Türk erkeÄŸi bıyıklı atalarıyla yolunu ayırıyor

PÄ°AR TN-Sofres 1993 ve 1997 yıllarında yapmış olduÄŸu Türkiye Profili araÅŸtırmasını benzer örnek yapısıyla 2001 yılında tekrar gerçekleÅŸtirdi.Geçen hafta PÄ°AR TN Sofres Genel Müdürü Ayşıl And'la oturup bu araÅŸtırmanın sonuçları üzerinden tek tek geçtik. Türkiye Profili 2001'in sonuçları 1993 ve 1997 yılının sonuçları ile karşılaÅŸtırmalı olarak incelendiÄŸinde Türkiye'nin birçok sosyolojik gerçeÄŸine ve tüketim alışkanlığı deÄŸiÅŸimine ışık tutuyor. Ä°ÅŸte bazı sonuçlar:1993'teki yüzde 23 olan bıyıksız erkek oranı 2001'de yüzde 54'e çıkmış. Yorum: Türk erkeÄŸi kısa bir süre sonra bıyıklı atalarıyla yolunu iyice ayıracak gibi görünüyor.Kilosunu bilmeyenlerin oranı kadınlarda 1993'te yüzde 38.8'iken 2001'de bu oran yüzde 13,5'a gerilemiÅŸ. Aynı oran erkekler için 1993'te yüzde 23.4 iken 2001'de yüzde 5 bulunmuÅŸ. Rejim yapanların oranı da 1993'te yüzde 10.4 iken 2001'de yüzde 17.4'e yükselmiÅŸ. Yorum: Türk toplumunda saÄŸlık bilinci artma eÄŸilimi gösteriyor.Bir gün önce diÅŸlerini fırçalayanların oranı 1993'te yüzde 42,5 iken 2001'de yüzde 51,3'e yükselmiÅŸ. Yorum: DiÅŸ macunu markaları reklamlarıyla havanda su dövmüyorlar!Masada yemek yiyenlerin oranı 1993'teki yüzde 31,9'dan 2001 yılında 49,2'ye çıkmış. Yorum: Kim demiÅŸ Türkiye batılılaÅŸmayı baÅŸaramıyor diye?1993 yılında ailece yemek yiyenlerin oranı yüzde 62.3 iken bu oran 2001'de yüzde 65.9'ye yükselmiÅŸ. Yorum: Türkiye'de aile hala yükselen bir deÄŸer.Türkiye günde ortalama 4.4 ekmek tüketiyor. Yorum: Türkiye'de ekmeÄŸe zam yaparsanız sosyal patlamayı görürsünüz.Türkiye'nin yüzde 49.6'sı haftada bir yemekli, yüzde 76.2'si yemeksiz misafir ağırlıyor. Yorum: BaÅŸka Türkiye yok!Haftaya Türkiye Profili 2001'in sonuçlarına devam edeceÄŸiz. Düşünün bakalım Türkiye'de kına gecesi yapanların sayısı artıyor mu azalıyor mu? Yanıt haftaya..Magnum'sa eÄŸer neye deÄŸer?Magnum'un en son reklamında bir genç elinde bozuk para ile tuvalete yaklaşıyor. Tam bozuk parayı tuvalet otomatına atacak, gözü Magnum'un satıldığı otomatik makinaya iliÅŸiyor. Bir an duralayan genci daha sonra zevkle Magnum'unu yerken görüyoruz.. Çünkü Magnum yemek öyle bir zevk ki, insan onun için tuvalet zevkinden bile kendini mahrum edebiliyor! (Tuvalet ve zevk kavramı iliÅŸkisi için bakınız Freud).Aynı mesajı veren bir önceki filmde ise yine bir genci elinde bozuk para ile prezervatif otomatının önünde görüyorduk. Kız arkadaşı da arabada genci bekliyordu. Bu genç de son parasını kız arkadaşını mutlu etmek yerine kendini mutlu etmeye harcıyordu.Magnum'un yukarıda sözünü ettiÄŸim reklam filmleri ürün imajı yaratmada oldukça baÅŸarılı filmler, üstelik hiçbiri Türk malı deÄŸil. Filmlerde fazlasıyla bizim kültürde rastlanmayan öğeler bulunmasına raÄŸmen , mesaj, izleyiciler tarafından ince elenip sık dokunmuyor ve Magnum için ürün imajı yaratmada baÅŸarılı oluyor.Dondurma, doÄŸası gereÄŸi tüketim motivasyonu ülkeden ülkeye deÄŸiÅŸmeyen, satın alma riski düşük ve bireysel hazza yönelik bir ürün. Bu nedenle de bu filmleri izlerken kolay kolay ‘‘Türkiye'de tuvalet, dondurma, prezervatif otomatları o kadar yaygın mı? Türkiye'de bir tuvalet ücreti bir Magnum'un fiyatına eÅŸit mi?’’ diye ek bir düşünce üretimine gidilmiyor.EÄŸer benim gibi her reklamı ıcığını çıkaracak ÅŸekilde incelerseniz bir ÅŸeyler tabii ki bulabiliyorsunuz.. Åžekil 1'de gösterelim: Her iki film de ‘‘Magnum'sa EÄŸer HerÅŸeye DeÄŸer’’ deniyor. Birinci filmde Magnum için seksten, ikinci filmde ise tuvalet ihtiyacından vazgeçiliyor. Biraz düşündüğünüzde Magnum'un aslında her ÅŸeye deÄŸil, bir tek ÅŸeye deÄŸdiÄŸini anlıyorsunuz. Buldunuz mu?Birinci su meydan muharebesine hazır olun!Ä°ki haftadır SaÄŸlık Bakanlığı'nın sudan saymadığı Coca-Cola'nın Turkuaz isimli suyundan söz etmiÅŸtik. SaÄŸlık Bakanlığı 25 Temmuz 2001 Resmi Gazete'de yapılan yönetmelik deÄŸiÅŸikliÄŸiyle, yeraltından çıkarılarak iÅŸleme tabi tutulan yeni su kategorisini ‘‘iÅŸlenmiÅŸ içme suyu’’ ismiyle tanıdı. Hatta SaÄŸlık Bakanlığı güzel bir ÅŸey yaparak doÄŸal kaynak suları etiketlerinin mavi ve tonlarında, iÅŸlenmiÅŸ içme suları etiketlerinin ise kahverengi ve tonlarında olması zorunluluÄŸunu getirdi. Düşünce güzel ama önlem yeterli deÄŸil. ‘‘İşlenmiÅŸ içme suyu’’ kategorisinde markalar çoÄŸalmaya baÅŸladığında kafalar karışacaktır. EÄŸer SaÄŸlık Bakanlığı tüketicinin bilinçli su seçimini saÄŸlamak istiyorsa daha belirgin bir ayrıma yol açacak yöntem bulmalıdır. Yeri gelmiÅŸken, öğrendiÄŸime göre Danone de yeni su kategorisine çok sıcak bakıyormuÅŸ. Danone Alhambra markasıyla ABD'de bu kategoride önemli bir pazar payına sahip. Galiba yakın bir zamanda öyle bir su meydan muharebesi yaÅŸayacağız ki, Cola savaÅŸları yanında solda sıfır kalacak...ÇekirgelikYanlış, tehlikeli ya da saldırgan konuÅŸmanın panzehiri, özgürlüğü sınırlandırmak deÄŸil daha fazla konuÅŸturmak olmalıdır. (David Gordon)Â