Sezer Tütün Yasası'nı onayladı
Güncelleme Tarihi:
Oluşturulma Tarihi: Ocak 08, 2002 17:41
Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer, daha önce veto ederek Meclise gönderdiği ve değiştirilmeden tekrar geri dönen Tütür Yasası'nı onayladı.
Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer, ``Tütün Yasası`` olarak bilinen 4733 sayılı ``Tütün, Tütün Mamulleri, Tuz Ve Alkol İşletmeleri Genel Müdürlüğünün Yeniden Yapılandırılması İle Tütün Ve Tütün Mamullerinin Üretimine, İç Ve Dış Alım Ve Satımına,4046 Sayılı Kanunda Ve 233 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun``u onayladı.
Cumhurbaşkanlığı Basın Merkezi`nden konuya ilişkin olarak yapılan açıklamada, Anayasa`nın 89. maddesinin ikinci fıkrasında, Cumhurbaşkanı`nın, yayımlanmasını kısmen veya tamamen uygun bulmadığı yasaları, bir daha görüşülmek üzere, bu hususta gösterdiği gerekçe ile birlikte onbeş gün içinde Türkiye Büyük Millet Meclisi`ne geri göndereceğinin belirtildiği anımsatıldı.
Anayasa`nın 104. maddesinin ikinci fıkrasının (a) bendinde de ``Kanunları tekrar görüşülmek üzere Türkiye Büyük Millet Meclisi`ne geri göndermenin`` Cumhurbaşkanı`nın yasama ile ilgili olan görev ve yetkileri arasında sayıldığı belirtilerek, şöyle devam edildi:
``Sayın Cumhurbaşkanı, Anayasa`da öngörülen bu yetkiye dayanarak, Türkiye Büyük Millet Meclisi`nce 20 Haziran 2001 gününde kabul edilen 4685 sayılı `Tütün, Tütün Mamulleri, Tuz Ve Alol İşletmeleri Genel Müdürlüğünün Yeniden Yapılandırılması İle Tütün Ve Tütün Mamullerinin Üretimine, İç Ve Dış Alım Ve Satımına, 4046 Sayılı Kanunda Ve 233 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun`un yayımlanmasını uygun bulmadığına ilişkin gerekçe ile birlikte yeniden görüşülmek üzere 6 Temmuz 2001 gününde Türkiye Büyük Millet Meclisi`ne geri göndermiştir.
Ancak, `Tütün, Tütün Mamulleri, Tuz Ve Alkol İşletmeleri Genel Müdürlüğünün Yeniden Yapılandırılması İle Tütün Ve Tütün Mamullerinin Üretimine, İç Ve Dış Alım Ve Satımına, 4046 Sayılı Kanunda Ve 233 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun` 3Ocak 2002 gününde Türkiye Büyük Millet Meclisi`nce aynen kabul edilmiştir.
Anayasa`nın 89. maddesinin üçüncü fıkrasının ilk tümcesinde, `Türkiye Büyük Millet Meclisi, geri gönderilen kanunu aynen kabul ederse, kanun Cumhurbaşkanınca yayımlanır` denilmektedir.
Bu kural gereğince, 4733 sayılı `Tütün, Tütün Mamulleri, Tuz Ve Alkol İşletmeleri Genel Müdürlüğünün Yeniden Yapılandırılması İle Tütün Ve Tütün Mamullerinin Üretimine, İç Ve Dış Alım Ve Satımına, 4046 Sayılı Kanunda Ve 233 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun` yayımlanmak üzere Başbakanlığa gönderilmiştir.``
Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer`in onayladığı Tütün Yasası, tütün piyasasının rekabete açılmasına, TEKEL`in yeniden yapılandırılarak özelleştirilmesine olanak sağlıyor.
Yasaya göre, Tütün, Tütün Mamulleri ve Alkollü İçkiler Piyasası Düzenleme Kurumu ve kurumun karar organı Kurul oluşturulacak.
