21. yüzyıl asıl ÅŸimdi baÅŸlıyor

ABD'ye yapılan saldırıların ardından, teröre karşı dünya genelinde topyekûn bir mücadelenin baÅŸlamasıyla birlikte, birçok temel hak ve özgürlük yeniden tanımlanacak. Uluslararası iliÅŸkilerden istihbarat örgütlerinin yapısına, sosyal ve ekonomik hayattan haberleÅŸme özgürlüğünün en güvenlisi olarak gösterilen internete kadar, gündelik hayatımızı ilgilendiren hemen her ÅŸey, bu büyük deÄŸiÅŸimden payını alacak. 11 Eylül günü New York ve Washington'a düzenlenen terörist saldırıların ardından ilk altı çizilen husus, ‘‘dünyanın artık eskisi gibi olmayacağı’’ teziydi. Bütün deÄŸer yargılarıyla birlikte, sosyal ve ekonomik hayat, güvenlik sistemleri ve istihbarat örgütleri de deÄŸiÅŸecekti. Ancak, deÄŸiÅŸim sadece bu alanlarla sınırlı kalmayacaktı elbette. Öncelikle uluslararası siyaset yeniden yapılanacak, internet üzerinden gerçekleÅŸtirilen tüm haberleÅŸmeler de bu deÄŸiÅŸimden payına düşeni alacaktı. Bir baÅŸka ifadeyle, yeniden tanımlanan bir 21. yüzyıl dünyası söz konusu olacaktı artık.Amerika'da ve dünyada yaÅŸanan büyük acı ve sosyal panik havası dolayısıyla pek belli olmuyor ama daha ÅŸimdiden sözü edilen deÄŸiÅŸikliklerin teorik ve pratik altyapısı oluÅŸturulmaya baÅŸlandı. Ä°srailli yazar Omos Oz'dan Fransız sosyolog Alain Touraine'e, Amerikalı teorisyen Noam Chomsky'den New York Times yazarı William Safire'e uzanan bir dizi isim, eylemden sonra kaleme aldıkları yazılarda temel deÄŸiÅŸim noktalarının altını çizdiler. Hatta bazı isimler, asıl 21. yüzyılın asıl ÅŸimdi baÅŸladığına dikkat çekerek, herkesin buna hazırlıklı olmasını istiyorlar.YENÄ° GÃœNDEM: TERÖRBugüne kadar bölgesel güç dengeleri ve ulus-devletlerin dış politik beklentileri çerçevesinde ÅŸekillenen uluslararası iliÅŸkiler, uzunca bir süre uluslararası terörü gündem maddesi yaparak, belli bir plan çerçevesinde yeniden yapılanacak. ABD'nin çok sert bir dille altını çizdiÄŸi gibi, dünya devletleri ‘‘Amerika'nın yanında ve karşısında olanlar’’ diye ayrılacak ve herhangi bir devletin bunun dışında kalmasına izin verilmeyecek. Muhtemelen, ABD'nin karşısında bulunmayı göze alan bütün ülkelere, herhangi bir ayrıma gidilmeden ‘‘terörist ülke’’ muamelesi yapılacak. Bu ise bütün bölgesel dengeleri alt-üst edecek.GETTOLARA DOÄžRUKuÅŸkusuz bir süre sonra daha saÄŸlıklı bir zemine oturacak ama kolektif bilinçaltı, terörün arkasında ‘‘Müslüman’’ kimliÄŸinin yattığı bilgisini hiçbir zaman unutmayacak. Bu da, baÅŸta ABD olmak üzere, çokkültürlülüğü demokratik bir zenginlik olarak gören Batılı ülkelerde yaÅŸayan farklı dinlere mensup insanları yeni çatışmaların içine sürükleyebilecek. Özellikle, bütün saÄŸduyu çaÄŸrılarına raÄŸmen, fanatik Müslüman, Yahudi ve Hıristiyanlar arasında Samuel Hunting'ın tezlerini doÄŸrulamak için fırsat arayanlar, elveriÅŸli bir zemin bulacak. Bu da, Batılı kentlerde gettoların sayısında gözle görülür artışlara sebep olacak ve bir süre sonra gettolar arasında mücadeleler baÅŸlayacak. TEMEL HAKLARA SINIRSeyahat, haberleÅŸme, öğrenim gibi BM Ä°nsan Hakları Evrensel Beyannamesi