Yunanlılar ‘kültür’ü bizden öğrendi, üretimi üçe katladı

YAŞAR Holding Onursal Başkanı Selçuk Yaşar, son hazırladığı ‘Sağlıklı Nesiller İçin Balık’ kitabıyla, gelecek neslin daha sağlıklı yetişmesi için kültür balıkçılığının önemine dikkat çekti. Sektöre ilişkin hazırladığı yeni kitabında, Türkiye’nin kendine yeten 7 ülkeden biri olma ayrıcalığını 1970’li yıllarda yitirdiğini hatırlatan Yaşar, “Beslenmeyle ilgili sorunları 1985’li yıllarda keşfedip, Pınar Deniz Ürünleri İşletmesi’ni kurarak Türkiye’de kültür balıkçılığını başlattım. Yunanlılar bu tesisimizden yavru balık ithal ederek kültür balıkçılığını bizden öğrendi. Ancak bürokratik engeller ve kısıtlamalar yüzünden 11 milyonluk Yunanistan, bugün bizden 3 kat daha fazla kültür balığı üretiyor” diye konuştu.

Çeşit yüzde 40 azaldı

Gıda yatırımlarını hayvansal protein kaynakları üzerine yoğunlaştırmış bir işadamı olduğunu hatırlatan Yaşar konuşmasını şöyle sürdürdü: “Güçlü nesiller için kaliteli beslenmeye ihtiyacımız var. Kültür balıkçılığı her geçen gün artan sağlıklı beslenme sorununa en ekonomik çözüm. Denizler artık eskisi kadar bereketli değil. Her yıl denizlere atılan plastik atıklar en azından 500 yıl boyunca suyun içinde zehir saçmaya devam edecek. Türkiye’de 1950’den bu yana ticari değere sahip balık çeşidi yüzde 40 oranında azaldı. Akdeniz kritik bir eşikteyken, Karadeniz 30 yılda 18 Avrupa ülkesinin atıklarını boşalttığı dev bir çukura dönüştü. Üstüne üstlük sınır tanımaz vahşi avcılık denizlerde büyük tahribata yol açtı.”

Proteindeki payı yüzde 3

2050 yılına gelindiğinde dünyanın 10 milyar, Türkiye’nin de 100 milyon nüfusa ulaşacağına dikkat çeken Yaşar, kitabında şu ifadelere yer verdi: “Yapılan araştırmalara göre bugün 500 bin ton olan balık avcılığı, 2050 yılına gelindiğinde 150 bin tona düşecek. Tek çare, dengeli ve sürdürülebilir besin kaynaklarını aklımızı kullanarak var etmek. Piliç, hindi üretimi ve besicilik örneğinde olduğu gibi balıkçılıkta da yetiştiricilik yapmak tek kurtuluş çaremiz. Yetişkin bir insan, her gün kilo başına en az 1 gram protein almak zorunda. Dünya Gıda ve Tarım Örgütü verilerine göre protein tüketimi kişi başına ortalama 28 gram. Türkiye’de balık, protein ihtiyacının karşılanmasında sadece yüzde 3’lük bir paya sahip.”

Omega-3 doğada en fazla balıkta var

OMEGA-3 ve Omega-6 yağ asitlerinin diğer yağlardan farklı olarak insan vücudunda sentezlenmediği için dışardan alınması gerektiğini aklatan Selçuk Yaşar, şu bilgileri verdi: “Taze balık yüzde 20 oranında protein içerir ve bünyesinde 8 temel aminoasidi barındırır. Bunun dışında Omega-6 için doğada pek çok kaynak bulunurken, Omega-3 en fazla balık yağı ve balık etinde bulunuyor. Omega-3 kan sulandırıcı, iltihap azaltıcı ve anti karsinojenik özellikleriyle bir dengeleme ortamı oluşturuyor.”

Balık yetiştiriciliğinde AB standardı önemli

TÜRKİYE’nin su ürünleri sektöründe dünyanın en önemli üreticilerinden biri haline gelebileceğini söyleyen Yaşar Holding Onursal Başkanı Selçuk Yaşar, daha önce yazdığı ‘Türk Çipura-Levrek Sektörü, Bu Mesafelerle AB ve Diğer Ülkelerle Nasıl Rekabet Edebilir?’ başlıklı kitabında su ürünleri tesislerinin kıyılardan 1.1 kilometre mesafede bulunması şartının yanlış olduğunu belirterek bu konuda Avrupa Birliği (AB) standartlarının uygulanmasını önermişti. Yaşar, “Türk çipura-levrek üreticileri ve yetiştiricileri halen ciddi sorunlarla karşı karşıya. Balıkların beslendiği ağ kafeslerin kıyıdan 1.1 kilometre uzaklıkta bulunması koşulu geliyor” diye yazmıştı.

Asya ülkeleri hızlı gelişiyor

ÇİN’in dünyada üretim ve yetiştiricilik yoluyla yapılan balıkçılığın yüzde 70’ini elinde tuttuğunu belirten Selçuk Yaşar, kültür balıkçılığı ile ilgili şu bilgileri verdi: “Üretim ve yetiştiricilik yoluyla yapılan balıkçılık Çin, Hindistan, Vietnam, Tayland ve Endonezya’da çok hızlı gelişiyor. Dünyada balıkçılığı bir bütün olarak ele alan ve bu sektörün katkısıyla ülke ekonomilerine her yıl yüzlerce milyon dolar ihracat geliri kazandıran pek çok ülke bulunuyor. Bunlar arasında ilk akla gelen ülkeler Fransa, Danimarka, İspanya, Portekiz ve Rusya.”