Türkiye-Suriye ticareti lehimize fazla verdi

Türkiye geçen yıl Suriye'ye 1 milyar 849,1 milyon dolar tutarında ihracat yaparken, Suriye'den 662,5 milyon dolar tutarında ithalat gerçekleştirdi. Böylece iki ülke arasındaki dış ticaret dengesi 2010'da Türkiye lehine 1 milyar 186,6 milyon dolar fazla verdi.

İhracatı Geliştirme Etüd Merkezi'nin (İGEME) “Suriye Ülke Raporu”ndan A.A muhabirinin aldığı bilgilere göre, Türkiye ile Suriye arasındaki dış ticaret dengesi 2000 ile 2003 yıllarını kapsayan dört yıllık dönemde devamlı eksi verdi. 2000'de 360 bin 973 dolar eksi veren dış ticaret, 2001 yılında 182 bin 334 dolar, 2002'de 239 bin 476 dolar ve 2003 yılında da 2 bin 594 dolar eksi verdi.

İki ülke arasındaki dış ticaret ilk kez 2004 yılında 37 bin 127 dolar fazla verirken, 2005'de 279 bin 448 dolar, 2006'da 422 bin 167 dolar, 2007'de 420 bin807 dolar, 2008'de 475 bin 800 dolar Türkiye lehine fazla verdi. 2009 yılında Türkiye, Suriye'ye 1 milyon 425 bin 111 dolar tutarında ihracat yaparken, Suriye'den 327 bin 846 dolar tutarında da ithalat gerçekleştirdi. Böylece iki ülke arasındaki dış ticaret dengesi 1 milyon 97 bin 265 dolar Türkiye lehine fazla verdi.

İGEME'nin raporunda Türkiye ile Suriye arasındaki ticarette özellikle 1 Ocak 2007'de yürürlüğe giren Serbest Ticaret Anlaşması (STA) sonrasında çok önemli artışlar meydana geldiği kaydedilerek, söz konusu anlaşmanın olumlu etkilerinin Türkiye'nin Suriye'ye yaptığı ihracatın geçen yıl 2006'ya göre 3 kattan fazla armasına neden olduğu belirtildi.

SURİYE'NİN EN ÖNEMLİ İHRAÇ KALEMİ PETROL

İGEME'nin “Suriye Ülke Raporu”nda 2010'da Türkiye'nin Suriye'ye ihraç ettiği ürünler incelendiğinde en önemli ihraç kalemi olan petrol yağları ihracatının bir önceki yıla göre yaklaşık 3 kat artığı ve toplam ihracat içindeki payının da yüzde 12'den yüzde 26'ye yükseldiği kaydedildi. Yine geçen yıl Türkiye'nin ihracatında ikinci büyük kalemi ise toplam ihracat içindeki yüzde 9'luk pay ile çimentonun oluşturduğu, demir yolu malzemesi, petrol gazları, gemi, pirinç, buğday, bulgur ve yumurtada bir önceki yıla göre yüksek ihracat artışı olduğu belirtildi.

Rapor'da 2009 yılında Suriye'den ithal edilen ürünlerin yüzde 75'ini ham petrol ve işlenmiş petrol ürünlerinin oluşturduğu, bu oranın 2010 yılında ise yüzde 45'e kadar gerilediği kaydedildi. Suriye'den yapılan ithalatta çeşitlenme oluşmaya başlandığı ifade edilen raporda, bu ürünlerden sonra en fazla ithalat yapılan ürünlerin pamuk, pamuk ipliği ve pamuklu kumaşlar, sentetik iplikler ve tabi kalsiyum olduğu vurgulandı.

Raporda, iki ülke arasında gelişen ticari ilişkilerde istatistiklere yansımayan fakat önemlilik arz eden sınır ve bavul ticareti dikkate alındığında Türkiye'nin dış ticaretinde Suriye'nin ilk sırada yer aldığı belirtilirken, Suriyeli firmaların Türk mallarının kalitesini bilmeleri ve fiyatlarını cazip bulmalarının da Türkiye'nin pazardaki payını artıran bir faktör olduğuna işaret edildi. Serbest piyasa ekonomisine henüz geçmekte olan Suriye pazarında başta hizmetler sektörü olmak üzere birçok alanda dış yatırıma ihtiyaç duyulduğu belirtilen raporda, iki ülke arasında bankacılık, eğitim, sağlık, petrol. doğalgaz, ulaştırma ve turizm alanlarında işbirliği yapılabileceğine vurgu yapıldı.

SURİYE'NİN DİĞER ÜLKELERLE TİCARETİ

Suriye'nin 2008 yılında belli başlı ihraç pazarları arasında ilk sırayı yüzde 24,6 ile Almanya'nın, yüzde 16,1 ile İtalya'nın yüzde 13,9 ile Fransa'nın yer aldığı belirtilen raporda, Türkiye'nin yüzde 8,5 ihracat ile 4. sırada yer aldığı kaydedildi. Suriye'nin ham petrolün büyük kısmının AB ülkelerine ihraç etmesi nedeniyle ihracatın yarısından fazlası'nın AB ülkelerine yapıldığı vurgulanan raporda, kalan ihracatın da çoğunun Arap ülkelerine yöneldiği anlatıldı.

Suriye'nin ithalat yaptığı ülkeler içinde Avrupa ülkelerinin yerini Asya ülkelerinin aldığına yer verilen raporda, 2008 yılında bu ülkenin ithalatının yüzde 14,6 'sını Çin'den, yüzde 12,5'ini Rusya'dan, yüzde 9,7'sini de İtalya'dan gerçekleştirdiği belirtildi. Raporda Türkiye'nin yüzde 7,2 ile ithalatta dördüncü sırada yer aldığına vurgu yapıldı. Suriye'nin özellikle Çin, Rusya Federasyonu, Japonya ve Bulgaristan'dan yaptığı ithalat da önemli artışlar görüldüğü belirtilen raporda, Türkiye'nin payının gittikçe arttığı öne sürüldü.

İGEME'nin raporuna göre Türkiye-Suriye dış ticaret rakamları yıllar�itibariyle şöyle gerçekleşti:

       �.

       �.       �İHRACAT        �İTHALAT   �DIŞ TİCARET DENGESİ�DIŞ TİCARET

 HACMİ

       �YILLAR �(BİN DOLAR)   �(BİN DOLAR)    �(BİN DOLAR)       �(BİN

 DOLAR)

       �

 ------------------------------------------------------------------------------

       �2000    �184,267      �545,240       �-360,973             �729,507

       �2001    �281,141      �463,476       �-182,334             �744,617

       �2002    �266,772      �506,247       �-239,476             �773,019

       �2003    �410,755      �413,349         �-2,594             �824,104

       �2004    �394,783      �357,656         �37,127       �      752,439

       �2005    �551,627      �272,180         �279,448            �823,807

       �2006    �609,417      �187,250         �422,167            �796,667

       �2007    �797,766      �376,959         �420,807          �1,174,725

       �2008  �1,115,013      �639,213         �475,800          �1,754,225

       �2009  �1,425,111      �327,846       �1,097,265          �1,752,957

       �2010  �1,849,185      �662,553       �1,186,632          �2,511,738