75. Yıl Marşı skandalı

TRT, jüri üyelerinin seçmediği marşı bir oldu bittiye getirip ekranlarda yayınlıyor. Jüri üyeleri ise kaçak marş'ın kimler tarafından seçildiği sorusunun cevabını TRT'den bir türlü öğrenemiyorlar. Öte yandan Kültür Bakanlığı'nın ünlü şairlere sipariş ettiği 75'inci Yıl Marşı güfteleri teslim edildi. Marş kavgasının galibi ekim ayının yaklaşmasına rağmen henüz belli değil.

Cumhuriyet'in 75. yılı kutlamaları için ilk çalışmalar başladığında bir marş bestelenmesi önerilmişti. Uzun tartışmalar sonucu yeni bir marş yerine güftesini Faruk Nafiz Çamlıbel ve Behçet Kemal Çağlar'ın yazdığı, bestesini Cemal Reşit Rey'in yaptığı Onuncu Yıl Marşı, Kültür Bakanı İstemihan Talay'ın onayı ve genelgesiyle Cumhuriyet Marşı olarak tescil edildi.

Buna rağmen, Cumhurbaşkanlığı ve Başbakanlık'tan gelen ısrarlar üzerine TRT tarafından 75. Yıl Cumhuriyet Marşı Yarışması düzenlendi. Bu yarışma sonucunda sözleri Prof. Dr. İhsan Özkaynak'a, bestesi Nejat Başeğmezler'e ait marşın birinci seçildiği açıklandı ve bu marşla hazırlanan klip yayınlamaya başladı.

Ancak aralarında Dinçer Sümer, Nevit Kodallı, Rengim Gökmen'in de bulunduğu ve TRT, Devlet Bakanlığı ve Genelkurmay Başkanlığı temsilcilerinden oluşan jüri üyelerinin bu seçimden haberdar olmadığı açıklanınca ortalık karıştı.

KAÇAK MARŞI KİM SEÇTİ

Jüri üyeleri, TRT yarışmasına teslim edilen ve '75. yılda oluşan ve halk tarafından benimsenen cumhuriyet marşlarına çağdaş dille yazılmış bir yenisini eklemek amacıyla yapılan bu yarışmada birinciliğe değer eser bulamadıklarını bu marşın profesyonel müzisyenlere sipariş edilmesini TRT yetkililerine önerdiklerini' açıkladılar.

TRT kanallarında yayınlanan marşı seçmediklerini söyleyen jüri üyeleri bu seçimin kimler tarafından yapıldığı sorusunun cevabını bekliyorlar.

TRT yetkilileri de jürinin tavsiyesini yerine getirmek için yeterli zaman olmadığını, Başbakanlık'ın da sürekli ısrarı üzerine yapılan üçüncü toplantıda marşın seçildiğini belirtiyorlar. Ancak, bu toplantıdaki jüri üyelerinin adları açıklanmış değil.

Bir yılan hikayesine dönen 75'inci Yıl Marşı skandalının gelişimi şöyle oldu: Kültür Bakanlığı, Cumhuriyet'in kuruluşunun 75. yıldönümü etkinliklerinde kullanılacak marşın güftesini belirlemek amacıyla seçici kurulu 16- Nisan 1998 günü topladı.

Jüri bestelenmeye değer eser bulamadığını bir raporla yüksek mercie sunar: ‘‘Seçici Kurul, yarışmaya gelen 199 eser arasında yaptığı değerlendirmeler sonucunda şartnamenin 8. maddesinde belirtilen birincilik, ikincilik,üçüncülük ve üç mansiyona değer eser bulamamıştır.’’

Genel müdür vekili Tunç Tanışık imzalı bu raporu müsteşar O. Tekin Aybaş'a o da Bakan İstemihan Talay'a iletiyor. Ancak, daha sonraki gelişmeler jürinin tavsiyesine uyulmayıp yeni bir marş seçildiğini gösteriyor.

MARŞ SİPARİŞLERİ

TRT jüriden kaçırdığı marşı üstüste yayınlarken, Kültür Bakanlığı da bazı şairlere marş güftesi sipariş etti.

Bakanlığın sipariş ettiği 75. Yıl Marşı güftesini inceleme komisyonu, Mehmet Özel (Güzel Sanatlar Genel Müdürü), Tuncel Acar (Milli Kütüphane Başkanı), Rahmi Dilligil (Devlet Tiyatroları Genel Müdür Yardımcısı) ve Hamdi Bektaş'tan (Ankara Devlet Konservatuarı Müdür Baş Yardımcısı) oluşuyor.

Şimdi kamuoyu, TRT'nin emrivaki marşıyla, Kültür Bakanlığı'nın ısmarlama marş savaşını kimin kazanacağını merak ediyor.

TRT Genel Müdürü Yücel Yener, jürinin ‘Biz seçmedik, kimin seçtiğini de bilmiyoruz’ dediği 75’inci yıl Marşı’nın kim tarafından belirlendiğini bütün ısrarlara rağmen açıklamıyor. Marşın klibi TRT ekranlarında yayınlanıyor.

Sipariş Üzerine Bakanlığa Şiir Gönderen Şair ve Yazarlar

Fazıl Hüsnü Dağlarca

Bekir Sıtkı Erdoğan

Halim Yağcıoğlu

Feyzi Halıcı

Dinçer Sümer

Kültür Bakanlığı'nın 75'inci Yıl Marşı İçin Sipariş Verdiği Şairler ve Yazarlar

Fazıl Hüsnü Dağlarca

Attila İlhan

Bahattin Karakoç

Bekir Sıtkı Erdoğan

Halim Yağcıoğlu

Feyzi Halıcı

Dinçer Sümer

Kerim Aydın Erdem

Ali Püsküllüoğlu

Yekta Güngör Özden

Mustafa Şerif Onaran

Nurettin Özdemir

Gültekin Samancıoğlu

Kimin seçtiği belli olmayan TRT'nin yayınlattığı 75. Yıl Cumhuriyet Marşı

Selam yüce milletim, selam ebedi yurdum.

Selam şanlı bayrağım, selam kahraman ordum.

Bin yaşasın milletim, bin yaşasın devletim.

Yetmişbeşinci yıla erdi cumhuriyetim.

Yüceldi Türk milleti Atatürk'üm Seninle,

Armağan bıraktığın en büyük eserinle.

Seni sonsuza kadar minnetle anacağız.

Senin eserlerini her an yaşatacağız.

Bin yaşasın milletim, bin yaşasın devletim.

Yetmişbeşinci yıla erdi cumhuriyetim.

Yüceldi Türk milleti Atatürküm seninle.

Armağan bıraktığın en büyük eserinle.

Güneş gibi parlıyor yurdumuzda hürriyet.

Bir taç oldu bizlere, kurduğun cumhuriyet.

Bin yaşasın milletim, bin yaşasın devletim,

Yetmişbeşinci yıla erdi cumhuriyetim.

Bizler cumhuriyetin sahibi, bekçisiyiz.

İşte altmışbeş milyon, Atatürk'ün sesiyiz.

Güfte:

Prof. Dr. İhsan Özkaynak

Beste:

Nejat Başeğmezler.