Taşeron varsa kaza kaçınılmaz!

Genel Maden İşçileri Sendikası, 2010’da Karadon’daki faciadan sonra yaptığı kaygı verici tespitlere göre taşeronların işlettiği madenlerde büyük kazaların yaşanma olasılığı yükseliyor. Madenleri işleten özel firmalar kalifiye eleman çalıştırmıyor, hayati öneme sahip maden teknolojisini yenilemiyor. Sendikanın raporunda Türkiye Taşkömürü Kurumu’nun (TTK) hazırlık çalışmalarının uzun yıllar ihmal edilmesini ve acil ihtiyacı gerekçe göstererek, öncelikle Kozlu’da olmak üzere madenlerde hizmet alımına gittiğine dikkat çekildi. İşte rapordan çarpıcı tespitler:

İŞÇİLER GENÇ VE DENEYİMSİZ

“Kozlu ve Karadon’da hazırlık lağımı sürme işi ihale yoluyla özel sektöre verilmiştir. Taşeron şirketler, inşaat şirketi olup buralarda işi öğrenmektedir. Kullandıkları makinelerin çoğunluğu TTK’dan kiralanmıştır. Firmalar lağım ilerlemesini klasik yöntem olan dinamitle yapmaktadır. Yeni teknoloji getirilmemiştir. İhale edilen işlerin zamanında bitirilemediği, ek süre alınarak bitirilebildiği görülmektedir.
Çalışan ustaların çoğunluğu TTK’dan emeklidir. İşçilerin çoğunluğu genç ve deneyimsizdir. Özel sektör mantığının en belirgin özelliği, öncelikle kar etmektir. Ama yeraltı madenciliği uzun vadeli yatırımlar gerektiren ve sabır isteyen bir iştir. Çalışan işçilerin tamamı da süreklilik arz etmemektedir. Taşeron işçilerin genellikle ücretlerinin düşüklüğü, iş güvencelerinin olmaması, iş güvenliği konusunda yeterli eğitim almamaları, kalifiyesizliği ve işverenden alacaklı durumda olmaları dikkat çekiyor.

KAZA OLASILIĞI YÜKSEK

Özel firmaların çalıştığı yer altı işyerlerinde kazaların hatta daha büyük boyutlu kazaların yaşanma olasılığı yüksektir. Emek yoğun yapılan üretim çalışmalarında, yaşanan işçi eksikliği sistem hatalarını da beraberinde getirerek kazaların artmasına, üretimin ve verimliliğin azalmasına neden olmaktadır.

Faydasından çok zararı var

KURUM içinde taşeron çalıştırma mantığının hiç kimseye fayda sağlamadığı aksine zarar verdiği yaşadığımız olaylardan açıkça anlaşılmıştır. Bu nedenle başta hazırlık, üretim, nakliyat ve yıkama kamu eliyle yapılmalıdır. Hizmet alımı yöntemiyle, ülkenin sorunlarına çözüm bulmak mümkün değildir. Çözüm; havza madenciliğinin kamu eliyle yapılmasıdır. Maden işçileri bu kültürü, asırları aşan bir süreçte kazanmış, bu uğurda bugüne değin binlerce şehit vermiştir. Özel sektör açısından işlerin ters gitmesinin nedeni bu kültür yoksunluğudur.

Yürümek bile eğitim ister

YER altı madenciliği bir kültür işidir. Yeraltında yürümek için bile eğitim gerekir. Yapılabilecek en küçük bir hata bölgede hatta yol ve hava akımı itibariyle birbirini etkileyen kilometrelerce mesafede çalışanların hayatını doğrudan etkileyebilir. Bu nedenledir ki 160 yıllık tecrübeye sahip olan TTK’ya işçi alınırken çok dikkatli davranılır. Eğitim işe alınırken başlar ve çalışma süreci içinde periyodik olarak devam eder.”