Unakıtan: 2003'de TEFE yüzde 16.5

Maliye Bakanı Kemal Unakıtan, enflasyon rakamlarındaki düşüşe paralel olarak 2003 yılı için TEFE'nin yüzde 16.5, TÃœFE'nin de yüzde 20'in altında olmasını tahmin ettiklerini belirtti. Unakıtan, 2004 bütçesinin de uluslararası standartlara uygun olduÄŸunu açıkladı.Bakan Unakıtan, 2003 konsolide bütçesindeki geliÅŸmeler ve 2004 bütçe büyüklüklerine iliÅŸkin düzenlediÄŸi basın toplantısında, 2004 yılı bütçesinin uluslararası standartlarına uygun bir bütçe sınıflandırmasına göre hazırlanarak, 17 Ekim Cuma günü TBMM'ye sunulduÄŸunu belirtti. Taviz vermeden uyguladıkları mali disiplinin gerek bütçe politikasına geBütçe 27 Ekim'de Komisyon'da Maliye Bakanı Kemal Unakıtan'ın, 2004 Mali Yılı Bütçe Yasası Tasarısı'nı 27 Ekim Pazartesi günü TBMM Plan veBütçe Komisyonu'na sunması bekleniyor. Komisyon BaÅŸkanlığı tarafından hazırlanan taslak programa göre, Unakıtan'ın sunuÅŸundan sonra görüşmelere iki gün ara verilecek. Komisyon'da 30 Ekim PerÅŸembe günü Bütçe ve Kesin Hesap Kanunu Tasarılarının tümü üzerinde görüşmeler yapılacak. Saat 10.00'da baÅŸlanacak bütçe görüşmelerine günlük program bitene kadar devam edilecek. Günde iki bakanlığın bütçesini ele alacak olan Komisyon, Pazar günü dışında çalışmalarını her gün sürdürecek. rekse makro ekonomik geliÅŸmelere ne derece olumlu etkiler yarattığının ve yaptıkları tercihlerin ne derece isabetli olduÄŸunun net bir ÅŸekilde görülmeye baÅŸlandığını kaydeden Bakan, temel makro göstergeler konusunda ÅŸu bilgileri verdi:     ''GSMH'daki büyüme hızı 2001 yılında yüzde -9.5 olmuÅŸ, bu, 2002 yılında yüzde 7.8, 2003 yılında tahmini yüzde 5 ve belki bunun biraz üstünde gerçekleÅŸecek, 2004 yılında da yine yüzde 5 olarak hedeflenmiÅŸtir. Yani bizim hükümetimizin GSMH'deki büyümesi, makul, sürdürülebilir, istikrarlı bir büyümeyi saÄŸlamaktır. 2003 yılında yüzde 5 büyümeyi gayet kolay yakalayabileceÄŸiz. 2004 yılında da hedefimiz yine yüzde 5'dir. GSMH'miz 2001'de 176.5 katrilyon lira, bu tarihimizde gördüğümüz en düşük milli hasıla, 2002'de 273.5 katrilyon oluyor. 2003 yılında 357 katrilyon lira ve 2004 yılında da 419.7 katrilyon lira olarak tahmin ediyoruz. Dolar olarak 2001'de 144 milyar dolar, 2002'de 181.7 milyar dolar, 2003'de 238.1 milyar dolar ve 2004'de 261.7 milyar dolar. Tabii bu dolar kuruna baÄŸlı bir husus. Dolar kurunda en alt olmasına raÄŸmen ÅŸimdi söyleyeyim, 2001'de 1 milyon 220 bin lira, 2002'de 1 milyon 503 bin lira, 2003'de 1.5 milyon lira olarak tahminler konulmuÅŸ. 2004'de de 1 milyon 604 bin lira dolar tahmini var.'' GSMH deflatörünün 2001'de 55.3, 2002'de 43.8, 2003'de 24.4 ve 2004'de 11.9, nüfusun da 2001'de 68.5 milyon, 2002'de 69.6 milyon, 2003'de 70.7 milyon ve 2004'de 71.8 milyon kiÅŸi olarak açıklayan Bakan Unakıtan, ''Fert başına düşen GSMH, 2001'de 2 bin 101 dolar, 2002'de 2 bin 609 dolar, 2003'de 3 bin 366 dolar ve 2004'te ise 3 bin 644 dolar. Bütçemiz maalesef bir ileri, bir geri saymaktan doÄŸru dürüst GSMH'sında bir artış son zamanlarda saÄŸlanamamıştır'' dedi.     