1000 arkeolog yetiÅŸiyor 10 arkeolog iÅŸ buluyor

Åžu anda 17 üniversitede 25 arkeoloji programı açık. Yakında buna 19 yeni program katılacak. Yeni programlar da öğrenci almaya baÅŸlayınca, her yıl mezun olan arkeolog sayısı 1000'e ulaÅŸacak. Ancak mezunlar arasında kendi alanında iÅŸ bulanlar bu sayının yüzde 1'ini aÅŸmıyor.Büyük arkeolog Prof. Dr. Ekrem Akurgal, bir söyleÅŸisinde Türkiye'yi kültürel mirası zengin, kendisi fakir bir ülke olarak tanımlamıştı. Tabii arkeolojideki en önemli sorunlardan biri kaynak sıkıntısı. Ama Türkiye, sadece para nedeniyle deÄŸil, akılcı örgütlenme, belli hedeflere yönelik rasyonel planlama yapamadığı için de arkeoloji alanında binbir sorunla mücadele etmek zorunda.Toplumsal Tarih Dergisi'nde arkeoloji bir dosya konusu olarak ele alınıyor ve günün sorunları tartışılıyor. Burada yer alan bir habere göre, üniversitelerden her yıl neredeyse 1000 arkeolog mezun oluyor, ama sadece 10 tanesi iÅŸ bulabiliyor.Öte yandan baÅŸka çeliÅŸkiler de yaÅŸanıyor. ÖrneÄŸin sualtı kazılarında görevlendirilmek üzere dalgıçlık eÄŸitimi verip özel eleman yetiÅŸtirmek isteyen Anıtlar ve Müzeler Genel Müdürlüğü, eÄŸitime gönderebileceÄŸi 36 yaÅŸ altı arkeolog bulamıyor.Åžu anda 17 üniversitede toplam 25 arkeoloji programı açık. 19 yeni program ise önümüzdeki yıllarda öğrenci almaya baÅŸlayacak. 2001-2002 eÄŸitim-öğretim yılında arkeolojiye ayrılan öğrenci kontenjanı 870. Ancak Bilkent Ãœniversitesi 150 öğrencilik kontenjanının yalnızca yüzde 20'sini doldurabildi. Bu da Türkiye genelindeki kontenjanı 750'ye düşürüyor. Önümüzdeki yıl ÅŸu anda kapalı olan programlar da öğrenci almaya baÅŸlayınca, her yıl mezun olan arkeolog sayısı bine ulaÅŸacak.Peki bu arkeologlar iÅŸ bulabilecek mi? Hayır. Çünkü her yıl 10 arkeolog kendi alanında iÅŸ bulabiliyor. Çalışabilecekleri yerler belli: Anıtlar ve Müzeler Genel Müdürlüğü, Vakıflar Genel Müdürlüğü (birçok tarihi eser, örneÄŸin camiler ve külliyeler bu genel müdürlüğe baÄŸlı), DÖSÄ°M (Kültür Bakanlığı Döner Sermaye Ä°ÅŸletmeleri Genel Müdürlüğü), Orman Bakanlığı ve üniversiteler.Ä°ÅŸin tuhaf tarafı, bir yandan da arkeoloÄŸa ihtiyaç var. Eleman yetmemesi nedeniyle 150 civarındaki kazı sayısı arkeoloji bürokrasisi tarafından ‘‘baÅŸedilemez bir rakam’’ olarak nitelendiriliyor ve yeni kazılara olumlu gözle bakılmıyor. Oysa, Türkiye'de sadece tahmin edilen höyük sayısı 25 bin! Çanakkale Onsekiz Mart Ãœniversitesi Klasik Arkeoloji 3. sınıf öğrencisi Deniz Öztürk sorunlarını şöyle anlatıyor:‘‘Arkeoloji okumayı bilinçli olarak tercih etmiÅŸtim. Bu ana kadar birçok olumsuzlukla karşılaÅŸtım. Derslerin ve eÄŸitim olanaklarının yetersizliÄŸi, Kültür Bakanlığı'nın arkeolojiye ilgisizliÄŸine, okul sonrası iÅŸ olanaklarının yetersizliÄŸi de eklenince arkeoloji baÅŸlığı altında birçok olumsuzluk görebiliyor insan. Her ÅŸeye raÄŸmen bildiÄŸim bir ÅŸey var ki, bu mesleÄŸi çok seviyorum.’’ARKEOLOJÄ° ÖĞRENCÄ°LERÄ°Ãœniversite Kontenjan sayısıAdnan Menderes (Aydın) 30Akdeniz (Antalya) 40Anadolu (EskiÅŸehir) 30Ankara (Ankara) 55(Klasik arkeoloji, prehistorya, protohistorya birlikte)Atatürk (Erzurum) 60Bilkent (Ankara) 160Çanakkale 18 Mart 40Dicle (Diyarbakır) 45Dokuz Eylül (Ä°zmir) 30Ege (Ä°zmir) 60(Klasik arkeoloji ve protohistorya birlikte)Hacettepe (Ankara) 20(Protohistorya)Ä°stanbul (Ä°stanbul) 90(Klasik arkeoloji, prehistorya, protohistorya birlikte)Mersin (İçel) 20Mimar Sinan (Ä°stanbul) 20Mustafa Kemal (Hatay) 30(Protohistorya)Selçuk (Konya) 100Trakya (Edirne) 40ARKEOLOJÄ° BÖLÃœMÃœ OLAN AMA ÖĞRENCÄ° ALMAYAN ÃœNÄ°VERSÄ°TELER Afyon Kocatepe, Çukurova, Erciyes Kayseri, Gazi, Harran Urfa, Kafkas Kars, MuÄŸla, NiÄŸde, Pamukkale Denizli, Süleyman Demirel Isparta, UludaÄŸ Bursa, Yüzyıl Van.Â