Türk'ün Türk'e döviz havalesi yasak ama serbest

Hazine MüsteÅŸarlığı'nın, 32 Sayılı Karar'ı, ‘‘Türk'ün Türk'e döviz havalesi yasak’’ diye yorumlamasının yarattığı tedirginlik, Merkez Bankası'nın tebliÄŸi ile giderildi. TebliÄŸ de, ‘‘Hazine yasakta ısrarlı, ancak karşılaşılması muhtemel güçlükler nedeniyle, uygulama ikinci talimata kadar durduruldu’’ denildi.Eylül ayı sonunda Türk Parası Kıymetini Korumu Hakkında 32 Sayılı Kararı, ‘‘Türk vatandaÅŸları, birbirlerine döviz havalesi yapamazlar’’ ÅŸeklinde yorumlayan Hazine MüsteÅŸarlığı, tepkiler üzerine geri adım attı. Merkez Bankası, 19 Kasım tarihinde tüm bankalara bir genelge göndererek, Hazine'nin, bu görüşünde ısrarlı olduÄŸunu, ancak ‘‘uygulamada karşılaşılması muhtemel güçlükler’’ nedeniyle, bu uygulamanın ikinci bir talimata kadar durdurulduÄŸunu açıkladı. Böylece, bir süredir Türk vatandaÅŸları arasında da döviz havalesi yapan ve dövizli çekleri efektif olarak ödeyen bankacılık sisteminde, Hazine'nin ‘‘Türkiye'deki yeleÅŸik kiÅŸiler arasında döviz havalesi yapmak yasaya aykırı’’ ÅŸeklindeki yorumuyla ortaya çıkan kaos ortadan kalktı. Bankacılık sektöründe kafa karışıklığına neden olan olay bir yabancı bankanın Merkez Bankası'dan dövizli banka çekleri ile ilgili olarak görüş istemesiyle ortaya çıkmıştı. Merkez Bankası yabancı bankanın baÅŸvurusunu, Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Karar'ı uygulamakla yükümlü bulunan Hazine MüsteÅŸarlığı'na iletmiÅŸti. Hazine MüsteÅŸalığı ise 32 Sayılı Karar hükümlerine göre ‘‘Türkiye'de yaÅŸayan bir kiÅŸiden yine Türkiye'de yaÅŸayan diÄŸer bir kiÅŸiye döviz havalesi yapılamayacağı’’nı bildirmiÅŸti. Merkez Bankası da Hazine'nin bu görüşünü 4 Ekim 2001 tarihli bir genelge ile bankalara aktarmıştı.DERVÄ°Åž DEVREDEHazine'nin 32 Sayılı Karar'a yönelik yaptığı bu yorum üzerine, bankıcılık sektöründe hissedilir bir tedirginlik baÅŸladı. Bu tedirginliÄŸi, Devlet Bakanı Kemal DerviÅŸ de bir süre önce dile getirmiÅŸ ve bu konuda Merkez Bankası'nın bir hazırlık yaptığını söylemiÅŸti. Merkez Bankası, 19 Kasım'da bankalara gönderdiÄŸi genelgede, Hazine MüsteÅŸarlığı'nın hala Türk vatandaÅŸlarının birbirlerine döviz havalesi yapmasının yasak olduÄŸu görüşünde bulunduÄŸunu tekrarladı. Genelgede, şöyle denildi: ‘‘Bu konuda Hazine MüsteÅŸarlığı'ndan alınan 16 Kasım 2001 tarih ve 88075 sayılı yazıda, uygulamada karşılaşılması muhtemel güçlüklerin giderilmesini teminen söz konusu uygulamanın ikinci bir talimatlarına kadar durdurulduÄŸu bildirilmektedir. Buna göre iÅŸlem yapılmasını rica ederiz.’’ Talimat ile yasa askıya alınır mı?Merkez Bankası'nın önceki gün tüm bankalara gönderdiÄŸi yazıda, Hazine'nin 32 Sayılı Karar'ın 4/c maddesinin uygulanmasını ikinci bir talimata kadar durdurduÄŸu açıklaması, hukukçular arasında yeni bir tartışma baÅŸlattı. Hiçbir yasa uygulamasının, herhangi bir kamu kuruluÅŸunun talimatı ile kesintiye uÄŸrayamayacağını belirten hukukçular, Hazine'nin Merkez Bankası kanalıyla yaptığı bu açıklamanın hukuki bir dayanağı olmadığını belirtiyorlar. Konuyla ilgili deÄŸerlendirme yapan bir hukukçu, ‘‘Hazine'nin bu açıklamasına anlam vermek güç. Hazine, ‘Yasaya göre Türkler'in birbirine döviz havalesi yasak. Ama ben bu yasayı bir süre uygulamayacağım' diyor. Herhangi bir kurum nasıl olur da Bakanlar Kurulu ve Meclis'in üzerine çıkabilir. Bu tavır, Hazine'yi yasa koyucunun üzerinde konumlandırıyor’’ dedi.Â