Her sene belli bir düzende, az da olsa GSMH'deki artışın Türkiye'deki fert başına düşen hasılayı belli ölçülerde, çok yüksek miktarlara getirebileceÄŸine dikkat çeken Unakıtan, ÅŸunları kaydetti: ''Ama bizimki bir ileri gidiyor, bir geri düşüyor. Ondan dolayı da bir arpa boyu yol alamıyoruz. Åžimdi bundan sonra inÅŸallah ekonomik ve siyasi istikrarın saÄŸlanması ve ekonomideki düzelmelerin devamı neticesinde bu milli hasılamız artmaya devam edecektir. Bunun manası da her gün milletimizin yüzü biraz daha gülecektir.''"ENFLASYON HEDEFLERÄ°N ALTINDA OLACAK"Bakan Unakıtan, 2004 yılsonu toptan eÅŸya fiyatları endeksi (TEFE) ve tüketici fiyatları endeksi (TÃœFE) oranlarının da yüzde 12 olarak tespit edildiÄŸini bildirdi. Unakıtan, 2003 yılına iliÅŸkin hedefleri şöyle anlattı: "Dolar kuru 1.500.000 lira olarak tahmin ediliyor. 2001'de yüzde 89.6, 2002'de yüzde 30.8 olan TÃœFE'nin, 2003 'te yüzde 16.5 hedefleniyor. 2001'de yüzde 68.5 olan, 2002'de yüzde 29.7 olan TÃœFE artışının, 2003 yılında yüzde 20 yada altında olabilir. ""... HERÅžEYÄ°N GÃœLLÃœK GÃœLÄ°STANLIK OLDUÄžU ANLAMINA GELMEMEKTEDÄ°R" Bütçe uygulamaları açısından zorlu bir yıl olan 2003 yılının baÅŸarılı bir ÅŸekilde atlatılmasında kilit unsurun, benimsedikleri ve uygulanması sırasında taviz vermedikleri ''mali disiplin'' anlayışı olduÄŸunu Bakan Unakıtan, şöyle devam etti: "KuÅŸkusuz, 2003 yılı hedeflerine ulaÅŸmada baÅŸarılı olmamız, herÅŸeyin güllük gülistanlık olduÄŸu ve düzlüğe çıktığımız anlamına gelmemektedir. Bunun bilincindeyiz. BaÅŸta kamu kurum ve kuruluÅŸları olmak üzere herkesin bu hususu gözden uzak tutmaması gerekir. Mali disiplin anlayışı, 2004 yılında datemel önceliÄŸimiz olacaktır. Bu konuda kararlıyız ve kararlı olmaya da devam edeceÄŸiz." ANALÄ°TÄ°K BÃœTÇE SINIFLANDIRMASINA GEÇİLÄ°YOR 2004 bütçesinin Türk bütçe tarihinde yeni bir anlayışın uygulamaya konulacağı bütçe olacağını, fonksiyonel sınıflandırmaya dayanan ve birkaç yıldır pilot uygulamaları yapılan ''analitik bütçe sınıflandırması''nın 2004 bütçesi ile hayata geçirildiÄŸini belirten Unakıtan, ÅŸunları kaydetti: ''Artık biz de her yerde 'uluslararası standartlara ve Avrupa BirliÄŸi normlarına uygun bir kod yapısına sahip bir bütçe sistemimiz var' diyebileceÄŸiz. Bu yeni bütçe sınıflandırmasının en önemli özelliÄŸi kamu harcamalarının ekonomik faaliyetler üzerindeki etkilerinin analizine uygun olması ve uluslararası karşılaÅŸtırmalar yapılmasını mümkün kılabilmesidir. Nitekim, analitik bütçe sınıflandırmasına geçiÅŸ, 2003 yılı katılım ortaklığı belgesi ile Ulusal Program'da kısa vadeli öncelikler arasında yer almaktadır.     Yeni sistemin uygulamaya konulması ile birlikte, bütçe giderleri ile gelirlerinin izlenme ve sunum ÅŸekli de büyük oranda deÄŸiÅŸecektir. Åžimdiye kadar gider kalemi olarak yer alan 'ihracatta vergi iadeleri' ve 'reddiyat' artık gelir kalemi olarak dikkate alınacak, ancak gelir tarafında gelir azaltıcı kalem olarak iÅŸlem görecektir. Åžu anki sisteme göre 2004 mali yılı konsolide bütçe gideri toplamı 160 katrilyon 938 trilyon lira olarak gösterilirken, yeni bütçe sınıflandırmasında, ihracatta vergi iadesi ile reddiyat toplamı olan 10 katrilyon 430 trilyon liranın düşülmesi sonucunda konsolide bütçe gideri 150 katrilyon 508 trilyon