Emin Çölaşan: Bölügiray Paşa yazıyor (1)

Emin ÇÖLAŞAN

EMEKLİ Korgeneral Nevzat Bölügiray'ı ‘‘Sokaktaki Asker’’, ‘‘Sokaktaki Askerin Dönüşü’’, ‘‘Doruktaki İrtica’’, ‘‘Bölücü Terör’’ ve diğer kitaplarından tanıyoruz.

Bölügiray Paşa, 12 Eylül öncesinde Adana Sıkıyönetim Komutanı idi. 12 Eylül sonrasında Genelkurmay Sıkıyönetim Koordinasyon Başkanı olarak görev yaptı. Türkiye'de belli konuları iyi bilen, bilgisini, deneyimini ve mantığını bağdaştıran bir komutan olarak tanınan Bölügiray Paşa'dan uzun bir mektup aldım:

‘‘Sakıncalı Memurlar Kararnamesi'nin gelecekte yasa olarak çıkarılacağını, Sayın Genelkurmay Başkanı'nın 30 Ağustos açıklamasını ve tartışmaları dikkate alarak, bu konudaki bazı görüş ve düşüncelerimi size bir bilgi notu olarak sunmak istedim. Belki çalışmalarınızda bir yararı olur. Sonsuz sevgi ve saygılarımla.’’

* * *

Bölügiray Paşa'nın görüş ve uyarıları ilginç. Mektubunu size aynen iletmeye karar verdim. Ama biraz uzun. Bu nedenle, devamı yarın.

‘‘Son olaylardan sonra, Sakıncalı Memurlar Kararnamesi'nin ekim ayında yasa olarak Meclis'e geleceği anlaşılmaktadır. Kuşkusuz yasanın hukuki yapısı benim uzmanlık alanım dışındadır. Ben burada, yasa hazırlanırken, yasanın içeriği konusunda önemli gördüğüm bazı düşünce ve önerilerimi açıklamak istiyorum.

1- Şimdiki iktidar tarafından uygulanacağı düşünülerek yasa çıkarılırsa, 12 Eylül yönetiminin kendisine göre hazırladığı 1982 Anayasası'ndaki hataya düşülmüş olur. Bugünkü iktidar yasayı belki dürüstçe uygular. Ama gelecekteki her iktidar için aynı durum geçerli olmayabilir. Yasa hazırlanırken bu konu önemle göz önünde tutulmalıdır.

2- Bu yasa kapsamına sadece irticai, bölücü ve organize suçlara karışmış memurlar alınmalıdır. Eğer yasa kapsamına huzur ve güveni bozan, çalışmayan, yolsuzluğa karışan, yıkıcı gibi memurlar da eklenerek yasa kapsamı genişletilirse, gelecekte siyasi iktidarların, karşı görüşteki memurları ayıklama tehlikesine neden olunabilir. Özellikle de laik, demokrat, Atatürkçü memurlar kıyıma uğrayabilir.

Bu durumdaki memurlar, kendi özel yasalarına göre işleme tabi tutulabilir.

3- Yasaya, soyut olarak, ‘‘bölücü’’ ve ‘‘irticai’’ sözcüklerinin konulması, ilerde bu sözcüklerin iktidarların kendi siyasal ve ideolojik eğilimine göre yorumlanarak kullanılması tehlikesine neden olabilir. Bu nedenle, çıkarılacak yasada ‘‘irtica’’ ve ‘‘bölücü’’ kavramlarının çok açık bir şekilde tanımlaması yapılmalı, sınırları çizilmelidir. Böylece hem keyfi yorumlarla memur kıyımı önlenir, hem bu açıklamayı gören ve irtica ile ilgisi olmayan gerçek dindar (mütedeyyin) memurlar huzursuz olmazlar, hem de bu yöndeki kışkırtmalar önlenmiş olur.

4- İki müfettişin raporu ve bakanın onayı ile memurların ayıklanması yöntemi, adaletli bir karar için yeterli olmayabilir. Bu konuda Türk Silahlı Kuvvetleri'ndeki sistemden esinlenerek daha güvenli bir yöntem uygulanırsa, hatalar en alt düzeye inebilir. Şöyle ki: Bu gibi sakıncalı memurlar hakkındaki müfettiş raporuna MİT'ten, Emniyet'ten, diğer resmi kurum ve güvenilir kaynaklardan gelen bilgi ve belgeler de eklenerek, geliştirilen dosya ilk amirden itibaren sıralı amirlerin de görüşleri ve onayları alınarak bakanlık kanalı ile Bakanlar Kurulu'na getirilir. Burada memurların durumu tek tek incelenip tartışılarak oybirliği ya da çokluğu ile karar verilir. Özellikle koalisyon partilerinin birbirini denetlemesi söz konusu olacağından keyfilik ve partizanlık önlenebilir.

5- Şimdi yılların birikiminin temizlenmesi, kritik bir önem taşımaktadır. Gelecekte bu yasanın iktidarlar elinde partizanca kullanılması tehlikesi güçlü bir olasılık olarak görülüyorsa, yasa makul bir zamanla sınırlı tutulabilir.

Örneğin, ‘‘Bu yasa 2004 yılına kadar geçerlidir’’ gibi.

* * *

Bölügiray Paşa mektubunda başka konulardan, ama özellikle irticadan söz ediyor, farklı bir bakış getiriyor, örnekler veriyor, irtica ve bölücülükle ilgili somut öneriler getiriyor.

Ancak bu kapsamlı mektubu bir güne sığdırmak mümkün değil.

Yarın mektubun diğer bölümlerini sizlere ileteceğim.

Özellikle irtica bölümlerini ibretle okuyacaksınız.