TESEV: Adamın varsa ‘iş bitirmek’ kolay

TESEV’in 1220 kiÅŸi üzerinde yaptığı araÅŸtırma, devletle iÅŸ yapmanın en geçerli yönteminin ‘eÅŸ, dost, akraba’ olduÄŸunu ortaya koydu. AraÅŸtırmaya göre iÅŸi yaptırmak için ‘hediye vermek’, eskisi kadar etkili deÄŸil.TÃœRKÄ°YE Ekonomik ve Sosyal Etüdler Vakfı (TESEV) tarafından gerçekleÅŸtirilen ‘Türkiye’de Yerel ve Merkezi Yönetimlerde Hizmetlerden Tatmin, Patronaj Ä°liÅŸkileri ve Reform AraÅŸtırması’, iÅŸ bitirmede h al a eÅŸ, dost ve akrabanın en etkin yöntem olduÄŸunu ortaya koydu. AraÅŸtırmada ‘Merkezi yönetimle bir iÅŸiniz olduÄŸunda hangisi size yardımcı olur?’ sorusuna en çok verilen yanıt ‘İlgili birimdeki hemÅŸehri, akraba, arkadaş’ oldu. BoÄŸaziçi Ãœniversitesi Öğretim Ãœyesi Prof. Dr. Fikret Adaman, Ä°stanbul Bilgi Ãœniversitesi Öğretim Ãœyesi Prof. Dr. Burhan Åženatalar ve Sabancı Ãœniversitesi Öğretim Ãœyesi Doç. Dr. Ali ÇarkoÄŸlu’nun hazırladığı araÅŸtırma kapsamında, 20 il merkezi ve baÄŸlı ilçelerinde, 18 yaÅŸ ve üzerinde toplam 1220 kiÅŸiyle görüşüldü.Saha çalışması 17 Åžubat-3 Mart 2004 tarihleri arasında gerçekleÅŸtirilen araÅŸtırma, TESEV’in 2000 yılında baÅŸlattığı Türkiye’de yolsuzluk araÅŸtırma dizisinin 3. ayağını oluÅŸturuyor. AraÅŸtırmanın sonuçları, bugün Ankara’da İçiÅŸleri Bakanı Abdülkadir Aksu’nun da katılacağı bir toplantı ile deÄŸerlendirilecek.HEDÄ°YE AZALDIAraÅŸtırmada ‘Hangisi merkezi yönetimlerde iÅŸ yaptırmak için en geçerli yoldur?’ sorusuna verilen yanıtlar arasında 2000’de yüzde 26’lık orana sahip bulunan ‘İlgiliye bir hediye almak ve yapabileceÄŸiniz bir ÅŸey olup olmadığını sormak’ yöntemi, yüzde 9’a geriledi.Buna karşın, yüzde 27 olan ‘ilgiliye iÅŸinizi yaptırmak için gerekli tüm bilgileri vermek’ yanıtı, normal yollarla iÅŸ yaptırma beklentisinin yükselmesi olarak görülen, yüzde 64’e yükseldi.En önemli sorun iÅŸsizlik TESEV Ä°cra Kurulu BaÅŸkanı Can Paker tarafından ana hatları açıklanan araÅŸtırmada, Türkiye’nin çözülmesi gereken en önemli sorunu sıralamasında, 2000 yılında yüzde 34 ile önde gelen enflasyon ve hayat pahalılığı, 2004’de yüzde 21 ile ikinciliÄŸe geriledi. Yüzde 26’dan yüzde 37’ye çıkan iÅŸsizlik ise ilk sırayı aldı. Rüşvet ve yolsuzluk yüzde 14’den yüzde 10’a gerilerken, diÄŸer sorunlar ekonomik istikrarsızlık, kriz, eÄŸitim, saÄŸlık/sosyal güvenlik, ahlaki yozlaÅŸma, demokrasi/fikir özgürlüğü, AB ile iliÅŸkiler ve Kıbrıs’taki geliÅŸmeler ÅŸeklinde sıralandı. 2000’de yüzde 6’lık pay alan PKK/GüneydoÄŸu sorununun, son araÅŸtırmada sorun olarak yüzdesel deÄŸer bulmaması dikkat çekti.En hızlı güven artışı Meclis’te2004 yılı itibariyle kurumlara duyulan güvenin de ele alındığı araÅŸtırmada, 10 üzerinden yapılan deÄŸerlendirmede Silahlı Kuvvetler, 2000 yılındaki 7.70 puanlık birinciliÄŸini, bu yıl 8.2 puana yükselterek sürdürdü. Güven endeksinde en hızlı artış ise TBMM’de görüldü. 2000’deki araÅŸtırmada TBMM’nin güven puanı 3.2 iken bu puan 2004’te 6.1’e yükseldi. Güven sıralaması, ilk/orta öğretim kurumları, üniversiteler, valiler, mahkemeler/hukuk sistemi, merkezi yönetim/hükümet, polis, TBMM, muhtarlar, belediyeler/yerel yönetimler, gazeteler sendikalar, TV kanalları ÅŸeklinde sıralanırken, siyasi partiler 3.8 puan ve politikacılar 3.4 puan ile son iki sırayı oluÅŸturdu. Bu dönemde sıralamaya giren tüm kurumlara duyulan güvendeki artış dikkat çekti.Åžaşırtan iyimserlik TESEV araÅŸtırmasının ekonomik durum deÄŸerlendirmesinde, durumun önümüzdeki 1 yıl içersinde ‘biraz daha iyi’ olacağına inanların sayısı dört yıl öncesine oranla neredeyse ikiye katlandı. 2000 yılında yüzde 21.1 olan oran 2004’te 41’e yükseldi. Önümüzdeki üç yıl içersinde ekonominin çok iyi olacağına inanlarda çarpıcı bir geliÅŸme söz konusu. 1999 yılında yüzde 1,5 olan oran 2004’te yüzde 17’e fırladı. Halkın iyimserliÄŸi araÅŸtırmayı gerçekleÅŸtiren Profesör Burhan Åženatalar tarafından ‘abartılı’ bulunuyor. Åženatalar’a göre, iyimser hava büyük oranda, içiçe geçmiÅŸ olan AKP Hükümeti’nin uyumlu çalışması ve AB üyelik beklentisinden kaynaklanıyor.Â