lira olarak görünecektir. Aynı ÅŸekilde bu iki iade rakamı gelir performansı ile ilgili olduÄŸundan bütçe gelirlerinden de düşülecek ve toplam bütçe geliri ÅŸu anki sistemde 114 katrilyon 539 trilyon lira olarak görünürken, yeni sistemde 104 katrilyon 109 trilyon lira olarak gösterilecektir.''9 AYLIK GERÇEKLEÅžMELERBakan Unakıtan, Ocak-Eylül 2003 döneminde, konsolide bütçe giderlerinin 101 katrilyon 576 trilyon lira, konsolide bütçe gelirlerinin ise 71 katrilyon 751 trilyon lira olduÄŸunu kaydetti. Bütçe giderlerinin bileÅŸimine bakıldığında, faiz dışı harcamaların 55 katrilyon 11 trilyon lira, personel harcamalarının 22 katrilyon 155 trilyon lira, diÄŸer cari harcamaların 3 katrilyon 983 trilyon lira, yatırım harcamalarının 3 katrilyon 109 trilyon lira, transferlerin 72 katrilyon 329 trilyon lira, faiz ödemelerinin 46 katrilyon 565 trilyon lira, faiz hariç transferlerin 25 katrilyon 764 trilyon lira olduÄŸunu belirten Unakıtan, ÅŸu bilgileri verdi:     ''Bütçe gelirleri içinde; vergi gelirleri 60 katrilyon 145 trilyon lira, vergi dışı normal gelirler 7 katrilyon 22 trilyon lira, özel gelir ve fonlar 3 katrilyon 197 trilyon lira, katma bütçe gelirleri ise 1 katrilyon 387 trilyon lira olarak gerçekleÅŸmiÅŸtir. Dokuz aylık sonuçlara göre, bütçe açığı 29 katrilyon 825 trilyon lira, ulaşılan IMF (Uluslararası Para Fonu) tanımlı faiz dışı bütçe fazlası 16 katrilyon 289 trilyon liradır. Yıl sonu tahminleri esas alındığında, bütçe harcamalarının yüzde 72'si, bütçe gelirlerinin ise yüzde 70'i  dokuz ayda gerçekleÅŸmiÅŸ bulunmaktadır. Temel performans göstergelerinden biri olan IMF tanımlı faiz dışı fazlada, hedefin yüzde 91'i gerçekleÅŸtirilmiÅŸtir.''      "2003 YILSONU FAÄ°Z DIÅžI FAZLA HEDEFÄ°NE ULAÅžILACAK" Bakan Unakıtan, 2003 yılsonu faiz dışı fazla hedefine ulaşılacağını bildirdi. Unakıtan, 2003 yılı sonu itibarıyla konsolide bütçe harcamalarının 141 katrilyon 41 trilyon lira, konsolide bütçe gelirlerinin 100 katrilyon 282 trilyon lira, bütçe açığının 40 katrilyon 759 trilyon lira, IMF tanımlı faiz dışı fazla tutarının da 17 katrilyon 990 trilyon lira olarak gerçekleÅŸeceÄŸinin tahmin edilmekte olduÄŸunu bildirdi.     2003 baÅŸlangıç ödenekleri ile karşılaÅŸtırıldığında; bütçe harcamalarının 4 katrilyon 909 trilyon daha fazla, bütçe gelirlerinin ise 501 trilyon daha az gerçekleÅŸeceÄŸini belirten Bakan Unakıtan, gelir ve harcama kalemlerinde meydana gelen sapmalara raÄŸmen, bütçe ödeneklerinin kullanımı konusunda yapılan düzenlemeler ve alınan tedbirlerle konsolide bütçe için belirlenen yüzde 5'lik faiz dışı fazla hedefi olan 17 katrilyon 852 trilyon liralık hedefin aşılmış olacağını söyledi.  Konsolide bütçe dışı kamu sektörün katkıları da dikkate alındığında tüm kamu sektörü için benimsenen yüzde 6.5'lik faiz dışı fazla hedefine önemli bir zorlukla karşılaşılmaksızın ulaşılacağını da kaydeden Unakıtan, şöyle devam etti: "Bütçe giderleri içinde; personel harcamaları 576 trilyon lira, vergi iadeleri 1 katrilyon 831 trilyon lira, sosyal güvenlik kurumlarına transferler 1 katrilyon 217 trilyon lira, kuruluÅŸ transferleri 482 trilyon lira ve tarımsal destekleme ödemeleri 235 