20. yüzyıl Türkiyesi'nin görsel tarihi

Fransa'da yayınlanan Atatürk kitabına Fransa'nın en saygın gazete ve dergilerinden övgü yağıyor

Gazeteci ve desinatör Erhan Turgut'un hazırladığı ve Fransa'da 2000 yılı başlarında Turquoise yayınevi tarafından Türkçe, Fransızca, İngilizce ve Almanca olarak yayınlanan, ‘‘Atatürk-Türkiye 2000’’ adlı kitap, Türkiye'nin 20. yüzyıldaki tarihini fotoğraflarla anlatıyor. 300'e yakın fotoğrafın yer aldığı kitapta, Atatürk'ün 30 kadar fotoğrafı ilk kez grafik bir yorumla renklendirilmiş. Pop art tarzı bu renklendirme, Andy Warhol’un çalışmalarını hatırlatıyor.

Erhan Turgut, 1989'dan bu yana Paris'te yaşayan bir grafiker ve desinatör. Le Monde, International Herald Tribune, Der Spiegel, News Week, Courrier International gibi gazete ve dergilere dış politika alanında desenler çiziyor. Paris'te 1995 yılında kurduğu Turquoise şirketi yayıncılık, reklam, illüstrasyon, web sitesi gibi alanlarda faaliyet gösteriyor.

Turgut 1998 yılında, Cumhuriyet'in 75. yılı etkinlikleri çerçevesinde AKM'de bir sergi açmış ve grafik bir teknikle renklendirdiği Atatürk fotoğraflarını sergilemişti. İşte bu sergi, ‘‘Atatürk-Türkiye 2000’’ kitabı için bir ilk adım oldu.

Turquoise Yayınaevi tarafından dört ayrı dilde basılan bu kitap Turgut'un hem bu Atatürk fotoğraflarını hem de Osmanlı döneminin son yıllarından bugüne Türkiye'yi anlatan birbirinden güzel fotoğrafları içeriyor. Fotoğraflara eşlik eden metinler ise yine Erhan Turgut'a ait.

Kitap, Osmanlı İmparatorluğu'nun sona ermesi, Atatürk'ün önderliğinde Türkiye Cumhuriyeti'nin kurulması ve bugüne kadar yaşanan süreci, gelişme ve değişim açısından ele alıyor. Bu anlamda da kitap tam anlamıyla 20. yüzyılda Türkiye'nin bir görsel tarihi niteliğinde.

Kitap özellikle yabancıların ilgisini canlı tutacak bir estetikle hazırlanmış. Gerek Atatürk'ün renklendirilmiş fotoğrafları, gerek belgesel niteliğindeki diğer fotoğraflar, gerekse günümüz Türkiyesi'nden görüntüler çok başarılı bir bütünlük içinde verilmiş. Kitabın ‘‘Cepheden Cepheye’’ adlı ilk bölümünde ise, daha önce hiç bilinmeyen fotoğraflar bulunuyor.

KIYILARIN GÜZELLİĞİ YETMEZ

Fransa'nın Fnac ya da Virgin gibi öndegelen kitapevlerinin vitrinlerinin ön sıralarından aylar boyu kalkmayan bu kitabı yayınlarken, Erhan Turgut'un tek amacı Türkiye'nin ‘‘doğru’’ tanıtımı olmuş. ‘‘Türkiye'yi yurtdışında tanıtacak yabancı dillerde yayınlanmış kaliteli yayınlara gereksinim var. Türkiye'nin tanıtımına yıllarca ‘‘kıyılarımızın güzelliği’’ olarak bakıldığı için, kültürel tanıtımın eksikliği sürekli ortaya çıkıyor. Oysa asıl olan uzun vadede Türkiye'nin kültürel tanıtımıdır.’’

Erhan Turgut, başka ilginç bir noktaya dikkat çekerek ülkenin tanıtımı dendiğinde hep akla Osmanlı'nın ihtişamının geldiğini söylüyor. ‘‘Yurtdışı etkinliklere baktığınızda hemen hemen tamamının Osmanlı dönemine ait olduğunu görüyorsunuz. Belki biraz da bunun etkisiyle Türkler'in hala Arap alfabesi kullandığını ve sultanlar tarafından idare edildiğini sanan yabancılar var. Mustafa Kemal adını hiç duymamış ya da 1915 Ermeni olaylarını Mustafa Kemal'e bağlayan gazeteciler ve yüksek okul mezunları tanıyorum. Bu Fransızlar'ın olduğu kadar Türkiye'nin de ayıbı. Türkiye'nin tanıtımı İznik çinileri, hat sanatı, halı-kilim ve Topkapı Sarayı hazinelerinden öteye gidemiyor. Unutmayın ki Fidel Castro Küba'yı tanıtmak için hala Che Guevera'nın ölüsünden yararlanıyor. Çekoslovakya denince akla Vaclav Havel geliyor.’’

Erhan Turgut işte bu çerçevede devletin yapamadığını yapmak için kolları sıvamış ve Turquoise Yayınevi'ni kurmuş. Bu tür yayınların, lobi şirketlerine verilen milyonlarca dolardan daha etkili olduğuna inanıyor.

Önündeki yeni projesi ise Troya ve Çanakkale Savaşı. Kitap milattan öncesinden bugüne, Çanakkale'yi anlatacak ve yine dört dilde basılacak, görsellik ön planda olacak. .

Kitap Fransız basınında

Plantu’nün Le Monde’da çıkan deseni. ‘Olağanüstü! Grafik düzenlemesi inanılmaz derecede güzel’.

Temmuz 1932'de Türkiye güzeli dünya güzeli seçildi. Osmanlı İmparatorluğu'ndan arda kalanlardan çağdaş Türkiye'yi kuran Kemal Atatürk'ün hazırladığı alt yapı olmaksızın bu başarı düşünülemezdi. Gazeteci ve desinatör Erhan Turgut, göze son derece hitap eden ‘‘Atatürk-Türkiye 2000’’ adlı kitabını dört dilde yayınlamış.

Turquoise Yayıncılık'ın yayınladığı ve Osmanlı İmparatorluğu'nun son günlerinden bugünkü Türkiye'ye kadar gelen kitap, Türkiye'nin çağdaş tarihini öğrenmek isteyen herkes için vazgeçilmez bir eser niteliğinde. Bu eserde Türkiye'nin tarihi, kurucusu ‘‘Atası’’ Mustafa Kemal Atatürk'ün kişisel yaşamıyla içiçe anlatılmaktadır. Bu simgesel kişiyi 160 sayfa ve 270 fotoğrafla, çok sayıda metin ve özdeyişleriyle tanımak için eşşiz bir fırsat.

Devrimci devlet adamı ve Türkiye Cumhuriyeti'nin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk yarım yüzyıldan biraz fazla yaşadı. Bununla birlikte kısa yaşamı, Türklerin ‘‘Atası’’ olarak nitelendirilmesi için yeterli oldu. Gazeteci, grafiker ve desinatör Erhan Turgut'un gerçekleştirdiği kitap, Osmanlı İmparatorluğu'nun son yıllarından günümüz Türkiyesi'ne kadar Türklerin tarihini anlatıyor. Çağdaş teknikleri kullanan Erhan Turgut'a göre eserin amacı Atatürk'ü 21. yüzyıl kuşaklara tanıtmak. Bunu yapmak için en iyi yolu seçmiş.