Takas avantajı tuzak mı?
Güncelleme Tarihi:
Oluşturulma Tarihi: Aralık 15, 2000 00:00
Deniz BAYRAMOĞLU
dbayramoglu@cnnturk.com.tr
Borsa yatırımcısının gelecek hafta en çok konuşacağı konu "takas avantajı" olacak. Sık sık yaşadığımız uzun süreli bayram tatilleri nedeniyle ortaya çıkan bu avantaj son bir kaç yıldır borsa yatırımcısının iyi bildiği ve iyi kullandığı bir sistem içi boşluk olarak da adlandırılabilir. Takas avantajı sözü ile formüle edilen bu sistem kısaca şöyle işliyor:
Nasıl işliyor?
Borsa yatırımcısı haftanın gelecek hafta perşembe ve cuma günleri hisse senedi alımı yaparsa bunun parasını tatilden sonraki çarşamba günü verebilecek. Bunun nedeni ise sermaye piyasasındaki T+2 sistemi. Yani herhangi bir hisse senedi alış verişinde hisse senedi veya para iki gün sonunda işlemi gerçekleştirilen taraflara teslim ediliyor. Gelecek hafta perşembe ve cuma günleri yapılacak alımlarda ise paranın teslim edilmesi için gereken süre resmi tatile denk geleceği için yatırımcı bu süre boyunca parasını elinde tutabilecek. Aslında beklenti, bu paranın yatırımcının elinde kalmayıp repoda değerlendirileceği yönünde. İşte kısaca "takas avantajı" diye tanımlanan sistem içi boşluk bu şekilde işliyor.
Borsa ne durumda?
Borsada gelecek hafta özellikle son iki gün bu çerçevede alım yaşanacağı ve borsanın değer kazanacağı belirtiliyor. Normal koşullar içinde durumun böyle olması beklenebilir ama borsanın 22 Kasım krizi sonrasında bir türlü kendi iç dinamiklerine dönemediğinin hatırlanması gerekiyor. Para piyasalarında kriz öncesi yüzde 30-40 arasında seyreden faizler hala bu seviyelere dönebilmiş değil. Özellikle geçen haftanın son iki günü yaşanan düşüşlere rağmen repoda oran yüzde 70 seviyesinde. Bono piyasasında ise uzun zamandır en çok alınıp satılan tahvil 20 Haziran 2001 vadeli kağıttı. Oysa son iki gündür daha kısa vadeli olan 21 Şubat 2001 vadeli kağıt gösterge seviyesinde. Bu tahvilin ortalama bileşik faizi ise cuma günü yüzde 104'ten kapandı. Yani sıcak paranın repo ve bonodan çözülüp borsaya girmesi yakın bir olasılık değil.
Yabancı ne durumda?
İkinci bir sorun ise yabancı yatırımcılar. Yabancılar geleneksel olarak Noel tatili öncesi gelişmekte olan piyasalardan çıkış yapar. Bizim piyasamızda ise 22 Kasım krizi nedeniyle çıkış daha erken yaşandı. Borsa uzmanları ise yabancı yatırımcının Türk sermaye piyasalarına girişinin ne zaman olacağı konusunda kesin bir şey söyleyemiyor. En çok kabul gören, en çok taraftarı olan görüş yabancı yatırımcının en erken 2001 Mart ayı sonrasında gelmeye başlayacağı yönünde. Yani sermaye piyasaları yine para açısından sıkışık bir üç ay yaşayacak.
Büyüklerin planı mı?
Gelelim büyük yatırımcılara. Borsanın 7,109 puana kadar indiği son düşüş sırasında büyük yatırımcıların ciddi maliyet zararı yaşadıkları piyasalarda konuşuluyor. Ardından borsanın yüzde 42 değer kazandığı süreçte ise bu yatırımcıların hisse senedi alamadıkları da biliniyor. Şimdi konuşulan bu büyük yatırımcıların geçen hafta boyunca piyasada satış baskısı yaratarak mal topladıkları ve "takas avantajı"nı kullanarak alımları teşvik etmeye çalıştıkları yönünde.
