Enis Berberoğlu: Tahran'da arabulucu kalmadı

Enis BERBEROĞLU

ASLINDA bu tatil gününde artık yazana bile bıkkınlık getiren İran meselesinden başka bir konumuz olsun isterdik... Ama inanın gündem müsaade etmedi. Haşimi Rafsancani'nin Meclis'ten istifa kararını açıklaması ile birlikte Tahran'da dananın kuyduğu kopma noktasına geldi.

* * *

Refsancani'nin sadece yakın geçmişteki konum ve politikasına bakılarak istifa kararını ‘‘reform cephesinin zaferi’’ saymak iki açıdan yanlıştır:

1) Rafsancani'nin Tahran'daki ilk seçim sonuçlarına göre ancak 30'uncu sıradan Meclis'e girebilmesi çoğu siyasi gözlemci tarafından muhafazakárların intikamı olarak algılandı. Cumhurbaşkanlığı döneminde reform cephesine karşı fazla ılımlı politika izlemekle suçlanan Rafsancani gençlerden de oy alamayınca siyasi geleceği zaten karardı.

2) Seçim öncesinde Rafsancani ve reform cephesinin önderi Cumhurbaşkanı Hatemi arasındaki yürütülen pazarlık açıktı. Hatemi, seçimden Meclis Başkanlığı gibi kritik bir görevi üstlenecek ölçüde başarılı çıkacağı sanılan Rafsancani ile mollalara karşı ittifak kurmayı planlıyordu.

* * *

Ama önce seçim sonuçları ve ardından bu rakamlara müdahale operasyonu iki cephenin arasını iyice açtı, ‘‘arabulucu’’ görevine talip Rafsancani'nin konumunu zora soktu.

Seçimleri takip eden 90 günlük gizli bir mücadalenin ardından mollalar Tahran seçim sonuçlarını değiştirmeyi başardı...

18 Şubat seçiminde İran'ın başkentinde 2 milyon 931 bir oy kullanıldı. İran Anayasayı Koruyucular Örgütü'nün ortaya attığı ‘‘yolsuzluk-usulsüzlük’’ iddiası üzerine oylar yeniden sayıldı. 534 sandıkta kullanılan toplam 726 bin 266 oy iptal edildi. (Kaynak İran Daily, 21 Mayıs 2000)

Gerçi oyların dörtte birinin iptali bile reform cephesinin zaferini etkilemedi, ancak Rafsancani 30'uncu sıradan 20'nci sıraya yükselebildi.

* * *

Mollaların bu açık darbesi karşısında reform cephesi sessiz kaldı... Zaten rejime muhalif ve ama açık gazete artık yok gibi...

Son olarak geçen pazar günü 17 yazıişleri müdürü Tahran'daki Basın Mahkemesi'ne davet edilerek kulakları çekildi...

Rafsancani'nin istifası da işte bu çerçevede ele alınmalı. Zaten Rafsancani de yazılı açıklamasında, ismi etrafında süren tartışmanın ulusal birliği bozmaması için istifa ettiğini vurguladı...

Demek ki kurt politikacı mevcut ortamda kendisine siyasi gelecek görmüyor. Dahası mollalar ve reform kanadı arasında yaklaşan büyük hesaplaşmada arada kalıp, ayaklar altında ezilmek istemiyor...