‘Summers’ korkusu

Piyasalar 17-18 Eylül tarihinde gerçekleşecek toplantıda ABD Merkez Bankası Fed’in varlık azaltım kararını bekliyor. Ancak daha uzun vadede ise Fed’e seçilecek yeni başkan büyük bir önem taşıyor. Fed üyesi Janet Yellen ve Barack Obama’nın eski ekonomi başdanışmanı Larry Summers öne çıkan iki isim olmuştu. Japon Nikkei ajansı Barack Obama’nın seçimini yaptığını ve yeni dönemde Larry Summers’ın Fed başkanlığını yürüteceğini söyledi. Bu haber Wall Street’te büyük yankı uyandırdı. Kimi uzmanlar şimdiden Larry Summers’ın Fed başkanı olduktan sonra dünya ekonomisinin neleri beklediğini sorgulamaya başladı.

‘FAİZ LOBİSİ’ SUMMERS

Larry Summers hakkında en büyük soru işareti Fed varlık azaltımı sürecini radikal bir şekilde yönetme ihtimali olarak göze çarpıyor. Larry Summers Eylül 2012’de başlayan ve ayda 85 milyar dolar tahvil alımını öngören Fed’in üçüncü tahvil alım programının ekonomiye pozitif etkisinin abartıldığını düşünüyor. Summers Haziran ayında gerçekleşen basın buluşmasında tahvil alımının ekonomide balon yarattığını, faizlerin gereksiz yere çok düştüğünü ve bu programın gelir eşitsizliği yarattığını belirtti. Larry Summers’ın ABD faizlerinin yükselmesini savunduğu bilinirken, Nikkei ajansının “Summers seçilecek” haberi sonrasında bile ABD 10 yıllık tahvilleri faizleri yüzde 2,94’e çıktı.

3. DÜNYA EKONOMİSİ

Muhalifleri Summers’ın faizleri kısa sürede artıracağından korkarken özellikle gelişen ülkelerin para birimlerinin bu durumdan büyük değer kayıplarıyla çıkacağını savundu. Summers ise buna karşılık tahvil alım programının ABD’deki iç talebe ve enflasyona hiç etkisi olmadığını savundu.

Krizlerden ders almıyor

BİRÇOK ünlü ekonomist 2008 krizine yol açan kişilerden birinin Larry Summers olduğunu düşünüyor. 1999’da Clinton hükümeti sırasında Hazine Bakanı olan Larry Summers 1929 krizi sonrasında 1933 yılında imzalanan Glass-Steagall yasasını yürürlükten kaldırmıştı. Mevduat bankacılığı ile yatırım bankacılığını birbirinden ayıran bu yasanın iptali ile finans kuruluşlarının mevduatlarla riskli mortgage kağıtlarına yatırım yapmalarının önü açılmıştı. 2008 krizine giden yolun Summers tarafından döşendiği söyleniyor. Finans kurumlarının çok riskli yatırım yatırım yapmalarını yasaklayan Volcker Kuralı’na da Summers ateşli bir şekilde muhalefet ediyor.

Japon Nikkei ajansı ABD Merkez Bankası (Fed) Başkanlığı için Obama’nın Larry Summers’ı seçtiğini yazdı. Haber sonrası ABD 10 yıllık tahvil faizi yükseldi. Summers’ın Fed varlık azaltımını hızlandırıp uluslararası piyasalarda çalkantı yaratmasından korkuluyor.

İşte Fed adayları

LARRY SUMMERS

Obama ile yakınlığı en büyük avantajı. Tahvil alımının ekonomiye katkısının çok küçük olduğunu belirten ekonomistlerin favorisi. Ancak kriz tahmini ve krizden çıkmada önerdiği stratejilerle birçok ekonomist için Larry Summers büyük bir soru işareti taşıyor.

JANET YELLEN

Obama ile güçlü bağı yok. Ancak Senato Bankacılık Komitesi’nde destekçileri çoğunlukta. Nobelli ekonomistler Stiglitz ve Krugman için Yellen en risksiz ve ideal seçim. ABD faizlerinin düşüklüğü konusunda takıntılı olmadığı için gelişmekte olan ülkelerin hayalindeki seçim olarak gözüküyor.

DONALD KOHN

Fed’e 40 yılını veren Donald Kohn 2006-2010 arası Bernanke’nin sağ kolu olmuştu. 2010’da emekli olan Kohn’un siyasetle ilişkisi sıfır. Kohn’un en büyük dezavantajı 70 yaşını aşmış olması. Rakiplerinden Summers 58, Yellen 66 yaşında.