Gelecek hafta ne bekleniyor?
Gayet açık olarak söylemek gerek ki borsanın para piyasalarına endeksli seyri bir miktar daha sürecek. Bu nedenle para piyasalarında gelecek hafta ne beklendiğinin bilinmesi borsa yatırımcısı için de çok önemli.
Memur maaşları geçen hafta ödendi ve piyasada ciddi bir likidite sıkışıklığı yaşatmadı. Ama uzun tatil öncesi önemli bir emisyon çıkışı bekleniyor. Fakat Merkez Bankası, IMF ile imzaladığı Niyet Mektubu'nda bayram ve tatil gibi özel dönemlerde 'net iç varlıklar' hedefini aşabiliyor. Yani normalde piyasaya, kasasına giren döviz miktarı kadar TL veren Merkez Bankası bu kez piyasaya daha çok TL verebilecek.
Ayrıca bankaların disponobilite yükümlülükleri de likiditeyi sıkıştırabilecek bir başka konu olarak görülüyor. Fakat Merkez Bankası bu alanda da bir düzenleme yaparak, disponobilite yükümlülüğü açısından bankaları rahatlattı. Yani haftaya likidite problemi çok ağır olmayacak.
Ama uzmanlar bu verilerin ve önemlerin gecelik repo piyasasında faizin daha fazla yükselmesini önlemeye yönelik olduğunu, bunun karşısında repo faizinde yüzde 65'in altının görülmeyeceğini de belirtiyor. Yani repodan para çözülmesini beklemek yanlış olacak.
Bu da borsaya yükselişi sağlayacak taze para girişinin bu hafta da gerçekleşmeyeceğini gösteriyor. Gelecek hafta da sıkışık ve dar alanda hareket eden, düşük işlem hacimli bir piyasa görmek şaşırtıcı olmayacak.
dbayramoglu@cnnturk.com.tr
Borsa yatırımcısının gelecek hafta en çok konuşacağı konu "takas avantajı" olacak. Sık sık yaşadığımız uzun süreli bayram tatilleri nedeniyle ortaya çıkan bu avantaj son bir kaç yıldır borsa yatırımcısının iyi bildiği ve iyi kullandığı bir sistem içi boşluk olarak da adlandırılabilir. Takas avantajı sözü ile formüle edilen bu sistem kısaca şöyle işliyor:
Nasıl işliyor?
Borsa yatırımcısı haftanın gelecek hafta perşembe ve cuma günleri hisse senedi alımı yaparsa bunun parasını tatilden sonraki çarşamba günü verebilecek. Bunun nedeni ise sermaye piyasasındaki T+2 sistemi. Yani herhangi bir hisse senedi alış verişinde hisse senedi veya para iki gün sonunda işlemi gerçekleştirilen taraflara teslim ediliyor. Gelecek hafta perşembe ve cuma günleri yapılacak alımlarda ise paranın teslim edilmesi için gereken süre resmi tatile denk geleceği için yatırımcı bu süre boyunca parasını elinde tutabilecek. Aslında beklenti, bu paranın yatırımcının elinde kalmayıp repoda değerlendirileceği yönünde. İşte kısaca "takas avantajı" diye tanımlanan sistem içi boşluk bu şekilde işliyor.
Borsa ne durumda?
