Ermenilerden ’rest’e ’rest’
Güncelleme Tarihi:
Sefa KAPLAN
Oluşturulma Tarihi: Mayıs 26, 2008 00:00
Türk Tarih Kurumu Başkanı Prof. Yusuf Halaçoğlu’nun tasnif edilip açılması için 20 milyon dolarlık destek önerdiği Boston’daki Taşnak arşivinin açık olduğu iddia edildi.
New York’ta yayımlanan The Armenian Reporter’ın sorularını cevaplandıran Armenian Revolutionary Federation (Taşnaksutyun) arşivi sorumlusu Tatul Sonetz-Papazian, tasnif ve mikrofilm işlemlerinin 1995 yılında tamamlandığını ve arşivin o günden itibaren bütün araştırmacılara açık olduğunu söyledi. Arşivde Anadolu’dan ve dünyanın başka yerlerindeki Taşnak örgütlerinden gelen binlerce belgenin yer aldığını belirten Sonetz-Papazian, arşivin, Houri Berberian, Vincent Lima ve Dikran Khaligian gibi tarih tarihçiler tarafından kullanıldığını ifade etti. Tatul Sonetz-Papazyan, arşivdeki bazı belgelerin Hratch Dasnabedian tarafından dört kalın cilt halinde yayımlandığını, beşinci ve altıncı ciltlerin de Yervant Pamboukian tarafından hazırlandığını vurguladı.
Medyatik reklam iddiası
Papazyan, Halaçoğlu’nun önerisini ilettiğini söylediği tarihçi Hilmar Kaiser’i bir ay önce gördüğünü, ama 20 milyon dolarlık teklif konusunda hiçbir şey söylemediğini de belirtti. The Armenian Reporter’ın görüşlerine başvurduğu tarihçi Ara Sarafian da, Prof. Yusuf Halaçoğlu’nun bu önerisini ilk kez duyduğunu vurgulayarak, bunun medyatik bir reklam olduğunu iddia etti. Merkezi Londra’da bulunan Gomidas Enstitüsü Genel Direktörü Sarafian, daha önce kendisiyle yaptığımız bir söyleşide, Diaspora’ya ait Ermeni arşivlerinin kapalı olduğundan şikáyet ederek şunları söylemişti:
Eleştiren de açmıyor
"Diaspora’daki Ermeni akademik çevrelerin, özellikle ABD’dekilerin, ’Ermeni arşivleri’ olarak adlandırabileceğimiz arşivlere ilişkin açık davranmamalarını eleştiriyorum. Örneğin 1980’ler boyunca Zoryan Enstitüsü 1915 olayları ile ilgili olarak Ermeniler’den birçok özel belge topladı. Ancak bu belgeleri hálá araştırmacıların incelemesine açmış değiller. Bundan sonra da açacaklarını sanmıyorum. Bu özellikle önemli, çünkü uzun yıllar Zoryan Enstitüsü’nün yöneticiliğini yapan Vahakn Dadrian, Türkiye’de Osmanlı Arşivleri’nin kullanımına getirilen sınırlamaları sert bir dille eleştiren kişidir. Benzer bir şekilde, 1915’e ait çok sayıda İstanbul kaynaklı belge barındıran Kudüs’teki Ermeni Patrikhanesi’nin arşivleri hálá kapalı, ancak bazı Ermeni araştırmacılar bu arşive erişim ayrıcalığına sahipler. Örneğin, Washington D.C.’deki Armenian National Institute’un aktif bir üyesi olan Richard Hovannisian buradaki arşivde binlerce belge olduğunu söylemiş, ama bu arşivin kendisi gibi birkaç tek yanlı kişi dışındaki araştırmacılara kapalı olduğundan bahsetmemiştir. Bu arşivler neden kapalı olsunlar ki? Bence bunun nedeni, Ermeni lobicilerin ve onların akademik destekçilerinin soykırım konusunu politik bir meseleye dönüştürmeleri ve tartışmaları kontrol altına tutmak istemeleridir, bir ilke sorunu olarak eleştirel bilimsel yaklaşımı benimsememiş olmalarıdır."
