Uçağın düşmesinden çekindik Libya’ya 100 milyon doları 4 dilime bölüp teslim ettik

BAŞBAKAN Yardımcısı Ali Babacan, G-8 ekonomi ve maliye bakanları toplantısı için Marsilya’ya (Fransa) giderken uçakta Libya’da yeni yönetime verilen 100 milyon doların ilginç öyküsünü anlattı. Babacan, “Libya’ya 100’er milyon dolarlık üç ayrı destek sözü vermiştik. Tamamını istediler, uçağın düşmesinden çekindik, göndermedik. 100 milyon dolar 1100 kilogram geliyor. Önce 10 milyon doları gönderdik. 100 kilogram ediyordu. Sonra 30’ar milyon dolarlık üç ayrı dilimi burada teslim ettik” dedi. Babacan, Marsilya yolunda gazetecilerin sorularını şöyle yanıtladı:
*   Arap Baharı’yla birlikte bu ülkelerdeki para Türkiye’ye mi aktı?
-  Yok, çok bir şey görmedik biz. Bir miktar vardır ama kayda değer değildir.

Uçak düşer diye vermedim
*  Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu’nun Bingazi’ye nakit 100 milyon dolar götürdüğü doğru mu?
-  Libya’daki Ulusal Geçiş Konseyi’ne üç ayrı 100 milyon dolar sözü verdik. Biri TİKA bütçesinden proje finansmanı şeklinde. İkinci 100 milyonluk dilim kredi olarak nakit. Maaş dağıtımı gibi öncelikli konularda kullanıldı. Üçüncü 100 milyonluk dilim ise yine kredi ve gıda, ilaç, yakıt gibi ihtiyaçlar için verildi. Karşılığında Libya’nın Türkiye’deki hesaplarını teminat olarak aldık. Bu rakamdan çok yüksek hesapları var. Sayın Davutoğlu gittiğinde paranın çoğu dağıtılmıştı. Aslında hepsini birden istediler ama ben, ‘uçak düşer müşer’ diye vermedim. Çünkü yüz milyon dolar nakit yaklaşık 1100 kg. Önce on milyon dolar gönderdik, 100 kg. tutuyordu. Sonra üç kez 30’ar milyon dolarlık dilimleri burada teslim ettik.

Reform desteği vereceğiz
*  Başbakan’ın Mısır, Libya, Tunus seyahatinden neler bekliyoruz?
-  Amaç, siyasi ve ekonomik reformlarına destek vermek. Örneğin Mısır’da askeri geçiş yönetimi, sanki seçime girecekmiş gibi ekonomik alanda popülist gidiyor. Çok para harcıyor. Gelecek iktidara kötü bir miras bırakacaklar. Bizim için bu geçiş döneminde işadamlarımızın ticaretini desteklemek de önemli. Reform desteği vermek için Kalkınma Bakanlığı içinde bir birim oluşturduk. Kimseye reçete vermeyeceğiz, yaptıklarımızı anlatacağız.
*  Marsilya’daki toplantının amacı nedir?
-  G-8 Ekonomi Bakanları ile 5 ülke daha bir araya geliyor. Türkiye, Suudi Arabistan, Kuveyt, Birleşik Arap Emirlikleri ve Katar. Hedef, Arap Baharı’nın başladığı ve etkilediği ülkelerin reform çalışmalarına destek verilmesi. Şu anda Mısır, Tunus, Ürdün ve Fas bu kapsamda. Libya’nın alınması düşünülüyor.

Doğalgaza zam yapmayalım diye ‘ince denge’deyiz

*   Doğalgaza zam gelecek mi?
-  Kur etkisiyle doğalgazın fiyatı arttı. Bir de bizden önceki hükümetler döneminde atılan ‘al ya da öde’ imzaları nedeniyle kullanmadığımız doğalgazın bedelini hâlâ ödüyoruz. Ancak ödediğimiz para gelecekte alacağımız fazla doğalgaza mahsup edilecek. Elektriğin fiyatı da gaza bağlı. Doğalgaza zam gelmemesi için ince bir dengede bekliyoruz.

Geliriniz kadar harcayın, Türk Lirası’yla borçlanın

*   Küresel krizde dünya nereye gidiyor?
-  Dünya ekonomisi bir daralma dönemine girebilir. Dünyada henüz iyimser beklentiler varken biz önlem aldık. Başkan Barack Obama 447 milyar dolarlık yeni tedbir paketi açıkladı ama yeterli güveni veremedi piyasaya. Çünkü, “Kongre’den umarım hızlı geçer” dedi. Karar alıcılar ABD’de de, Avrupa’da da güçlü değil. Yapılması gerekenleri yapabilecekleri konusunda endişelerimiz var. Yunanistan AB’ye söz verdiği şartları yerine getirmiyor. Avrupa Merkez Bankası sürekli İtalya ve İspanya devlet tahvillerini topluyor. Aksi halde faizleri öyle yükselir ki, iki ülke de ödeyemez
duruma gelir.

