Galaksilerin yok olduÄŸu uzaya doÄŸru

Yerküremiz ve GüneÅŸimizin sonu üzerine bilim eldeki verilerden yola çıkarak gerçeÄŸe yakın kestirimlerde bulunabiliyor ancak Evren’in geleceÄŸi konusunda kafalar karışık.Bir senaryoya göre, Evren deÄŸil, ama 100 milyar yıl içinde galaksiler yok olacak. Tamamen karanlığa gömülen Evren ise sonsuz ve çok yavaÅŸ bir ölüme tanık olacak. Belki de yeni doÄŸumlara gebe olacak.Birgün her tür yaÅŸam Dünya’da yok olacak. Daha uzak bir gelecekte ise GüneÅŸ ve diÄŸer yıldızlar parlamayacak. Ancak Evren’in sonu gelmeyecek! ‘Big bang’in tersi olan ve birgün uzayın içerdiÄŸi maddelerin ağırlığı altında çökebileceÄŸi varsayımı herhalde hiç gerçekleÅŸmeyecek. Yaklaşık 15 milyar yıl önce, Big bang sırasında baÅŸlayan uzay Äž zamanın geniÅŸlemesi gittikçe hızlanıyor. BaÅŸka bir deyiÅŸle galaksiler birbirlerinden gittikçe daha hızlı bir ÅŸekilde uzaklaÅŸacak, ortalama sıcaklık azalırken enerji ve madde gittikçe daha geniÅŸ bir alanda yayılacak. BaÅŸka bir deyiÅŸle, büyük bir patlamayla doÄŸan Evren çok uzun sürecek bir can çekiÅŸme süreci içinde yok olacak. Ancak bu uzun can çekiÅŸme sürecinin tam olarak neye benzeyeceÄŸini kimse tam olarak söyleyemiyor. Amerikalı fizikçi Fred Adams’a göre Evren henüz ‘ergenlik’ döneminde bulunuyor. Adams, geniÅŸleme hızlandığı sürece galaksilerin de gittikçe daha hızlı bir ÅŸekilde birbirlerinden uzaklaşıp görünmez hale geleceklerini belirtiyor. Daha sonraki aÅŸamada ise, yavaÅŸ yavaÅŸ yıldızlar sönecek. Galaksimizde günümüzdeki gaz miktarını ve yıldızların ömrünü hesaplayan fizikçiler Samanyolu’ndaki tüm yıldızların ve diÄŸer galaksilerin birkaç yüz milyar yıl içinde söneceÄŸini tahmin ediyorlar. BaÅŸka bir deyiÅŸle, gökyüzünün tamamen karanlığa gömülmesi için Evren’in doÄŸuÅŸundan beri süregelen zamandan on bin kat daha uzun bir süre gerekiyor. Bu sürenin ardından da yaÅŸama enerji kaynağı olabilecek herhangi bir yıldız ışığı kalmayacağı için canlı türlerinin varlıklarını sürdürebilmeleri mümkün olmayacak. Galaksiler mezarlığıBu süreçte, galaksiler adeta iç karartıcı bir hayvan mezarlığına dönüşecek. Ä°lk önce siyah cüceler (Güneş’ten kalan artıklar), nötronlu yıldızlar (büyük yıldızların kalıntıları) ve kara delikler (aşırı büyük yıldızların kalıntıları) ve daha sonra da kahverengi cüceler (parlayacak kadar büyük olmayan yıldızlar), soÄŸuk madde yani gezegenler, kometler, asteroidler ve yıldızlararası tozlar ortaya çıkacak. Bu hüzünlü kortejin en sonuna belki Dünya da eklenecek. Kısacası yüz milyarlarca yıl içinde tüm galaksiler ‘buharlaÅŸacak’. Bu süreyle ilgili bir fikir edinebilmek için de Big Bang ile günümüz arasında geçen sürenin zaman ekseni üzerinde 1 milimetrelik bir yer kapladığını belirtmek gerekiyor; yani galaksilerin yok olacağı zamanı da 10.000 km’lik bir uzaklığa yerleÅŸtirmek gerekiyor.Sıra kara deliklerdeGalaksilerin ardından ise sıra kara deliklere gelecek. Stephen Hawking’in 1974’te geliÅŸtirdiÄŸi bir teoriye göre, kara delikler dönüşü olmayan uçurumlar deÄŸil. Bunlar, elektron, pozitron gibi her tür parçacıktan oluÅŸmuÅŸ radyasyon yayabiliyorlar. Paris’teki astrofizik enstitüsünden Nicolas Prantzos ise bunun kuvantik bir fenomen olduÄŸunu, gerektiÄŸi kadar uzun bir süre beklendiÄŸi halde gerçekleÅŸebileceÄŸini belirtiyor. ‘GerektiÄŸi kadar zaman’ tanımı ise, küçük kara deliklerin yani yıldız kadavralarının buharlaÅŸması için 100 trilyon yıl anlamına geliyor! Kısacası insan beyninin algılayamayacağı, zaman ölçeÄŸi üzerinde tanımlanamayacak bir süre söz konusu. Kara deliklerin bütünüyle sönmesinden önce ise ışımaları bütünüyle son bulacak. Tüm sır protondaPeki tüm bunlar tarihin sonu anlamına mı geliyor? Bu durum, insandan gezegenlere kadar hemen hemen her ÅŸeyin temel yapı taÅŸlarından biri olan protona baÄŸlı olduÄŸuna göre bu konuda çok da fazla emin olunamıyor. ‘Büyük birleÅŸme’ olarak tanımlanan, henüz kanıtlanmamış bazı fizik teorilerine göre proton kararsız bir yapı içeriyor. Bu da belirsiz bir sürede kendisinden daha küçük parçacıklara bölüneceÄŸi anlamına geliyor. Parçalanmanın ne kadar zamanda meydana geleceÄŸini kestirmeye çalışan bazı fizikçiler, protonun kara deliklerden daha kısa ömürlü olacağını varsayıyorlar. Ancak bu hipotezin gerçekleÅŸmemesi ve protonların daha uzun süre yaÅŸamaya devam etmesi halinde gezegen ve asteroid gibi katı maddeler de kara deliklerin buharlaÅŸmasının ardından varlıklarını sürdürecekler. Sıcaklığın ve dolayısıyla enerjinin gittikçe azalacağı bu evrende, bu küçük soÄŸuk cisimlerin atomları gittikçe daha kararlı bir hal alacaklar. Kuvantum mekanizmasına göre de, bunların tümünün demir atomuna dönüşmesi gerekiyor. Amerikalı fizikçi Freman Dyson’ın hesaplarına göre, bu durum (10 kuvvetinde) 76 yıl içinde meydana gelecek; bu da fizik tarihinde ÅŸimdiye kadar tanımlanamamış bir rakama denk düşüyor. Böylece bunlar da zamanı geldiÄŸinde kara deliklere dönüşüp yok olacaklar.Ä°ÅŸte Evren’in tarihiyle ilgili gerçeÄŸe en yakın hipotez. Kısacası sonsuz bir tarih. Nicolas Prantzos’un görüşü doÄŸrultusunda eldeki kanıtlara göre, sonsuzluk sürekli geniÅŸleyen sonsuz Evren’de elektronlara, pozitronlara, nötrinoslara ve fotonlara ait olacak.’ Evren ise yıldızsız, kapkaranlık bir yer olmayı sürdürecek. . Â