Ercan Kumcu: Euro dayak yemeye devam ediyor

Ercan KUMCU

Euro'ya son darbeyi de Danimarka halkı vurdu. Yapılan referandumda Danimarkalılar euro bölgesine katılmamaya karar verdiler.

Danimarka Avrupa'nın bütünleşmesi konusunda çok ilginç bir tavır sergiliyor. Milliyetçi bir halk. Avrupa'ya tam olarak entegre olduklarında benliklerini kaybedeceklerini düşünüyorlar. Sosyal devlet özelliklerini kaybedeceklerinden korkuyorlar. Kendi kendilerini idare etmeyi Brüksel'den idare edilmeye tercih ediyorlar.

GÜVEN KRİZİ

Tek para sistemine geçişin birinci basamağı olan Maastricht Anlaşması'nı tüm Avrupa Topluluğu ülkeleri, Danimarka hariç, Parlamentolarında kabul ettiler. Danimarka o konuda da referandum yaptı. İlk referandumda Maastricht Anlaşması benimsenmedi. Oy farkı çok azdı. İkinci bir referanduma gidildi. Anlaşma onaylandı.

Şimdi de, euro bölgesine girip girmeme seçenekleri oylandı. Danimarka Avrupa konularında halk oyuna başvuran tek ülke durumunda. Kendilerini Avrupa'nın sesi olarak tanımlıyorlar. Tezlerine göre, tüm Avrupa Birliği üyeleri halk oyuna gitseydi, euro bölgesi bu kadar kalabalık olmazdı. Belki de, haklıdırlar.

Danimarka'nın euro bölgesine girmeyi kabul etmemesi bir para olarak euro'nun kısa dönemdeki geleceğini olumsuz etkileyecek. Bir güven krizi yaşanıyor. Güven krizini aşmanın yolu Avrupa Merkez Bankası'nı işlevsel olarak da daha bağımsız hale getirmek. Şimdilik bu konuda böyle bir niyet görünmüyor.

Euro'nun bu hale gelmesi tamamen bekleyişlerden kaynaklanıyor. Avrupa'da emek piyasasının yeknesak olmaması ya da maliye politikalarının tam bir uyum içinde olmaması gibi temel faktörler zaten euro'yu olumsuz etkileyecekti. Daha bu faktörlerin etkileri görülmeden euro sarsılmaya başladı.

Bir fantezi de olsa, euro'ya geçmiş bazı Avrupa ülkelerinde euro muhalifleri ortak para sisteminden nasıl çıkılacağını bile tartışmaya başladılar. Geçenlerde Prodi'nin İtalya'nın euro bölgesinden çıkabileceği anlamına gelen cümleleri ortalığı karıştırmaya yetti.

Kısacası, euro kısa tarihinin en kötü dönemlerinden birinden geçiyor. Avrupa Merkez Bankası çok daha sık olarak euro'ya müdahale etmek zorunda kalıp dolara karşı değerini 0.85'in üzerinde tutmaya çalışacaktır.

KİLİT ÜLKE

Büyük bir olasılıkla, ortalık yatıştıktan sonra Danimarka'da referandum tekrarlanacaktır. Çünkü, euro bölgesine katılmamak Danimarka için de olumsuzluklar içermektedir. Örneğin, Danimarka parasının da geleceği euro'dan fazla farklı olmayacaktır. Danimarkalıların biraz daha ikna edilmeye ihtiyaçları vardır.

Danimarkalıların ikna edilmelerinin önemi çok büyüktür. Çünkü, arkadan İsveç ve İngiltere euro'ya girip girmemek için halk oyuna başvuracaklardır. Küçük bir ülke de olsa, Danimarka, euro'nun geleceği konusunda kilit bir ülke durumundadır.