TOBB: 2001 krizi en ciddi krizdir

Türkiye Odalar ve Borsalar BirliÄŸi (TOBB) BaÅŸkanı Rifat HisarcıklıoÄŸlu, 2001 yılı krizinin savaÅŸ dönemi hariç en ciddi kriz olduÄŸunu belirterek, "Ãœlkemizi ekonomik siyasal, sosyal ve idari yönden yeniden yapılandırarak gerekli deÄŸiÅŸim ve dönüşümün saÄŸlanması, 2002 yılın temel önceliÄŸi olmalıdır" dedi.HisarcıklıoÄŸlu, Yönetim Kurulu üyeleriyle düzenlediÄŸi basın toplantısında, 2001 yılını deÄŸerlendirdi ve 2002 yılından beklentilerini açıkladı. TOBB BaÅŸkanı, 2002 yılında içinde bulunulan krizden temelli çıkabilmek için 7 temel öğeye ihtiyaç bulunduÄŸuna iÅŸaret ederken, bunlardan birincisinin dış kaynakların kullanılabilmesi olduÄŸunu söyledi. Bütçe ve borçlanma disiplini ile borç yükünün azaltılmasının ve bankacılık reformu, reel sektör kredilerini artırılması gereÄŸine dikkat çeken HisarcıklıoÄŸlu, 2002 yılında Merkez Bankası`nın ÅŸeffaf ve öngörülebilir bir para politikası uygulaması gerektiÄŸini kaydetti. HisarcıklıoÄŸlu, reel sektörün üretim ve yatırıma yönelmesini saÄŸlayacak ve istihdamı artıracak önlemlerin alınması gerektiÄŸini de ifade ederken, iktisadi büyümenin saÄŸlanması ve tasarrufların Türk Lirası`na (TL) döndürülmesi ve geniÅŸ kapsamlı bir kamu yönetimi reformu yapılması gerektiÄŸini söyledi. Rifat HisarcıklıoÄŸlu, dış kaynak kullanımının gelinen aÅŸamada 2002 yılında iç borçların çevrimi için bir ön koÅŸul olduÄŸunu kaydederken, dış kaynağın programa duyulan güvenin artmasını da saÄŸlayabileceÄŸini ifade etti. BÃœTÇE VE BORÇLANMA DÄ°SÄ°PLÄ°NÄ°TOBB BaÅŸkanı HisarcıklıoÄŸlu, bütçe ve borçlanma disiplinin programdan sapmanın önüne geçilmesi ve 2003 ile sonraki yıllara da yayılacak kalıcı bir iyileÅŸme tesis edilebilmesinin en önemli ayağı olduÄŸu söyledi. Bankacılık reformunun baÅŸarısının reel sektöre açılacak kredilerin hacminin artırılmasına baÄŸlı olduÄŸunu belirten HisarcıklıoÄŸlu, şöyle devam etti: ``Toplumun programa güvenini saÄŸlamak ve Türk Lirası`na dönüşü teÅŸvik için Merkez Bankası enflasyon hedefini tutturmaya yönelik ÅŸeffaf ve öngörülebilir bir para politikası uygulamalıdır. Türk Lirası`na dönüşle birlikte harcamaların ve iç talebin artması ve sistem dışındaki kaynakların devreye sokulmasıyla birlikte büyümeye geçiÅŸin altyapısı hazırlanmış olacaktır. Büyümenin gerçekleÅŸmesi iktisadi faaliyetlerin normalleÅŸmesi için reel sektörün canlanmasını saÄŸlayacak tedbirlerin alınması zorunludur. Kamu harcamalarında israfın önlenmesi için kamu yönetiminin yeniden yapılandırılması ve kamunun iÅŸleyiÅŸinde verimlilik ve etkinliÄŸin esas alınması mutlaka saÄŸlanmalıdır.