Borsada gelecek hafta özellikle son iki gün bu çerçevede alım yaşanacağı ve borsanın değer kazanacağı belirtiliyor. Normal koşullar içinde durumun böyle olması beklenebilir ama borsanın 22 Kasım krizi sonrasında bir türlü kendi iç dinamiklerine dönemediğinin hatırlanması gerekiyor. Para piyasalarında kriz öncesi yüzde 30-40 arasında seyreden faizler hala bu seviyelere dönebilmiş değil. Özellikle geçen haftanın son iki günü yaşanan düşüşlere rağmen repoda oran yüzde 70 seviyesinde. Bono piyasasında ise uzun zamandır en çok alınıp satılan tahvil 20 Haziran 2001 vadeli kağıttı. Oysa son iki gündür daha kısa vadeli olan 21 Şubat 2001 vadeli kağıt gösterge seviyesinde. Bu tahvilin ortalama bileşik faizi ise cuma günü yüzde 104'ten kapandı. Yani sıcak paranın repo ve bonodan çözülüp borsaya girmesi yakın bir olasılık değil.
Yabancı ne durumda?
İkinci bir sorun ise yabancı yatırımcılar. Yabancılar geleneksel olarak Noel tatili öncesi gelişmekte olan piyasalardan çıkış yapar. Bizim piyasamızda ise 22 Kasım krizi nedeniyle çıkış daha erken yaşandı. Borsa uzmanları ise yabancı yatırımcının Türk sermaye piyasalarına girişinin ne zaman olacağı konusunda kesin bir şey söyleyemiyor. En çok kabul gören, en çok taraftarı olan görüş yabancı yatırımcının en erken 2001 Mart ayı sonrasında gelmeye başlayacağı yönünde. Yani sermaye piyasaları yine para açısından sıkışık bir üç ay yaşayacak.
Büyüklerin planı mı?
Gelelim büyük yatırımcılara. Borsanın 7,109 puana kadar indiği son düşüş sırasında büyük yatırımcıların ciddi maliyet zararı yaşadıkları piyasalarda konuşuluyor. Ardından borsanın yüzde 42 değer kazandığı süreçte ise bu yatırımcıların hisse senedi alamadıkları da biliniyor. Şimdi konuşulan bu büyük yatırımcıların geçen hafta boyunca piyasada satış baskısı yaratarak mal topladıkları ve "takas avantajı"nı kullanarak alımları teşvik etmeye çalıştıkları yönünde.
Gelecek hafta ne bekleniyor?
Gayet açık olarak söylemek gerek ki borsanın para piyasalarına endeksli seyri bir miktar daha sürecek. Bu nedenle para piyasalarında gelecek hafta ne beklendiğinin bilinmesi borsa yatırımcısı için de çok önemli.
Memur maaşları geçen hafta ödendi ve piyasada ciddi bir likidite sıkışıklığı yaşatmadı. Ama uzun tatil öncesi önemli bir emisyon çıkışı bekleniyor. Fakat Merkez Bankası, IMF ile imzaladığı Niyet Mektubu'nda bayram ve tatil gibi özel dönemlerde 'net iç varlıklar' hedefini aşabiliyor. Yani normalde piyasaya, kasasına giren döviz miktarı kadar TL veren Merkez Bankası bu kez piyasaya daha çok TL verebilecek.
Ayrıca bankaların disponobilite yükümlülükleri de likiditeyi sıkıştırabilecek bir başka konu olarak görülüyor. Fakat Merkez Bankası bu alanda da bir düzenleme yaparak, disponobilite yükümlülüğü açısından bankaları rahatlattı. Yani haftaya likidite problemi çok ağır olmayacak.
Ama uzmanlar bu verilerin ve önemlerin gecelik repo piyasasında faizin daha fazla yükselmesini önlemeye yönelik olduğunu, bunun karşısında repo faizinde yüzde 65'in altının görülmeyeceğini de belirtiyor. Yani repodan para çözülmesini beklemek yanlış olacak.
Bu da borsaya yükselişi sağlayacak taze para girişinin bu hafta da gerçekleşmeyeceğini gösteriyor. Gelecek hafta da sıkışık ve dar alanda hareket eden, düşük işlem hacimli bir piyasa görmek şaşırtıcı olmayacak.
Haberin Devamı