Formül arayışı

MAYIS ayı sonunda yapılması beklenen kabine değişikliyle hükümete girmesi beklenen Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın’ın Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın 16-17 Mayıs’taki kritik Beyaz Saray randevusu öncesinde bu hafta Washington’a gelerek hazırlık toplantılarına katılacağı öğrenildi. Ankara’nın ‘PKK konusunda hassasiyetlerimizi Trump yönetimi içinde en iyi anlayan kişi’ olarak nitelediği ABD Savunma Bakanı James Mattis’e rağmen Amerikan Savunma Bakanlığı Pentagon’un Rakka planlarında bir değişiklik yok.

YPG İLE DEVRİYE

Türkiye’nin Suriye’nin kuzeyindeki Karaçok’ta YPG komuta merkezi dahil pek çok noktayı bombalaması üzerine ABD zırhlı birlikleri, YPG unsurlarıyla birlikte devriye gezmeye başlaması Türk ordusu ile Amerikan ordusu arasındaki yarılmanın önemli tezahürlerinden biri. Washington’da Trump yönetiminin YPG’nin doğrudan silahlandırılmasıyla ilgili planları onaylayacağına dair yaygın bir beklenti var. ABD yönetimi Rakka’nın DEAŞ’tan alınması operasyonunu Türkiye’de iç politikanın bir parçası haline getirmemek için başkanlık referandumunun geçmesini beklemişti. Şimdi de düğmeye basmak için Erdoğan’ın Washington ziyaretinin geçmesi bekleniyor.

PENTAGON’UN TUTUMU

Ankara, en son Savunma Bakanı Fikri Işık’ın 13 Nisan’daki Washington ziyaretinde YPG’yi by-pass etmek için eski önerilerini revize eden yeni bir plan sundu. Ancak bu hamle de Pentagon’daki generallerin Suriye’de DEAŞ’a karşı mücadelede birinci ortak olarak gördükleri PYD/YPG ile işbirliği konusunda fikrini değiştirmeye yetmedi. Amerikan tarafı, Suriye Demokratik Güçleri’nin (SDG) içinde yaklaşık 20 bin Arap, 10 bin de YPG’li olduğunu söylüyor. YPG’nin SDG dışında savaşan güçlerini de hesaba katınca sahada Rakka operasyonuna hazırlanan birliklerin sayısı hayli yüksek. Türkiye’nin bugüne kadar kendilerine önerdiği hiçbir planın hem rakamsal hem de taktiksel olarak Pentagon’un planlamalarını ikame edecek bir içeriğe sahip olmadığını ileri sürüyorlar.

DENGELEME KONUSU

Pentagon’un milim adım atmadığı bu pozisyona Beyaz Saray içinden de destek alması Türkiye’nin kaygıları dikkate alınarak ABD politikasının dengelenmesi gerektiğini savunan ABD Dışişleri Bakanlığı’nın elini zayıflatan bir faktör olmayı sürdürüyor. Diplomatik kaynaklara göre Türkiye’nin geçen hafta Suriye ve Irak’ta gerçekleştirdiği operasyonlar Erdoğan ziyareti için pozitif bir gündem yaratma arayışında olanları zorda bıraktı.

ÖNERİLER SUNULDU

Edinilen bilgilere göre Amerikan dışişleri bürokrasisi ABD Dışişleri Bakanı Rex Tillerson’a Erdoğan’ın ziyareti öncesinde Ankara ile ilişkileri rahatlatma potansiyeli olan bir dizi öneri sundu. Bu ihtimaller şöyle sıralandı:

MÜDAHALESİZ SENARYO

YPG ortaklığında büyük bir Rakka operasyonu yapmak yerine zaten epeydir kuşatılmakta olan Rakka’nın kendiliğinden düşmesini beklenebilir.

Operasyon OLURSA

Rakka operasyonu SDG’ye büyük oranda komuta eden YPG ile birlikte yapıldıktan sonra ABD, SDG’yi yeniden yapılandırılmasını önayak olabilir. SDG tamamen YPG’den arındırılır, komuta Araplara verilir. PYD/YPG Rojava içindeki sınırlarına döner. PYD/YPG askeri olarak Rojava içine çekildikten sonra bölgedeki tüm Suriyeli Kürtlerin ve diğer etnik grupların eşit şekilde temsil edileceği bir yapı için diyalog başlatılmasına önayak olunur. Uzun vadede Suriyeli Kürtler için Irak’ın kuzeyindekine benzer bir yerel ya da bölgesel yönetim söz konusu olabilir. Ancak bu modelin yaşayabilir olması için PKK ideolojisinin diğer Kürt gruplar üzerindeki ideolojik hegemonyasının kırılması şart.