Madem açık başvuracağız
THE Armenian Reporter’daki haber üzerine yeniden görüşlerine başvurduğumuz Prof. Yusuf Halaçoğlu, "Madem arşivlerin açık olduğunu iddia ediyorlar, yarın araştırma izni için başvuracağız. Aldığımız cevabı da dünya kamuoyuna açıklayacağız. Arşivlerin açık olup olmadığını o zaman bütün dünya görür" dedi. Prof. Halaçoğlu, geçtiğimiz hafta Hürriyet’e, "Boston’daki Taşnak arşivi son derece önemli. Bugün merak edilen pek çok sorunun cevabı orada var" demişti.
Medyatik reklam iddiası
Papazyan, Halaçoğlu’nun önerisini ilettiğini söylediği tarihçi Hilmar Kaiser’i bir ay önce gördüğünü, ama 20 milyon dolarlık teklif konusunda hiçbir şey söylemediğini de belirtti. The Armenian Reporter’ın görüşlerine başvurduğu tarihçi Ara Sarafian da, Prof. Yusuf Halaçoğlu’nun bu önerisini ilk kez duyduğunu vurgulayarak, bunun medyatik bir reklam olduğunu iddia etti. Merkezi Londra’da bulunan Gomidas Enstitüsü Genel Direktörü Sarafian, daha önce kendisiyle yaptığımız bir söyleşide, Diaspora’ya ait Ermeni arşivlerinin kapalı olduğundan şikáyet ederek şunları söylemişti:
Eleştiren de açmıyor
"Diaspora’daki Ermeni akademik çevrelerin, özellikle ABD’dekilerin, ’Ermeni arşivleri’ olarak adlandırabileceğimiz arşivlere ilişkin açık davranmamalarını eleştiriyorum. Örneğin 1980’ler boyunca Zoryan Enstitüsü 1915 olayları ile ilgili olarak Ermeniler’den birçok özel belge topladı. Ancak bu belgeleri hálá araştırmacıların incelemesine açmış değiller. Bundan sonra da açacaklarını sanmıyorum. Bu özellikle önemli, çünkü uzun yıllar Zoryan Enstitüsü’nün yöneticiliğini yapan Vahakn Dadrian, Türkiye’de Osmanlı Arşivleri’nin kullanımına getirilen sınırlamaları sert bir dille eleştiren kişidir. Benzer bir şekilde, 1915’e ait çok sayıda İstanbul kaynaklı belge barındıran Kudüs’teki Ermeni Patrikhanesi’nin arşivleri hálá kapalı, ancak bazı Ermeni araştırmacılar bu arşive erişim ayrıcalığına sahipler. Örneğin, Washington D.C.’deki Armenian National Institute’un aktif bir üyesi olan Richard Hovannisian buradaki arşivde binlerce belge olduğunu söylemiş, ama bu arşivin kendisi gibi birkaç tek yanlı kişi dışındaki araştırmacılara kapalı olduğundan bahsetmemiştir. Bu arşivler neden kapalı olsunlar ki? Bence bunun nedeni, Ermeni lobicilerin ve onların akademik destekçilerinin soykırım konusunu politik bir meseleye dönüştürmeleri ve tartışmaları kontrol altına tutmak istemeleridir, bir ilke sorunu olarak eleştirel bilimsel yaklaşımı benimsememiş olmalarıdır."
Madem açık başvuracağız
THE Armenian Reporter’daki haber üzerine yeniden görüşlerine başvurduğumuz Prof. Yusuf Halaçoğlu, "Madem arşivlerin açık olduğunu iddia ediyorlar, yarın araştırma izni için başvuracağız. Aldığımız cevabı da dünya kamuoyuna açıklayacağız. Arşivlerin açık olup olmadığını o zaman bütün dünya görür" dedi. Prof. Halaçoğlu, geçtiğimiz hafta Hürriyet’e, "Boston’daki Taşnak arşivi son derece önemli. Bugün merak edilen pek çok sorunun cevabı orada var" demişti.