ile güvence altına alınan temel hak ve özgürlükler, yeniden tanımlanacak. Bir ülkeden bir ülkeye seyahat etmek, artık eskisi kadar olmayacak. Havaalanlarında, limanlarda ve tren istasyonlarında alınacak ek güvenlik önlemleriyle birlikte, her ülke, sınırlarından hangi amaçla olursa olsun giriÅŸ yapmak isteyen insanlar konusunda çok daha seçici davranacak. Sözü edilen ülkelerin dış temsilciliklerinden vize almak daha da zorlaÅŸtırılacak ve Avrupa BirliÄŸi ülkelerinde serbest dolaşımı saÄŸlayan Schengen Vizesi gibi konularda geri adım atılabilecek. Özellikle OrtadoÄŸu ülkelerine mensup öğrencilerin bir baÅŸka ülkede okuma imkánı büyük ölçüde sınırlandırılacak ve bu karar yurtdışında okuyan veya okumak isteyen Türk öğrencileri de etkileyecek. ELVEDA Ä°LTÄ°CA!Batılı insan hakları örgütleri ve teorisyenler diremeye çalışsa da, insan hakları kavramının tamamen farklı bir muhteva kazanacağına hiç şüphe yok. Demokrasilerin kendini koruma refleksinin yeniden tanımlamasının yanında, üçüncü dünya ülkelerinde ‘‘ulusal kurtuluÅŸ mücadelesi’’ olarak adlandırılan hareketlere verilen bütün destekler engellenecek. Ãœlkelerindeki terör ve baskıdan kurtulmak için soluÄŸu Batılı ülkelerde alan mültecilerin hareket alanı sınırlandırılmakla kalmayıp büyük oranda ortadan kaldırılacak. ABD'YE YENÄ° ROLHiç şüphe yok ki, büyük trajediyi takip eden günlerde, Amerikan halkıyla birlikte dünyanın gözü de bu ülkenin iç ve dış politikasına çevrilecek. Özellikle, Batılı siyaset bilimcilerin ortaya koyduÄŸu, ‘‘ABD'nin dış politikasında yanlışların terörü beslediÄŸi’’ tezi, yeniden ve çok daha yüksek bir sesle tartışılacak. Ãœstelik bu kez, yakınlarını teröre kurban veren Amerikalılar, ülkelerinin dış politikasında çok daha aktif roller üstlenmek için harekete geçecekler. Amerikan yönetimi de, uluslararası kamuoyunun gözleri önünde büyük yara alan onurunu kurtarabilmek için, bütün dış politikasını, kendi koyacağı ve herkesin benimsemesini isteyeceÄŸi temel esaslara göre yeniden belirleyecek. Bu temel esaslar arasında, bütün dünyada terörün engellenmesi ve görüldüğü yerde cezalandırılması da yer alacak. Bu durum, Türkiye'nin tezini güçlendireceÄŸi için en fazla Ankara'nın iÅŸine yarayacak ve büyük ihtimalle, çeÅŸitli Avrupa kentlerini kendilerine mesken tutan örgüt mensupları, artık eskisi kadar rahat olamayacak. MATRIX’E GEÇİT YOK!Saldırının hemen arkasından, Batılı gazetelerde yer alan küçük bir haber dikkatlerden kaçtı. Haberde, dünyanın en büyük internet servis saÄŸlayıcılarından biri olan America Online (AOL)'un, son bir haftada, baÅŸta e-mail olmak üzere internet aracılığıyla gerçekleÅŸen her türlü haberleÅŸmeyi FBI'a teslim ettiÄŸi bildiriliyordu. Mail’lerin ve chat’lerin deÅŸifresinden sonra, muhtemelen önemli ipuçlarına gidilebilecek. Ä°stihbarat birimleri, internetin ‘‘terörist amaçlarla kullanıldığını’’ tesbit ederse, haberleÅŸme özgürlüğü geri dönülemez bir biçimde bir kenara itilecek. Ayrıca, haberleÅŸme özgürlüğünün, hangi sınırlar dahilinde temel özgürlükler alanına girdiÄŸi de yeniden tartışılıp tanımlanacak. Â