta değişiklik yapmak gerekecektir. Bunun sonucu olarak söz konusu uygulamalar da haliyle değişecektir ya da yeni baştan ele alınacaktır. En somut örnek sosyal güvenlik uygulamalarıdır. Gündemde olan yeni yasa tasarısı ile tüm sosyal güvenlik sistemi değişecektir. Doğal olarak şu andaki uygulamaların yeni baştan ele alınması gerekecektir. Bu iki dönüşüm sürecinin koşut olarak sürdürülmesinden doğan bir kaynak (emek, zaman, para) israfı söz konusudur. Bunu göz önüne alarak e.DTr uygulamalarını durdurmak söz konusu olamaz. Olsa olsa müzakere sürecine göre uygulamaların öncelikleri değiştirilebilir. Ancak buradaki kaynak israfını en aza indirmek için kamu kurumlarının bundan sonra yapacakları uygulamaları tasarlarken AB’de kendileri ile ilgili mevzuatı inceleyip göz önünde bulundurmaları yararlı olacaktır. Teknik olarak da uygulamaların en küçük birimlerden oluşacak biçimde tasarlanması ve geliştirilmesi ilerideki aşamada yazılan programların kullanım şansını artıracaktır. Böylece kaynak israfı en aza indirilebilir.
e.Avr EP 10 yıl içinde Avrupa’yı "dünyanın en rekabetçi ve dinamik ekonomisi" yapmak, aynı zamanda ABD ile aradaki farkı kapatmak ve Avrupa’nın çeşitli bölgeleri arasındaki dengesizlikleri ortadan kaldırmak gibi iddialı hedeflerin uygulama planı olarak benimsendi. Kısa dönemde; 1- daha ucuz, daha hızlı ve güvenli İnternet altyapısı sağlanması, 2- insanlara ve yeteneklere yatırım yapılması, 3- İnternet kullanımının özendirilmesi ana hedeflerinin altında bir çok alt hedef yer almaktaydı. Altyapı ile ilgili bu hedeflerden sonra ikinci aşamada; e.Devlet, e.Eğitim, e.Sağlık ve e.İş gibi üstyapı uygulamalarının gerçekleştirilmesi benimsendi. E.Avr+ EP’nin, diğerinden farkı, Bilgi Toplumunun temel taşlarını oluşturma çalışmalarının hızlandırılması için; uygun fiyatlı iletişim hizmetlerine ve Bilgi Toplumu ile ilgili AB edinimlerini uyarlama ve uygulamaya öncelik vermekti.
Bu özet bilgiden şu sonuçları çıkarabiliriz: 1- Ele alınacak 35 başlıkta olduğu gibi e.dönüşüm sürecinde de AB edinimlerinin (Bilgi Toplumu) benimsenmesi ve uygulanması söz konusudur. Burada bir sorun olmayacaktır. 2- e-Dönüşüm öncelikle İnternet ve iletişim altyapısının iyileştirilmesi ve yaygınlaştırılmasını, daha sonra da üst yapı uygulamalarının geliştirilmesini amaçlamaktadır. Altyapı projeleri açısından da bir sorun yok ama, üstyapı projeleri açısından müzakere süreciyle örtüşen konular olabilecek.
e.DTr Projesine bakıldığında, 2005 Eylem Planında (bilgitoplumu.gov.tr) büyük çoğunluğu üstyapıyla ilgili olan 50 projenin üzerinde çalışıldığı görülmektedir. Bunlar kurumların şu andaki yasa ve yönetmeliklerine uygun olarak geliştirilmektedir. AB müzakere sürecinde bir çok mevzuatta değişiklik yapmak gerekecektir. Bunun sonucu olarak söz konusu uygulamalar da haliyle değişecektir ya da yeni baştan ele alınacaktır. En somut örnek sosyal güvenlik uygulamalarıdır. Gündemde olan yeni yasa tasarısı ile tüm sosyal güvenlik sistemi değişecektir. Doğal olarak şu andaki uygulamaların yeni baştan ele alınması gerekecektir. Bu iki dönüşüm sürecinin koşut olarak sürdürülmesinden doğan bir kaynak (emek, zaman, para) israfı söz konusudur. Bunu göz önüne alarak e.DTr uygulamalarını durdurmak söz konusu olamaz. Olsa olsa müzakere sürecine göre uygulamaların öncelikleri değiştirilebilir. Ancak buradaki kaynak israfını en aza indirmek için kamu kurumlarının bundan sonra yapacakları uygulamaları tasarlarken AB’de kendileri ile ilgili mevzuatı inceleyip göz önünde bulundurmaları yararlı olacaktır. Teknik olarak da uygulamaların en küçük birimlerden oluşacak biçimde tasarlanması ve geliştirilmesi ilerideki aşamada yazılan programların kullanım şansını artıracaktır. Böylece kaynak israfı en aza indirilebilir.