`` BANKACILIK SEKTÖRÃœNÃœN GÜÇLENDÄ°RÄ°LMESÄ° TARAFTARIYIZHisarcıklıoÄŸlu, kriz nedeniyle ödeme güçlüğü içine girmiÅŸ firmaların borçlarının yeniden yapılandırılması amacıyla hükümetin bankacılık kesimiyle reel sektörüngörüşlerini de alarak ``Finansal Yeniden Yapılandırma Kanun Tasarısı``nı hazırladığını hatırlattı.Söz konusu kanun tasarısının Plan ve Bütçe Komisyonu`nda görüşülürken bazı bankalara düşük faizli uzun vadeli kaynak aktarılmasını saÄŸlayacak bir hükmün ilave edildiÄŸini ifade eden TOBB BaÅŸkanı, Hükümetin reel sektör için aktarmadığı kaynağın bankacılık sektörü için aktardığına iÅŸaret ederken, reel sektörden esirgenen kaynağın kat kat fazlasının kısa süre içinde bankacılık sektörü için temin edilebildiÄŸini kaydetti.HisarcıklıoÄŸlu, 2001 yılı boyunca kamu bankalarının reel sektöre kredi vermedikleri halde bilançolarında iyileÅŸme saÄŸlandığını kaydederken, 2002 yılında kamu bankalarının reel sektöre ve küçük ve orta boy iÅŸletmelere (KOBÄ°) kredi vermeleri gerektiÄŸini söyledi.Rifat HisarcıklıoÄŸlu, kamu bankalarının yöneticilerinin sorumluluk statüleri belirlenirken özel bankalardaki muadilleri ile aynı gerekli çalışmalara Ocak 2002 de baÅŸlanacağını ve haziranda tamamlanacağını da bildirdi. TOBB BaÅŸkanı, ``Bu sorumluluk statüsü içinde kredilerin reel olarak artırılmasını içerecek düzenlemeler de yapılması gerekmektedir`` dedi.ENFLASYON MUHASEBESÄ° VE MALÄ° MÄ°LATHisarcıklıoÄŸlu, enflasyon muhasebesi konusunda gerekli çalışmalara Ocak 2002 de baÅŸlanacağını ve Haziran ayında tamamlanacağını kaydederken, mali milat ile ilgili çalışmaların da Haziran 2002 sonuna kadar bitirilmesinin hedeflendiÄŸini bildirdi.TOBB BaÅŸkanı HisarcıklıoÄŸlu, ihracatta katma deÄŸer vergisi iadelerinin hızlandırılması ile ilgili düzenlemenin yapıldığını hatırlatarak, yurtdışı çıkış harcının dolar yerine Türk Lirası olarak alınmasının ve günübirlik çıkışlarda harcın kaldırılması ile ilgili Bakanlar Kurulu kararının da çıkmak üzere olduÄŸunu söyledi.Ãœcret dışı yüklerin indirilerek istihdamın teÅŸvik edilmesi ve ekonominin rekabet gücünün artırılması kapsamında iÅŸsizlik sigortası primlerinin birer puan düşürüldüğünü anlatan HisarcıklıoÄŸlu, Ä°thalatta Kaynak Kullanımı Destekleme Fonu`nun indirilmesi konusundaki çalışmaların devam ettiÄŸini ve bu ay içinde tamamlanacağını kaydetti.HisarcıklıoÄŸlu, teÅŸvik belgesi sürelerinin uzatılması konusunda da gerekli kararnamenin hazırlandığını ve bu ay içinde sonuçlanacağını bildirdi.Türkiye`de yapılan doÄŸrudan yabancı yatırımların artması için gerekli düzenlemelerin yapılması gerektiÄŸini de ifade eden HisarcıklıoÄŸlu, bu programın en zayıf tarafının reel sektör ayağı olduÄŸunu ve programın reel sektör ayağının güçlendirilmesinin kaçınılmaz bir zorunluluk olduÄŸunu kaydetti.HisarcıklıoÄŸlu, 2002 yılında temel hedeflerin gerçekleÅŸtirilmesini beklediklerini ifade ederken, ``20 yıl sonra geriye baktığımızda 2002 yılını hedeflenen yapısal deÄŸiÅŸim ve dönüşümün dönüm noktası olarak görmek