Vatikan küresel ekonomiye 'el uzattı'

Vatikan Papalık Adalet ve Barış Kurulu'nun, “Küresel Kamu İdaresi Bağlamında Uluslararası Finansal ve Para Sistemlerinde Reforma Doğru” çalışma belgesinde, “evrensel kamu yararının sağlanması” için ve etik temelinde yeni dünya ekonomik düzeni oluşturulması istendi.

Ekonomik sorunlar için sadece teknik çözümler arayan, kuralları ve kontrolleri hiçe sayan “neo-liberal düşüncenin” kınandığı belgede, “Gerçekte krizler, bencillik, müşterek açgözlülük ve büyük ölçekte mal istifçiliği gibi davranış biçimleri ortaya çıkardı. Küresel ekonominin, zengin ve yoksul ülkeler arasında etik dayanışmaya ihtiyacı var” denildi.

Belgede, “Adaletsizliğin farklı biçimlerine çözüm bulunmazsa, sosyal, siyasal ve ekonomik seviyede ortaya çıkacak olumsuz etkiler artan düşmanlık havası ve hatta şiddetin yaratılmasına sebep olacak ve eninde sonunda, üstelik bir zamanlar en sağlam olarak düşünülen demokratik kuruluşların temellerine zarar verecek” ifadesi kullanıldı.

Ekonomi politikaları ve kararlarına yön vermede “dünya çapında evrensel yetkiyle ülkeler üstü bir idare” kurulması çağrısında bulunulan ve böyle bir idarenin referans noktası olarak BM ile başlaması, daha sonra bağımsız olması tavsiyesinde bulunulan belgede, Uluslararası Para Fonunun (IMF), artık para arzını düzenleyerek dünya finansmanını istikrara kavuşturacak güce ve yeterliliğe sahip olmadığı, ayrıca “sistem tarafından alınan kredi riski miktarını” izleyemediği belirtildi.

Dünyanın, “küresel finansal piyasaların idaresi için minimum paylaşımlı kurallar bütünü” ve “küresel para idaresi yapısına” ihtiyacı olduğu kaydedilen belgede, “Gerçekte, biri, ulusal merkez bankalarına benzer para değişimi sistemi ve akışını düzenleyen 'merkezi dünya bankası' türü işlevi olacak bir kuruluşu acil gereklilik olarak görebilir” denildi.

Bu tür bir değişimin uygulanmasının yıllar süreceği ve direnişle karşılaşacağı vurgulanan belgede, “bu dönüşümün kademeli maliyeti olacağı, her ülkenin gücünün bir kısmını bir dünya idaresine dengeli biçimde transfer edeceği, ancak bunun insan dinamizmi, ekonomi ve teknolojideki ilerlemenin sınırları aştığı bir zamanda gerekli olduğu” ifade edildi.

Belgede, reformların, finansal ve para politikalarının dünyadaki refahın adil dağılımını sağlarken zayıf ekonomilere zarar vermeyeceğinin güvence altına alınması gerektiğine işaret edildi.

Vatikan'ın adalet bakanı konumundaki Papalık Adalet ve Barış Kurulu Başkanı Kardinal Peter Kodwo Apipah Turkson, “belge, küresel ekonomik politikaları eleştiren 'öfkeli birilerinin' hareketi için manifesto olabilir mi?” sorusuna, “Wall Street'teki insanların oturmaya, idrak süzgecinden geçmeye ve dünya finansmanının idaresindeki rollerinde gerçekten insanlık ve kamu yararına hizmet edip etmediklerini görmeye ihtiyaçları var” dedi.

Turkson, “Bütün bu kuruluşlara ve örgütlere oturmaları ve bir parça yeniden düşünmeleri çağrısında bulunuyoruz” diye konuştu.

Katolik dünyasının ruhani lideri Papa 16. Benediktus, 2009 yılında küresel finansal krizden her ne pahasına olursa olsun kar zihniyetini sorumlu tutmuştu.