trilyon lira sapma gösterecektir. Buna karşılık, baÅŸlangıç ödeneklerine göre diÄŸer cari harcamalar 810 trilyon, yatırım harcamaları 1 katrilyon 499 trilyon, borç faizi ödemeleri ise 6 katrilyon 350 trilyon lira daha az gerçekleÅŸecek. Bütçe gelirleri içinde, vergi gelirlerinde hedefin 844 trilyon, katma bütçe gelirlerinde 304 trilyon lira üzerine çıkılacak; buna karşılık özel gelir ve fonlarda 1 katrilyon 432 trilyon lira, vergi dışı normal gelirlerde ise 217 trilyon lira hedefin gerisinde kalınacaktır.''     BÃœTÇE HARCAMALARINDAKÄ° SAPMANIN NEDENLERİ Bütçe harcamalarındaki sapmanın, büyük ölçüde memur ve işçilere bütçe hedeflerinin üzerinde maaÅŸ ve ücret artışı saÄŸlanmasından, ihracatın öngörüleri önemli ölçüde aÅŸması ve vergi barışı projesinin mahsup taleplerini hızlandırmasına baÄŸlı olarak vergi iadelerinin önemli oranda artış göstermesinden kaynaklandığını bildiren Unakıtan, ÅŸunları söyledi: ''Sapma, sosyal güvenlik kurumlarının prim tahsilatında sıkıntı yaÅŸamaları ve saÄŸlık alanında alınması öngörülen bazı tedbirlerin zamanında uygulamaya konulamamasından, sosyal yardımlaÅŸma ve dayanışmayı teÅŸvik fonuna yapılan transferlerden, çiftçilere yapılan mazot desteÄŸi ödemesinden de kaynaklanmaktadır. Bütçe gelirlerindeki sapmanın temel nedenleri ise, özel gelirlerden bütçeye gelir kaydedilecek tutarın hedefin altında kalması, taşınmaz mal satış gelirlerinde hedefe ulaşılamaması, döner sermaye iÅŸletmeleri ile hazine portföyü ve iÅŸtirak gelirlerinin düşük kalmasıdır.''"LÄ°RADAN 6 SIFIR ATILMASINI 2005'Ä°N BAÅžINDA GERÇEKLEÅžTÄ°RMEK Ä°STÄ°YORUZ" Unakıtan, Türk Lirasından 6 sıfır atılmasına iliÅŸkin bir soru üzerine, bunun bir süreç meselesi olduÄŸunu, en azından 15 ay önceden çalışma yapılması gerektiÄŸini söyledi.  Unakıtan ''biz 2004'ün sonunda, 2005'in başında bu iÅŸi gerçekleÅŸtirmek istiyoruz. Düzenleme ile ilgili çalışmalar baÅŸlamış bulunuyor. Hedef 2004'ün sonu, 2005'in başı. Bu ciddi bir çalışma gerektiriyor'' dedi.  DAMGA VERGÄ°SÄ°NDE Ä°YÄ°LEÅžTÄ°RME     Bakan Unakıtan, vergilerdeki iyileÅŸtirme konusundaki bir soru üzerine ise önce damga vergisinde iyileÅŸtirme yapılacağını, yılın baÅŸlarındaki bu iyileÅŸtirmenin ardından, yılın ortalarında bütçe rakamlarına göre belki yeni iyileÅŸtirmelere gidilebileceÄŸini vurguladı.  GECEKONDU ALANLARININ SATIÅžIMaliye Bakanı Unakıtan, gecekondu alanlarının satışı konusundaki bir soruyu yanıtlarken, söz konusu alanların imarlı hale gelmesi ve ÅŸehirlerin görünümlerinin daha iyi olmasını istediklerini ve bu çerçevede daha önce bir yasal düzenlemeye gittiklerini kaydetti.  Söz konusu kanuna göre buraları belediyelere devredeceklerini, belediyelerin de gecekondu alanlarını satarak gelirinin bir kısmını, kendilerinin kullanacağını ifade eden Unakıtan, mali seçimlerin ardından bu konuda daha yoÄŸun çalışma beklediklerini bildirdi.  Unakıtan, bir baÅŸka soru üzerine de, bütçe rakamlarındaki revizyon nedeniyle, faiz dışı fazla rakamının da revize edildiÄŸini, ancak yüzde 6.5'lik hedefte bir deÄŸiÅŸme olmadığını söyledi.    Maliye Bakanı Unakıtan, bu yıl KÄ°T gelirlerinde de yüz aÄŸartıcı geliÅŸme saÄŸlandığını vurguladı.Â