Yargıda telekulak sancısı
Güncelleme Tarihi:
Oya ARMUTÇU / ANKARA
Oluşturulma Tarihi: Kasım 14, 2009 01:00
Yargıda yaşanan telekulak tartışması bir çok soruyu beraberinde getirdi.
Dinleme sancısıyla ilgili soru işaretleri şöyle:
* Hâkim ve savcıların telefonları dinlenebilir mi?
CMK 135’e göre rüşvet, silahlı örgüt suçlarıyla sınırlı olmak üzere yüksek mahkeme üyeleri dışında hâkim ve savcıların telefonları dinlenebiliyor.
Ne kadar süreyle dinleme yapılabiliyor?
En fazla üç aylık verilebiliyor, hakim kararıyla uzatılıyor.
* Hâkim ve savcılar nasıl soruşturuluyor?
Soruşturma Adalet Bakanlığı’nın izniyle müfettişler veya daha kıdemli bir hâkim savcı kanalıyla yapılıyor. Birinci sınıf hâkim ve savcılar Yargıtay’da diğerleri ağır ceza mahkemesinde yargılanıyor. Disiplin cezalarını HSYK veriyor.
* Yargıya Ergenekon soruşturması nasıl açıldı?
İP Genel Merkezi’nde yapılan aramada Ergenekon sanığı Nusret Senem’in bilgisayarında, 50’yi aşkın yargı mensubunun telefonu çıktı. Ergenekon savcıları, derledikleri isimler için Adalet Bakanlığı’na işlem yapılması için başvurdular.
* Soruşturma iznini kim verdi?
Dönemin Adalet Bakanı ve TBMM Başkanı Mehmet Ali Şahin, 5 Eylül 2008’de genel ve açık uçlu bir “soruşturma izni” verdi.
* Teftiş Kurulu ne yaptı?
Bakanlık, 15 Nisan 2008 ve 5 Eylül 2008 tarihli bu soruşturma izinlerine dayanarak, 56 hâkim ve savcı hakkında dinleme talebinde bulundu. Mahkemeler dinleme taleplerini kabul etti. 46 hâkim ve savcıda suç unsuruna rastlanmadı.
* Soruşturulan 10 kişi kim?
YARSAV Başkanı Yargıtay Savcısı Ömer Faruk Eminağaoğlu, Sincan 1’inci Ağır Ceza Mahkemesi Başkanı Osman Kaçmaz, Ankara Cumhuriyet Savcısı Hakan Kızılarslan, Ankara Hâkimi Mahmut Kaya, Bursa Ağır Ceza Mahkemesi Başkanı Kadir Ünal, Uşak Başsavcısı Hamdi Ünal Karabeyoğlu, Eskişehir Vergi Mahkemesi üyesi Yılmaz Güven, emekli olan Şişli Başsavcısı Mecit Ceylan, emekli olan Bakırköy Savcısı Ali Çakır, İstanbul Savcısı Murat Yiğit hakkında soruşturma yapıldı.
* Soruşturma hangi aşamada?
Eminağaoğlu ve Kaçmaz’ın meslekten ihraç talebi HSYK’nin, fezlekeleri ise dava açılıp açılmayacağını değerlendiren Ankara ve Sincan ağır ceza mahkemelerinin önünde.
* Dinleme kararı alındı mı?
Adalet Müfettişleri 14.10.2008’de İstanbul 11’inci Ağır Ceza Mah-kemesi’nden Engin’in iki cep, ev ve iş, Çakır’ın cep telefonu için, İstanbul 10’uncu Ağır Ceza Mahkemesi’nden 3 Kasım 2008’de Kaçmaz ve Eminağaoğlu’nun iki cep telefonu için 2 Aralık 2008’de de Ergenekon davasına bakan İstanbul 13’üncü Ağır Ceza Mahkemesi’nden Eminağaoğlu’nun 419’lu direkt 416’lı santral çıkışlı ve Kaçmaz’ın adliye telefonları için ayrı ayrı dinleme izinleri aldılar. Adalet Başmüfettişliği 14 Ocak’ta nöbetçi İstanbul 13’üncü Ağır Ceza’dan üç ay daha süre uzatma kararı aldı.
