Yiyecek parası kiraya gitti

Güncelleme Tarihi:

Yiyecek parası kiraya gitti
OluÅŸturulma Tarihi: Ekim 14, 2003 00:00

Türk halkının bütçesinden gıda harcamalarına ayırdığı pay 1994-2002 döneminde hızla azalırken, kira, elektrik, su, gaz gibi konutla ilgili harcamaların payının önemli oranda arttığı belirlendi.Devlet Ä°statistik Enstitüsü (DÄ°E) 2002 yılı Hane Halkı Bütçe Anketi sonuçlarını açıkladı. Buna göre, 1994 yılında gelirlerinin ortalamada yüzde 32.8'ini gıdaya ayıran Türk halkı, 2002 yılında gelirlerinin sadece yüzde 26.7'yle gıda harcaması yapabildi.Bunda, kira, su, elektrik, gaz ve diÄŸer yalar için yapılan harcamaların payının yüzde 22.8'den yüzde 27.3'e yükselmesi etkili oldu. Anılan yıllar arasında aile bütçesinden mobilya, ev aletleri ve ev bakım hizmetlerine ayrılan pay yüzde 9'dan yüzde 7.3'e, giyim ve ayakkabıya ayrılan pay yüzde 9'dan yüzde 6.3'e, ulaÅŸtırmaya ayrılan pay yüzde 8.8'den yüzde 8.7'ye, saÄŸlığın payı yüzde 2.6'dan yüzde 2.3'e, eÄŸitime ayrılan pay da yüzde 1.4'ten yüzde 1.3'e geriledi. Bütçede alkollü içecekler, sigara ve tütünün payı yüzde 2.8'den yüzde 4.1'e, haberleÅŸmenin payı yüzde 1.8'den yüzde 4.5'e, eÄŸlence ve kültürün payı yüzde 2.3'ten yüzde 2.5'e, lokanta, yemek hizmetleri ve otel harcamalarının payı yüzde 2.9'dan yüzde 4.4'e, diÄŸer harcamaların payı ise yüzde 3.7'den yüzde 4.6'ya yükseldi. TÃœRK HALKININ TÃœKETÄ°M HARCAMALARININ DAÄžILIMI (%) 19942000Gıda ve alkolsüz içki 32.826.7 Alkollü içki, sigara, tütün2.8 4.1Giyim ve ayakkabı 9.0 6.3Konut, su, elektrik, gaz vb.22.827.3Mobilya, ev aletleri 9.0 7.3SaÄŸlık 2.62.3UlaÅŸtırma 8.8 8.7HaberleÅŸme 1.8 4.5EÄŸlence ve kültür 2.32.5EÄŸitim 1.41.3Lokanta, yemek hiz., otel2.9 4.4ÇeÅŸitli mal ve hizmetler3.74.6 KENTLERDE KONUT, KIRSALDA GIDA Anılan yıllar arasında bütçeden aldıkları payların gerilemesine karşın, kentlerde hane halkı gelirlerinin en büyük bölümünün konuta, kırsal kesimde ise hala gıdaya harcandığı belirlendi.1994-2002 karşılaÅŸtırmasında kentlerde hane halkı gelirinden gıdanın aldığı pay yüzde 28'den yüzde 23.9'a gerilerken, konutla ilgili harcamaların payı yüzde 24.8'den yüzde 29.2'ye çıktı. Kentlerde alkollü içecekler ve sigara, haberleÅŸme, lokanta, otel harcamalarının aile bütçesinden aldığı pay artarken, giyim ve ayakkabı, mobilya ve ev aletleri, eÄŸlence kültür, eÄŸitim ve saÄŸlığın payı azaldı, ulaÅŸtırmanın payı deÄŸiÅŸmedi. Gıda harcamalarının aile bütçesinde hala en yüksek payı aldığı kırsal kesimde de trend olarak kentlere paralel bir geliÅŸme yaÅŸandı. Gıdanın bütçeden aldığı pay yüzde 42.4'ten yüzde 32.5'e geriledi, konutla ilgili harcamaların payı yüzde 19'dan yüzde 23.4'e yükseldi. Alkollü içecekler ve sigara, haberleÅŸme, eÄŸlence ve kültür, lokanta ve otel harcamalarının payı artarken, giyim ve ayakkabı, ulaÅŸtırma, mobilya ve ev aletlerinin payı azaldı. Ancak kırsal kesimde kentlerden farklı olarak eÄŸitim ve saÄŸlık harcamalarının bütçede düşük düzeylerde bulunan payında az da olsa artış gözlendi.GELÄ°R GRUPLARINA GÖRE HARCAMALARIN PAYI2002 yılı itibariyle 13 milyon 925 bin kiÅŸi, nüfusun gelir düzeyi en yüksek ilk yüzde 20'lik dilimini oluÅŸturdu. Gelir düzeyine göre ilk yüzde 20'de yer alan kesimin aile bütçesinden gıdaya ayırdığı pay 1994'teki yüzde 47.7'lik düzeyinden 2002'de yüzde 38.7'ye geriledi. Ancak ilk yüzde 20'lik dilim, gıdaya en fazla para harcayan kesim olmaya devam etti.En zengin yüzde 20'lik kesimin konutla ilgili yaptığı harcamaların bütçesindeki payı ise yüzde 24.5'ten yüzde 27.8'ye yükseldi. Aile bütçesinden konutla ilgili harcamalara en fazla payı ise gelir düzeyine göre ikinci yüzde 20'lik kesimdeki ailelerin ayırdığı belirlendi. Bu dilimde yer