*   Türkiye’nin durumu nedir?
-  Türkiye, finans sistemiyle ve ticaret kanallarıyla Avrupa ve ABD’ye bağlı. Her karara karşı senaryolarımız hazırlanıyor. Türkiye için “2012’de büyümede yüzde 5’in altı sürpriz olmamalı” dedim. Bu oran birçok Avrupa ülkesi için özenilecek bir büyümedir. Olası gelişmelere karşı şirketlere de halka da tavsiyemiz aynı:

Geliriniz kadar harcayın.
Yabancı parayla değil, TL ile borçlanın.
Parası olan tek bir alana yatırmasın, çeşitlendirsin.
Kredi kullanırken hesabınızı iyi yapın.
İsraf etmeyin, verimli olun.

Yakında ‘Kayıtdışı Eylem Planı’ geliyor

*  Başbakan ‘teğet bile geçmeyecek’ sözüyle ne demek istedi?
-  Orta ve uzun vadede Türkiye ekonomisi üzerinde kalıcı bir etkisi olmayacak demek istedik. Biz orta vadeli programı iki yıl önce yaptık. ABD hâlâ hazırlayamadı.
*  Seçim sonrası halkın vergi yükünün azaltılması yönünde beklentisi var…
-  Bu konuyla ilgili cümleleri seçim beyannamesine de hükümet programımıza da bizzat Sayın Başbakan’la birlikte
yazdık. O cümle, “Dolaylı vergiler kayıt dışındaki azalmaya paralel olarak
tedrici olarak azaltılacaktır” şeklindedir. Yakında bir “Kayıtdışı Eylem Planı” açıklayacağız.

Geçici güzellik yerine 10 yıl sonraya bakıyoruz

*   Aşırı ihtiyatlı olduğunuz, bu yüzden ekonomiyi de frenlediğiniz iddiası
doğru mu?
-  Bana açıkça böyle gelip söyleyen yok. Biz ağustos böceği gibi davranamayız. Uzun vadeli çıkarlarına bakıyoruz ülkenin. On yıl sonraki Türkiye’yi hesaplıyoruz. Yoksa geçici güzellikler yaşatabiliriz ama...
*   Cari açık riski azalıyor mu?
-  Bu yıl 70 küsur milyar dolar açık çıkar. Ama gelecek yıl anlamlı bir düşüş olacaktır. Rakam vermeyeyim. Kur artışı ihracatı sanıldığı kadar olumlu etkilemedi ama özellikle ithalat kanalından cari açığı düşürücü etkileri görülmeye başlandı. Bir de genel ekonomik aktivite, büyüme düşeceği için cari açığı da düşürecek.

Kredi notu verenler Türkiye’yi krizde olanlarla bir tutuyor

*   Kredi derecelendirme kuruluşlarına yönelik eleştiriler hakkında ne düşünüyorsunuz?
-  Dünya finans sisteminin kredi derecelendirme kuruluşlarına bağımlılığının azaltılması ve yeni değerlendirme sistemleri oluşturulması konuşulacak. Artık bu kuruluşlara güven sıkıntısı var ve yerlerine yeni bir şey konmalı. Normalde kredi notu önden gider, bir ülkenin geleceğini anlatır. Ama bunlar artık geriden geliyor. Krizleri öngöremiyorlar, hatta batıyorlar. Dünyada herkes, Türkiye’nin kredi notunun olması gerekenin altında olduğunu söylüyor. Bizi krizdeki ülkelerle yan yana koyuyorlar. Şu anda Avrupa’nın 11-12 ülkesinden daha güvenilir durumdayız. Ama notumuz daha düşük. Türkiye 4 ödüyor, İtalya 5.7. Bizim notumuz aslında en az BBB olmalı. Güven olunca para da geliyor.

Bayramda Balkan ülkeleri turu yaptık

BAŞBAKAN Yardımcısı Ali Babacan, bayramda gerçekleştirdikleri Balkan ülkeleri turunu şöyle anlattı: “Bayramda yakın akrabalarla birlikte Batı Trakya, Makedonya, Arnavutluk, Karadağ ve Kosova’yı kapsayan bir tur yaptık kara yoluyla. Babamın dedesi Ankara’dan kalkmış gitmiş yıllar önce İşkodra’da savaşmış. Orayı da gördük. Rotayı ben çizdim.”