* Eminağaoğlu için sadece dinleme kararı mı verildi?
3 Kasım 2008 tarihli kararda Eminağaoğlu’nun sadece telefonun dinlenmesi değil “kamuya açık yerlerdeki faaliyetlerinin işyerlerinin teknik araçlarla izlenmesi, ses veya görüntü kaydı alınmasına” karar verildi.
* TİB Başkanı neden “Dinleyemedik” dedi?
TİB Başkanı Fethi Şimşek, Yargıtay santralinin özelliğinden dolayı Eminağaoğlu’nu dinleyemediklerini söyledi. Yargıtay üyelerinin telefonlarının dinlenebilmesi için Yargıtay 1. Başkanlar Kurulu kararı gerekiyor. Kurul kararı olmaksızın, mahkeme kararıyla Yargıtay telefonlarının dinlenmesi hukuka aykırı.
* Eminağaoğlu TİB’e ne yanıt verdi?
Eminağaoğlu, TİB Başkanı’nın sözlerinin doğru olmadığını, Adalet Bakanlığı Başmüfettişi Mehmet Arı’nın, ‘416’lı telefonunun TİB’deki dinleme verilerinin kopyalandıktan sonra imha edilmesini’ isteyen İstanbul Emniyeti’ne yazdığı 22 Aralık 2008 tarihli yazının bunu kanıtladığını savundu.
* YARSAV Başkanı’nın iddiası ne?
Eminağaoğlu, Adalet Bakanlığı’nın iptali için dava açtığı 5 Eylül 2008 tarihli soruşturma izninin, Türkiye’de görev yapan tüm yargıç, başsavcı ve savcıları kapsayan genel bir karar olduğunu, 11 bin hâkim savcıya terör soruşturması yapılmasına izin verildiği iddia ediyor.
* TİB yasadışı dinleme yaparsa ne olacak?
Aynı yasaya göre, “Usul ve esaslara aykırı dinlemeler hukuken geçerli” sayılmazken, bu şekilde dinleme yapan TİB yetkilileri hakkında Türk Ceza Kanunu hükümlerine göre işlem yapılması öngörülüyor.
* Hâkim ve savcıların telefonları dinlenebilir mi?
CMK 135’e göre rüşvet, silahlı örgüt suçlarıyla sınırlı olmak üzere yüksek mahkeme üyeleri dışında hâkim ve savcıların telefonları dinlenebiliyor.
Ne kadar süreyle dinleme yapılabiliyor?
En fazla üç aylık verilebiliyor, hakim kararıyla uzatılıyor.
* Hâkim ve savcılar nasıl soruşturuluyor?
Soruşturma Adalet Bakanlığı’nın izniyle müfettişler veya daha kıdemli bir hâkim savcı kanalıyla yapılıyor. Birinci sınıf hâkim ve savcılar Yargıtay’da diğerleri ağır ceza mahkemesinde yargılanıyor. Disiplin cezalarını HSYK veriyor.
* Yargıya Ergenekon soruşturması nasıl açıldı?
İP Genel Merkezi’nde yapılan aramada Ergenekon sanığı Nusret Senem’in bilgisayarında, 50’yi aşkın yargı mensubunun telefonu çıktı. Ergenekon savcıları, derledikleri isimler için Adalet Bakanlığı’na işlem yapılması için başvurdular.
* Soruşturma iznini kim verdi?
Dönemin Adalet Bakanı ve TBMM Başkanı Mehmet Ali Şahin, 5 Eylül 2008’de genel ve açık uçlu bir “soruşturma izni” verdi.
* Teftiş Kurulu ne yaptı?
Bakanlık, 15 Nisan 2008 ve 5 Eylül 2008 tarihli bu soruşturma izinlerine dayanarak, 56 hâkim ve savcı hakkında dinleme talebinde bulundu. Mahkemeler dinleme taleplerini kabul etti. 46 hâkim ve savcıda suç unsuruna rastlanmadı.
* Soruşturulan 10 kişi kim?
