Zengin yoksul uçurumu

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2004 yılı Hanehalkı Bütçe Anketi'nden elde edilen sonuçları açıkladı.
Buna göre, Türkiye geneli için hanehalkı kullanılabilir gelirlerine göre sıralı, en alttaki yüzde 20'lik dilimin 2003 yılında yüzde 6 olan toplam gelirden aldığı pay, 2004 yılında da aynı düzeyde kaldı.

İkinci yüzde 20'lik grupta yer alan ailelerin toplam gelirden aldığı pay yüzde 10,3'ten 10,7'ye, üçüncü yüzde 20'lik gruptaki ailelerin payı yüzde 14,5'ten 15,2'ye, dördüncü yüzde 20'lik grupta yera lan ailelerin payı ise yüzde 20.9'dan 21.9'a çıktı.

Toplam gelirden en fazla pay alan yüzde 20'lik grupta yer ailelerin payı ise yüzde 48.3'ten yüzde 46.2'ye geriledi.
Buna göre, 2003 yılında en üst dilimde bulunan hanehalkları, birinci dilimdeki ailelerin 8,1 katı gelir elde ederken, 2004'te aradaki fark 7,7 kata indi.

Açıklamada, gelir dağılımındaki eşitsizlik durumunu ortaya koyan ölçütlerden “gini katsayısı” da 2003 yılında 0,42 iken, 2004 yılında düşüş göstererek 0,40 olarak tahmin edildi.

KIRSAL KESİMDEKİ AİLELER DAHA DA YOKSULLAŞTI

Kentlerdeki en alt dilimdeki ailelerin gelirden aldığı pay 2004'te 0,3 puan artarken, kırsal kesimdeki aileler daha da yoksullaştı. Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK), 2004 yılı Hanehalkı Bütçe Anketi'nden elde edilen sonuçlara göre, kentlerde, en alt gelir grubunda bulunan ailelerin 2003'te yüzde 6,1 olan toplam gelirden aldıkları pay, 2004'te yüzde 6,4'e çıktı.

Kırsal kesimde ise en alt dilimde olan ailelerin toplam gelirden aldığı pay, yüzde 6,4'ten yüzde 6,3'e geriledi.

Kırsal kesimde de kenlerde de, ikinci, üçüncü ve dördüncü dilimde yer alan ailelerin toplam gelirden aldıkları pay, 2003 yılına göre, 2004'te bir miktar artarken, en üst gelir dilimindeki ailelerin payında düşme kaydedildi.

Buna paralel, gelir durumundaki eşitsizliğin durumunu gösteren ölçütlerden biri olan “gini katsayısı”, kentlerde 0,42'den 0,39'a, kırsal kesimde 0,39'dan 0,37'ye indi.

Verilere göre, toplam kullanılabilir hanehalkı geliri, 2003'e oranla yüzde 21,3 artarak, 2004'te 218 milyar 752 milyon YTL'ye yükseldi. Hanehalkı sayısı da yüzde 2,1 artışla, 16 milyon 744 bin 495'ten 17 milyon 96 bin 537'ye çıktı.

En alt dilimde bulunan 3 milyon 419 bin aile 218,7 milyar YTL'lik gelirden 13 milyar 208,3 milyon YTL pay alırken, en üst yüzde 20'lik dilimde bulunan ailelerin aldığı pay, 101 milyar 1,5 milyon YTL oldu.

Toplam kullanılabilir hanehalkı geliri, kentlerde, 2004'te, 2003'e göre yüzde 23,5 artarken, kırsal kesimdeki artış yüzde 15,7'de kaldı. Kullanılabilir gelir, kentlerde, 128 milyar 967 milyon YTL'den 159 milyar 339 milyon YTL'ye, kırsal kesimde, 51 milyar 336 milyon YTL'den 59 milyar 412 YTL'ye çıktı.

“CREME DE LA CREME”İN PAYI AZALDI

TÜİK'in, yüzde 10'luk hanehalkı dilimlerine göre hanehalkı başına düşen yıllık gelir hesaplamasına göre, en alttaki yüzde 10'luk dilimdeki hane halkının gelirden aldığı yüzde 2,3'lük pay değişmedi. Diğer yüzde 10'luk dilimlerdeki ailelerin gelirden aldığı paylar artarken, en üst dilimdeki ailelerin aldığı pay 2,3 puan azaldı.

Buna göre, en üst dilimdeki 1 milyon 674 bin ailenin toplam harcanabilir gelirden aldığı pay, yüzde 33,2'den yüzde 30,9'a geriledi. Buna rağmen, en üst gelir grubundaki aileler ile en alt gelir grubundaki ailelerin gelirden aldığı pay arasında 12,4 kat fark bulunuyor. 2003 yılı itibariyle bu fark 13,4 kat idi.

MAAŞ VE ÜCRETLERİN GELİR İÇİNDEKİ PAYI DEĞİŞMEDİ

Gelir elde eden 15 ve daha yukarı yaştaki hanehalkı fertlerinin gelir türlerine göre dağılımına bakılınca, maaş ve ücretlerin yıllık kullanılabilir gelir içindeki payının yüzde 38,7 ile değişmediği belirlendi.

Yevmiye gelirlerinin payı yüzde 3,1'den yüzde 3,5'e çıkarken, müteşebbis gelirlerinin payı yüzde 32'den 31,8'e, mülk gelirlerinin payı yüzde 6,2'den 4,8'e geriledi. Transfer gelirlerinin payı ise yüzde 20'den 21,2'ye yükseldi.

Müteşebbis gelirleri içinde, tarım, inşaat, ticaret gelirleri azalırken, hizmet gelirlerinin payının yüzde 20,1'den 22,2'ye çıktığı belirlendi.

Mülk gelirleri içinde gayrimenkul gelirlerinin payı yüzde 57,7'den yüzde 54,7'ye düşerken, menkul kıymet gelirlerinin payının yüzde 42,3'ten yüzde 45,3'e çıkması dikkat çekti.

Transfer gelirleri içinde, devlet kaynaklı gelirlerin payı azalırken, yurtdışından transfer gelirlerinin payının yüzde 3'ten 4'e çıktığı kaydedildi.