istiyoruz`` dedi.2001 YILITOBB BaÅŸkanı HisarcıklıoÄŸlu, konuÅŸmasında Türkiye ekonomisinin 1999 ve 2000 yılındaki durumuna da deÄŸinirken, 2000 yılı sonunda içten içe kaynayan mali sistemin Åžubat ayında küçük bir kıvılcımla bir anda çöktüğünü söyledi.HisarcıklıoÄŸlu, 2000 yılı Kasım ve 2001 Åžubat krizleri sonucunda yeni bir istikrar programına geçildiÄŸini hatırlatırken, 2001 yılı göstergelerine de deÄŸindi.2001 yılında kapanan ticari kuruluÅŸ sayısındaki artışın yüzde 17.44, kurulan ticari kuruluÅŸ sayısındaki azalaşın ise yüzde 10.4 olduÄŸunu hatırlatan HisarcıklıoÄŸlu, Ocak-Ekim 2000 dönemine kıyasla, 2001`in aynı döneminde sanayi üretiminin de yüzde 8.1 azaldığını söyledi.TOBB BaÅŸkanı, kapasite kullanım oranlarının 2001 yılı içinde sürekli olarak 2000 yılı oranlarının altında seyrettiÄŸini, Gayri Safi Milli Hasıla`nın da 2001 yılının ilk üç çeyreÄŸinde yüzde 4.4, yüzde 11.4 ve yüzde 8.5 oranında küçüldüğünü kaydetti. HisarcıklıoÄŸlu, 2001 yıl sonu küçülme tahminin de yüzde 8.5 olduÄŸunu belirtirken, iç borç stokunun bugünkü kurdan yaklaşık olarak 80 milyar dolar olduÄŸunu söyledi.Devletin harcamalarını kısmayıp israfın sürmesi nedeniyle iç borçlanma gereÄŸinin ortaya çıktığını kaydeden HisarcıklıoÄŸlu, şöyle devam etti:"Grafikler ve rakamlar 2001 yılının kriz yılı olduÄŸunu tartışmasız bir ÅŸekilde ortaya koyuyor. 2001 yılı ekonomi tarihinde önemli bir yer alacaktır. Krizin geniÅŸ kesimleri etkilemesi her evde veya insanların yakınları arasında en az bir kiÅŸinin uzun süreli iÅŸsiz kalmasına neden olmuÅŸtur. Tüm sosyal kesimlerde krizin tek bir yılın hatalarından ve sadece iktisadi hatarlardan kaynaklanmadığı hususunda düşünce birliÄŸi oluÅŸmuÅŸtur. Uzun yıllar süre gelen anlayış ve yapılanma hataları ülkemizi neredeyse çıkmaza süreklediÄŸi de anlaşıldı."PROGRAMIN DEÄžERLENDÄ°RÄ°LMESÄ°HisarcıklıoÄŸlu, güçlü ekonomiye geçiÅŸ programını deÄŸerlendirirken, faiz oranlarında ve döviz kurlarında kısmı istikrarın saÄŸlandığını, bütçede faiz dışı fazla hedefinin tutturulduÄŸunu, yapısal reformları saÄŸlayacak kanunların çıkarılmaya baÅŸlandığını kaydetti.İç borçların çevrilmesinin ağır maliyetine raÄŸmen saÄŸlanabildiÄŸini de anlatan HisarcıklıoÄŸlu, cari iÅŸlemler dengesi hedefinin yakalandığını söyledi.HisarcıklıoÄŸlu, 2001 yılında baÅŸarılamayan hususları sıralarken yılın ikinci yarısında pozitif büyümenin yakalanamadığını, enflasyon hedefinin tutturulamadığını, ihracatta beklenen büyük oranlı artışın saÄŸlanamadığını, bankacılık sisteminin yeniden yapılandırılmasının tamamlanamadığını, kamu yönetimi reformunun gerçekleÅŸtirilemediÄŸini ve kamuda israfçı sisteminin önlemediÄŸini bildirdi.Rifat HisarcıklıoÄŸlu, konuÅŸmasında Hükümet ile reel sektörün güçlendirilmesi konusunda çözüm önerileri paketi hazırlandığına da deÄŸindi.Â