YARSAV Başkanı Yargıtay Savcısı Ömer Faruk Eminağaoğlu, Sincan 1’inci Ağır Ceza Mahkemesi Başkanı Osman Kaçmaz, Ankara Cumhuriyet Savcısı Hakan Kızılarslan, Ankara Hâkimi Mahmut Kaya, Bursa Ağır Ceza Mahkemesi Başkanı Kadir Ünal, Uşak Başsavcısı Hamdi Ünal Karabeyoğlu, Eskişehir Vergi Mahkemesi üyesi Yılmaz Güven, emekli olan Şişli Başsavcısı Mecit Ceylan, emekli olan Bakırköy Savcısı Ali Çakır, İstanbul Savcısı Murat Yiğit hakkında soruşturma yapıldı.
* Soruşturma hangi aşamada?
Eminağaoğlu ve Kaçmaz’ın meslekten ihraç talebi HSYK’nin, fezlekeleri ise dava açılıp açılmayacağını değerlendiren Ankara ve Sincan ağır ceza mahkemelerinin önünde.
* Dinleme kararı alındı mı?
Adalet Müfettişleri 14.10.2008’de İstanbul 11’inci Ağır Ceza Mah-kemesi’nden Engin’in iki cep, ev ve iş, Çakır’ın cep telefonu için, İstanbul 10’uncu Ağır Ceza Mahkemesi’nden 3 Kasım 2008’de Kaçmaz ve Eminağaoğlu’nun iki cep telefonu için 2 Aralık 2008’de de Ergenekon davasına bakan İstanbul 13’üncü Ağır Ceza Mahkemesi’nden Eminağaoğlu’nun 419’lu direkt 416’lı santral çıkışlı ve Kaçmaz’ın adliye telefonları için ayrı ayrı dinleme izinleri aldılar. Adalet Başmüfettişliği 14 Ocak’ta nöbetçi İstanbul 13’üncü Ağır Ceza’dan üç ay daha süre uzatma kararı aldı.
* Eminağaoğlu için sadece dinleme kararı mı verildi?
3 Kasım 2008 tarihli kararda Eminağaoğlu’nun sadece telefonun dinlenmesi değil “kamuya açık yerlerdeki faaliyetlerinin işyerlerinin teknik araçlarla izlenmesi, ses veya görüntü kaydı alınmasına” karar verildi.
* TİB Başkanı neden “Dinleyemedik” dedi?
TİB Başkanı Fethi Şimşek, Yargıtay santralinin özelliğinden dolayı Eminağaoğlu’nu dinleyemediklerini söyledi. Yargıtay üyelerinin telefonlarının dinlenebilmesi için Yargıtay 1. Başkanlar Kurulu kararı gerekiyor. Kurul kararı olmaksızın, mahkeme kararıyla Yargıtay telefonlarının dinlenmesi hukuka aykırı.
* Eminağaoğlu TİB’e ne yanıt verdi?
Eminağaoğlu, TİB Başkanı’nın sözlerinin doğru olmadığını, Adalet Bakanlığı Başmüfettişi Mehmet Arı’nın, ‘416’lı telefonunun TİB’deki dinleme verilerinin kopyalandıktan sonra imha edilmesini’ isteyen İstanbul Emniyeti’ne yazdığı 22 Aralık 2008 tarihli yazının bunu kanıtladığını savundu.
* YARSAV Başkanı’nın iddiası ne?
Eminağaoğlu, Adalet Bakanlığı’nın iptali için dava açtığı 5 Eylül 2008 tarihli soruşturma izninin, Türkiye’de görev yapan tüm yargıç, başsavcı ve savcıları kapsayan genel bir karar olduğunu, 11 bin hâkim savcıya terör soruşturması yapılmasına izin verildiği iddia ediyor.
* TİB yasadışı dinleme yaparsa ne olacak?
Aynı yasaya göre, “Usul ve esaslara aykırı dinlemeler hukuken geçerli” sayılmazken, bu şekilde dinleme yapan TİB yetkilileri hakkında Türk Ceza Kanunu hükümlerine göre işlem yapılması öngörülüyor.