Erdal Sağlam: IMF fotoğrafı görecek, durum netleşecek

Erdal SAĞLAM

PERŞEMBE akşamı Merkez Bankası'nın net iç varlık rakamının sabitlenmesiyle birlikte, piyasalarda bir telaş başladı. Herkes, ‘‘Acaba bu akşam IMF'den destek kararı çıkacak mı?’’ diye düşünmekten kendini alamadı.

Açıkcası biz de öyle düşündük. Ancak Cuma sabahına gelindiğinde Washington'dan gelen haber sadece olumlu bir mesaj idi. IMF Başkanı Köhler yaptığı açıklamada, Türkiye'nin uyguladığı programı devam ettireceğine ilişkin kararı aldığını belirterek, ''ek yardım yapılacağını'' söyledi. Ancak, bu yardımın hemen yapılmayacağı da Köhler'in mesajıyla açıkca ortaya çıktı. Köhler, Hükümetten yeni durum karşısında ek tedbirler isteyeceklerinin mesajını verirken, ek yardımın da bundan sonra geleceğinin altını çizdi.

Bu arada Köhler'in açıklamasıyla birlikte hafta sonunda iki IMF heyetinin Ankara'ya gelip temaslarda bulunacağını öğrendik.

Durumun özeti şu; Köhler yeni durum karşısında özellikle mali kesimin durumunu görmek istediklerini, ayrıca yeni parasal dengeler ve piyasanın durumunu daha net görmek istediklerini söylemek istiyor. Çekilecek fotoğrafa göre hem ihtiyaç hissedilen ek önlemler saptanabilecek, hem de Türkiye'nin ihtiyaç duyduğu ek kaynak ihtiyacı ortaya çıkacak.

Yani, görmediği bir fotoğraf için baştan belli bir para vermek istemiyor. IMF önce durumu görmek daha sonra uygulanacak stratejiyi saptamak istiyor.

DURUM İYİCE NETLEŞTİ

Artık net iç varlıklar kaleminin sabitlenmesini IMF'nin istediğini piyasalar iyice öğrendi. Salı akşamı Bankalar Birliği'nde bankacılarla yapılan toplantıda Merkez Bankası Başkanı Gazi Erçel bu isteğini söylemiş, bankacılar ‘‘batarız’’ diye buna karşı çıkmışlardı. Şimdi durum iyice netleşti.

Ancak bankacılar bu duruma hala da kızıyorlar. Sadece bir değişiklik var IMF'e kızıyorlar ayrıca ekonomi bürokratlarına da ‘‘IMF'in dediğini yapıyorsunuz’’ diye çıkışıyorlar.

Yani, ekonomi yönetimi IMF'in istediğini yaptığı için eskiden güvenilir, kredibl olurken, şimdi IMF'nin dediğini yaptıkları için kötü oluyor.

Öyle ya da böyle, bu sabitleme uygulanacak. Zaten bu karar alınırken faizlerin yüzde 1000'lere bile çıkabileceği biliniyordu. Ama, burada bankacıların haklı oldukları bir yer var ki; o da bu faizlere mali kesimin dayanamayacağı.

İş uzadığı takdirde sektördeki tahribatın giderek daha ağırlaşacağı kesin. Yani, fotoğraf çekilmesinde IMF'in biraz çabuk olması gerekiyor.

Bu arada IMF Başkanı Köhler'in verdiği bir mesaj var ki; bence bu mesaj piyasalar tarafından iyi algılandı. IMF, Türkiye'nin programına devam edeceğini söylerken aynı zamanda kura dönük olarak yapılan spekülasyonlara da bir yanıt vermiş oldu: ‘‘Kur politikasında değişiklik yok.’’

Bu nedenle dün bankalar döviz sattılar.

Ekonomi yönetiminde gelişmeleri çok yakından izliyor. Bir yandan da IMF'yi çabuk olması için uyarıyor. Unutmayalım ki; Merkez Bankası sürekli döviz satıyordu ve bir yerde bunu kesmesi gerekiyordu. Merkez Bankası bu hareketi yapınca diğer birimler başta da IMF ve Hükümet olmak üzere harekete geçildi.

Bu krizin elbette faturası var. Ama mühim olan tüm sistemin batmaması idi...