×
Enflasyon bildiğiniz gibi değil
Paylaş
Dün açıklanan enflasyon oranları piyasaları hakikaten çok sevindirdi. Gerçi henüz bu rakamların piyasaya çok net biçimde ya da hemen yansımasını beklemiyoruz ama yine de orta vadede bu rakamlar 2005 yılı enflasyon hedefleri açısından iyi bir ilk moral oldu. Ama önemli bir teknik ayrıntıyı unutmamak gerek. Enflasyon hesaplaması değişti. O nedenle ocak ayı rakamlarıyla yıllık bir projeksiyon yapmak mümkün değil. Yani ocak ayı enflasyonu daha önce bildiğimiz enflasyon değil... Ayrıntılara bakalım isterseniz
Devlet İstatistik Enstitüsü verilerine göre, ocak ayında üretici fiyatları (eski toptan eşya fiyatları) yüzde 0,41 oranında gerilerken, tüketici fiyatları yüzde 0,55 oranında yükseldi. Böylece yıllık enflasyon da üretici fiyatlarında 10.7'ye inerken, tüketici fiyatlarında yüzde 9,23 oldu.
Üretici fiyatlarının gerilemesinde özellikle petrol ve petrol ürünleri üretim fiyatlarındaki düşüş etkili oldu. Ocak ayında tarım fiyatları 0,97 oranında artarken, sanayi fiyatları binde 8 oranında düştü. İmalat sanayii fiyatları yüzde 1,06 oranında geriledi. Elektrik, gaz ve su fiyatları ise yüzde 3,9 oranında arttı.
Tüketici fiyatlarında ise en yüksek artış yüzde 2,85'le ulaştırma fiyatlarında yaşandı. Ocak ayında eğlence ve kültür fiyatları 1,92, ev eşyası fiyatları 1,51, lokanta ve otel fiyatları yüzde 1,27, gıda ve alkolsüz içecek fiyatları yüzde 1,19 oranında yükseldi. Bu artışlara rağmen tüketici fiyatlarının düşük çıkmasında giyim ve ayakkabı fiyatlarının yüzde 5,05 oranında düşmesi etkili oldu. Ocak ayında eğitim fiyatları yüzde 0,27, haberleşme fiyatları binde bir oranında düştü.
Bu noktada öncelikle enflasyon sepetinde yer alan kimi ürünlerin değiştiğini, kiminin de yerinin aynı kalmasına rağmen ağırlığının azaldığını söylememiz gerekiyor. Örneğin 2004 yılında Merkez Bankası’nın sık sık risk unsuru olarak tanımladığı kira artış oranlarının enflasyon sepetindeki ağırlığı çok azaldı. Nitekim gıda fiyatlarının da geçen yıl ocak ayında yüzde 9 arttığını ama bu yıl artışın sadece yüzde 1’de kaldığını da akılda tutmak gerek. Benzer bir etki azalması gıda fiyatlarında da var.
Yukarda ocak ayı enflasyon rakamlarının ardından yıllık rakamları da veriyoruz ama aslında yıllık rakamların doğru olmadığını söylememiz gerek. Çünkü 2004 şubat ayı enflasyonunun hesaplarken kullandığımız ağırlıklar ve parametreler değişti. Bu nedenle Merkez Bankası'nın bir an önce yeni sepete göre geriye dönük rakamları açıklaması gerekiyor. Ancak bu şekilde bir yıllık trendin ne olduğunu anlayabilir ve geleceğe ilişkin öngörüde bulunabiliriz. Ya da Merkez Bankası’nın her ay ayrıca bir de eski sepete göre enflasyonu açıklaması gerekir. Çünkü ancak bu şekilde eski fiyatlara göre trendi görürken yeni sepet ile projeksiyon yapmaya yetecek kadar veri birikmesi sağlanabilir.
Çok önemli not:
Bu enflasyon rakamlarının ardından şimdi de piyasalarda yeni bir faiz indirimi gelebileceği yönünde beklenti oluştu. Para Kurulu gelecek hafta toplanacak ve piyasa uzmanlarına göre de bu toplantıdan faiz indirimi kararı çıkacak.
Gözardı edilemeyecek bir beklenti bu. Ama maalesef bono piyasasında şu aşamada kısa vadede kar beklentimiz çok yüksek değil. Çünkü faizler zaten yüzde 18,5 olan fonlama maliyetinin çok altında yüzde 17’li seviyelerde. Ancak yeni bir ihraç bono piyasasında kar etmemizi sağlayabilir. Fakat olur da faiz indirimi gelirse bu portföy yatırımı yapan yabancı yatırımcı açısından çok iyi bir sinyal olacağı için başta borsa olmak üzere tüm piyasaların olumlu tepki vermesi beklenebilir.
Paylaş