alanların aile bütçesinden gıdaya ayırdığı pay anılan dönemde yüzde 44.1'den yüzde 34.6'ya gerilerken, konutla ilgili harcamaların payı yüzde 23.5'ten yüzde 30'a yükseldi. Üçüncü yüzde 20'lik gelir diliminde yer alan kesimde de gıdanın bütçedeki payı yüzde 39.4'ten yüzde 30.2'ye geriledi, konutla ilgili harcamaların payı yüzde 23.1'den yüzde 29.5'e çıktı. Dördüncü yüzde 20'lik gruptaki ailelerin bütçesinde gıdanın payı yüzde 33.9'dan yüzde 27.4'e indi, konutun payı yüzde 22.8'den yüzde 27.5'e yükseldi.ZENGÄ°N KESÄ°M 100 LÄ°RANIN 19'UNU GIDAYA HARCIYOR 2002 yılı itibariyle 13 milyon 925 bin kiÅŸi, nüfusun gelir düzeyi en yüksek ilk yüzde 20'lik dilimini oluÅŸturdu.  En zengin kesimi oluÅŸturan yüzde 20'lik dilimde yer alan aileler 2002 yılında gelirlerinden yalnızca yüzde 19'luk bölümü gıdaya ayırdı. Bu kesimde kutla ilgili harcamaların bütçedeki payı ise yüzde 25.2'ye ulaÅŸtı. En varsıl kesim, 1994 yılında gelirlerinden gıdaya yüzde 23, konuta yüzde 22.2 ayırıyordu. Bu kesimde ulaÅŸtırma harcamalarının aile bütçesinde 1994 yılında yüzde 12.8 olan payı da 2002'de yüzde 11'le yine yüksek düzeyde gerçekleÅŸti.GELÄ°R GRUPLARINA GÖRE TÃœKETÄ°M HARCAMALARI(%)                     1994                     2002            1.   2.   3.   4.   5.    1.   2.   3.   4.   5.         %20  %20  %20  %20  %20   %20  %20  %20  %20  %20Gıda,      47.7 44.1 39.4 33.9 23.0  38.7 34.6 30.2 27.4 19.0İçki,sigara 3.2  3.0  3.0  2.8  2.5   4.1  4.4  4.3  4.5 3.3Giyim,ayak. 6.7  7.8  9.0  9.5  9.5   5.0  5.3  5.8  6.4  7.0Konut      24.5 23.5 23.1 22.8 22.2  27.8 30.0 29.5 27.5 25.2Mobilya     5.3  7.6  8.1  8.5 10.9   5.9  4.9  5.6  6.7  9.6SaÄŸlık      2.6  2.4  2.6  2.4  2.8   2.5  2.4  2.5  2.1  2.3 UlaÅŸtırma   3.4  3.7  5.1  9.1 12.8   4.1  5.4  7.9  8.8 11.2  HaberleÅŸme  1.3  1.7  1.9  1.9  2.0   3.5  3.6  4.1  4.7  5.2 EÄŸl.kültür  1.1  1.2  2.1  2.1  3.1   0.7  1.5  1.3  2.0  4.1EÄŸitim      0.4  0.8  0.8  1.2  2.2   0.4  0.6  0.7  1.2  2.2    Lok.,otel   2.1  2.1  2.4  2.5  3.7   3.1  4.0  4.1  4.5  5.0DiÄŸer       1.8  3.8  2.6  3.4  5.3   3.8  2.8  4.0  4.2  5.9TÃœRK Ä°NSANI KIRMIZI ET TÃœKETEMÄ°YORDÄ°E'nin anketine göre, sığır ve koyun etinin gıda harcamaları içindeki payı 1994'deki yüzde 14.4'lük düzeyinden 2002 yılı itibariyle yüzde 10.4'e geriledi. KiÅŸi başına aylık ortalama 1.7 kilo olan kırmızı et tüketimi, 0.9 kiloya indi. Bunda, kırmızı etin fiyatında gözlenen artışlar ve vatandaşın alım gücündeki gerileme önemli bir rol oynadı.BEYAZ ET TÃœKETÄ°MÄ° ARTIYORKırmızı ete göre daha ucuz olan beyaz et tüketimi ise artıyor. BaÅŸta tavuk ve hindi olmak üzere kümes hayvanlarına yönelik harcamaların toplamdaki payı yüzde 1.9'dan yüzde 3.2'ye çıktı. Buna göre, 1994'de kiÅŸi başına aylık ortalama 0.2 kilo olan beyaz et tüketimi, 2002 yılında 0.5 kiloya yükseldi. Temel gıda maddelerinden ekmeÄŸin harcamalar içindeki payı yüzde 10'dan yüzde 10.7'ye, sütün payı yüzde 3.3'ten yüzde 3.6'ya, yoÄŸurdun payı yüzde 2.4'ten yüzde 3'e, yumurtanın payı yüzde 2.2'den yüzde 2.8'e çıktı. Portakalın payı yüzde 0.9'dan yüzde 1.1'e, elmanın payı yüzde 1.3'den yüzde 1.4'e yükseldi. Pirinçe yönelik harcamaların toplamdaki payı 1994'teki yüzde 2.3'lük düzeyinden 2002 yılında yüzde 1.9'a indi. Peynirin payı yüzde 5.9'dan yüzde 3.2'ye, margarinin payı yüzde 2.3'den yüzde 1.4'e, karpuzun payı yüzde 1'den yüzde 0.8'e, domatesin payı yüzde 2.7'den yüzde 2.3'e, patlıcanın payı yüzde 0.8'den yüzde 0.6'ya, kuru fasülyenin payı yüzde 0.9'dan yüzde 0.7'ye, toz ÅŸekerin payı yüzde 3.8'den yüzde 3.7'ye, çayın payı yüzde 3.2'den yüzde 2.3'e, makarnanın payı yüzde 1'den yüzde 0.9'a geriledi.Â
Haberle ilgili daha fazlası:

BAKMADAN GEÇME!