Erdal Sağlam: Köhler: Sizinki en başarılı program

Erdal SAĞLAM

PRAG'da bulunan Türk Heyeti, resmi temaslarına IMF'nin yeni Başkanı Horst Köhler ile başladı. Prag'daki IMF-Dünya Bankası yıllık ortak toplantıları, Köhler'in katıldığı ilk toplantı. Köhler'le yapılan toplantı, bir anlamda Türk heyetinin tanışma toplantısı niteliğinde idi.

Bakan Recep Önal, Köhler'le görüşmesinden sonra basına bir açıklama yaptı. Bu toplantıda Önal'ın basına anlatmadığı diyaloglar da bulunuyor. Açıklanan ve açıklanmayan diyalogları biraraya getirdiğinizde, Köhler'in bir yandan ekonomik programı överken, öte yandan hep bildiğimiz, programın yumuşak karnı haline gelen konularda uyarılar yaptığını öğreniyoruz.

Köhler, bu toplantıda uygulanan ekonomik programı, ‘‘Hem yapısı hem de sonuçları itibariyle şimdiye kadar ki en başarılı program’’ olarak nitelendirmiş. Bunun ne anlama geldiğini, IMF'nin uyguladığı en başarılı program mı, yoksa Türkiye'nin uyguladığı en başarılı program mı olarak algılamamız gerektiğini, bürokratlara soruyoruz. Bürokratlardan aldığımız yanıt, ‘‘her iki anlamda da’’ oluyor. Yani, Köhler bir yandan bizi överken, öte yandan da kendi kurumunu övmüş oluyor...

DESTEĞE DEVAM SÖZÜ

Yine Köhler'in bir övgüsü de ekonomi yönetimine ilişkin. Köhler, bu toplantıda, ‘‘Bütün bu ağır şartlara rağmen, otoriteler programı çok başarıyla uyguluyor’’ demiş. Önal, bu övgüyü Hükümete dönük biçimde aktarırken, anladığımız kadarıyla övgü daha çok teknisyenlere dönük. Köhler, toplantının sonunda da destek vaadini eksik etmemiş:

‘‘Biz size destek olmaya, her türlü yardımı yapmaya devam edeceğiz.’’

Bu övgülerin yanısıra, Köhler'in aynı toplantıda bazı uyarılarda da bulunduğu öğrendik. Önal yaptığı açıklamada Köhler'in ‘‘Hükümet hálá kararlı mı?’’ diye sorduğunu söyledi.

Bu ‘‘Kararlılığınız devam etsin’’ anlamına geliyor. Uyarıların başında yine cari işlemler açığı geliyor. Köhler, kendisine verilen bilgiye göre cari işlemlerde sıkıntı olduğunu belirtirken, bir anlamda ‘‘artık önlem alın’’ demek istemiş. Ama buna karşılık, Bakan Önal'ın anlattığına göre, Türk Heyeti önlem konusuna girmekten çok, yakında talebin doğal olarak gerileyeceğini anlatmış.

FON SIKINTISI

Köhler'in bu toplantıda dile getirmediği, ancak bir-iki ay içinde IMF'den sıkça duyacağımız bir uyarı da fonlara dönük olacak. Önal, Prag yolunda bilgi verirken, gelecek uyarıların da işaretini vermiş oldu.

Önal, bu yıl içinde fonların tasfiyesinin gerçekleştirilemeyeceğinin ipuçlarını verdi. Bu takdirde, fonların, özellikle harcamalar açısından bütçe disiplini içine alınmasının sözkonusu olabileceğini kaydeden Önal, ‘‘Sonunda tasfiye olacak, ama bu yıl olmazsa diye söylüyorum’’ dedi.

Fonların tasfiyesi kararnamesi, elinde fon bulunan bakanlar tarafından imzalanmamış...

Bu durum, yakında sanıldığından büyük bir tehlike olarak karşımıza çıkacak. IMF, görüşmeler Ekim sonuna kaldığı için bu görüşmelere kadar söz verilen ‘‘fon tasfiyesi’’nin gerçekleşeceğini sanıyor. Halbuki öğrendiğimiz kadarıyla, fonların tasfiyesi bu gidişle pek mümkün değil. Çünkü bakanlar ellerindeki harcama imkanlarını bırakmıyorlar.

Tasfiye olmadığı takdirde, bu fonların harcamalarının, bütçe disiplini altına alınması, IMF'nin kabul edebileceği bir şey değil. Bakanların ‘‘arpalık sevdası’’ bu programın yarım kalmasına bile neden olabilir.