Erdal Sağlam: Niyet Mektubu'nda değişenler

Erdal SAĞLAM

MOODY'S, ‘‘Türkiye'nin antienflasyonist programının temelini oluşturan kur rejiminde beklenenden erken dalgalı kur rejimine geçilmesi ve bunun da bankacılık sektöründeki problemleri artırmasından endişe ettiklerini’’ belirtmiş.

Böyle bir şey olursa, yani Temmuz'da geçilecek kur bandı sistemi öne çekilirse, gerçekten de sektördeki mevcut problemler artar. Ama Niyet Mektubu'nda böyle bir şey bulunmuyor.

Moody's, istediği zaman temasa geçebildiği ekonomi yönetimine ya da IMF yetkililerine sorsaydı, böyle bir şeyin düşünülmediğini öğrenebilirdi. Ama bunu yapmayıp, ya da sorup tersi yanıt aldığı halde, kamuoyunda şüphe uyandıracak bu tür açıklamalar yapmasının ardında nelerin yattığını, en azından şimdilik bilmiyoruz.

Niyet Mektubu'nda bulunmadığını biliyor, ama ocak ayında IMF Heyeti Ankara'ya tekrar geldiğinde bu tartışmanın açılacağını öğrenmiş olabilir. Onu da bilmiyoruz.

Bildiğimiz bir şey var ki, bugün gece yarısı saatlerinde açıklanacak olan Niyet Mektubu'nda, net içvarlıklar ve net dış varlıklar, dolayısıyla da uluslararası rezerv rakamları gibi hedeflerin dışında, temel ekonomik hedeflerde bir değişiklik olmayacak.

Net içvarlıklar gibi hedefler zaten her yıl için yeniden belirlenecekti. Yani kriz çıkmadan önce hazırlanan Niyet Mektubu'nda da mevcut rakama göre bir değişiklik yer alacaktı. Şimdi son gelişmeler ışığında bu rakamlar yeniden belirlendi. Piyasalar bu rakamları, yarın sabah öğrenecek.

Rakamı bilmiyoruz ama piyasaların, içinde rahat rahat dönebilecekleri bir net içvarlıklar hedefini kimse beklemesin.

TASLAK SORUN OLDU

IMF krizden önce geldiğinde, hazırlanan niyet mektubunda 2001 yılı enflasyon hedefinin bant haline getirilip TEFE'de 10-12, TÜFE'de 12-15 olarak değiştirildiğini yazmıştık. Ancak bu yazımız sorun oldu ve taslak metin değiştirilip, hedefler eskisi gibi bırakıldı. Bu kez, acaba ilk yazdığımız orijinal hedeflere dönülür mü diye düşünmeden edemiyoruz. Ancak bu konuyu soruşturduğumuzda, aldığımız yanıt şu oluyor: ‘‘IMF'nin son gelişinde enflasyon ve büyüme üzerinde hemen hemen hiç durulmadı desek doğru olur. Öncelikler değişti, ağırlık uygulanacak tedbirlere kaydı. Enflasyon ve büyüme rakamları, ağırlık verdiğimiz bütün bu tedbirlerin uygulanmasının sonucunda ortaya çıkacak rakamlar olacak. Yani üzerinde fazla durulmadı.’’

İşte bu nedenle, Niyet Mektubu'nda enflasyon ve büyüme rakamları ağırlıklı bir yer tutmayacak.

Niyet Mektubu'nda ağırlıklı yere sahip olacak unsurların, özelleştirme ve mali sektöre ilişkin düzenlemeler olmasını bekliyoruz.

Özelleştirmede zaten yapılacak olanlar açıklandı. Bütün bunlar Niyet Mektubu'nda detaylı biçimde yer alacak.

Bu Niyet Mektubu'nda mali sektöre ilişkin düzenlemeler de, eskilerine kıyasla, çok daha ağırlıklı bir yer tutacak. Başta Fon'daki 8 bankaya ilişkin hazırlanan plan olmak üzere, daha sonradan Fon'a katılan 3 banka için nelerin yapılacağı Niyet Mektubu'nda detaylarıyla yer alacak. Bunun dışında Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu'nun bundan sonra mali sektörün rehabilitasyonu için yapacağı işlemlerin, bu arada bankaların uyacakları yeni rasyolara ilişkin yapılan çalışmaların da Niyet Mektubu'nda yer almasını bekliyoruz.

Mali sektöre ilişkin olarak IMF ve Dünya Bankası'yla yapılan bütün görüşmeler, mutabakata varılan tüm konular, Niyet Mektubu'nda tabii ki yer almayacak. Ancak yine de, son krizin etkisiyle Niyet Mektubu'na bankacılık sistemi damgasını vurmuş olacak.