Kurul, biri başkan, biri başkan vekili olmak üzere 7 üyeden oluşacak. Kurul başkan ve üyeleri Maliye, Sağlık, Tarım ve Köyişleri bakanlıkları ile Hazine ve Dış Ticaret müsteşarlıkları, Türkiye Ziraat Odaları Birliği ve TEKEL Genel Müdürlüğü`nün ilgilendirildiği bakanlığın önereceği ikişer aday arasından Bakanlar Kurulu`nca atanacak.
Kurul, tütün ve alkol tüketiminden kaynaklanan kamusal, toplumsal ya da tıbbi nitelikteki her türlü zararlı etkileri önleyecek düzenlemeleri yapacak ve bunlarla ilgili kararları alacak.
Üretici tütünleri, yazılı sözleşme esası veya açık artırma yöntemiyle alınıp, satılacak. Sözleşmeli üretimde tütün fiyatı üreticiile tüccar veya temsilcileri arasında varılan uzlaşmaya göre saptanacak.
Yazılı sözleşme dışındaki üretici tütünleri, açık artırma merkezlerinde açık artırma yöntemiyle alınıp, satılacak. Açık artırmaya başlangıç fiyatından başlanacak ve en yüksek fiyatı verene satılarak tescil edilecek.
Açık artırma başlangıç fiyatı, her kalite grad-randıman tütün içinson beş yılda Kurul`ca seçilecek üç yılın ihraç fiyatı ortalamasının yüzde 50 eksiği olacak.
Bundan böyle tütün için destekleme alımı yapılmayacak.
Yaprak tütün üretim bölgesinde ekim belgesi almadan veya belirtilen yer ve miktarda fazla üretim yapanların ürünlerine el konulacak. Bu kişiler hakkında 2 aydan bir yıla kadar hapis ve el konulan ürünün kilogram başına 5 milyon lira idari para cezası verilecek.
TESİS KURMA ŞARTI
Türkiye`de tütün mamulleri üretmek isteyenlerin, yıllık üretim kapasitesi tek vardiyada, sigara için 2 milyar adet, diğer tütün mamulleri için ise 15 bin tondan az olmayan tütün hazırlama bölümleri dahil tam ve yeni teknoloji ile tesis kurmaları zorunlu olacak.
Bu şartı yerine getirenler, ürettikleri tütün mamullerini serbestçe satabilecek, fiyatlandırabilecek ve dağıtabilecek. Türkiye`de tütün mamulü üretmek ve satmak isteyenler Kurum`dan ``uygunluk belgesi`` alacaklar.
MARKA BAZINDA ÜRETİM
Yasaya göre, Türkiye`de marka bazında sigara üretimi için yıllık en az 2 milyar adet, diğer tütünler için yıllık en az 15 bin ton üretenler, aynı markadan olmak üzere serbestçe ithalat yapabilecek, fiyatlandırabilecek ve satabilecekler.
Bu koşulları yerine getirmeyenlerce yapılacak sigara ve tütün mamulleri ithalatı, ithal edilen ürünün fiyatı ve yurt içinde pazarlanmasına ilişkin esaslar Bakanlar Kurulu`nca saptanacak. Tütün ve tütün mamullerinin ithalatında Kurul`dan uygunluk belgesi alınacak.
Yasayla sigarada 2 milyar adet, diğer tütün ürünleri için 15 bin ton olarak belirlenen fiili üretim miktarı ölçüsü, beşinci takvim yılı sonuna kadar belirli oranda düşürülüyor. Altıncı yıldan itibaren, bu üretim miktarlarını sıfıra kadar indirmeye; tütün ve tütün mamulleri, alkol ve alkollü içkilerin dış ticaretine ilişkin usul ve esasları belirlemeye Bakanlar Kurulu yetkili olacak.
TEKEL`İN STATÜSÜ
TEKEL`in KİT statüsünden çıkarılarak İktisadi Devlet Teşekkülü statüsüne sokulmasını da öngören yasa, bu kurumun özelleştirilmesi sürecini de başlatıyor.
TEKEL, özelleştirme uygulamalarına ilişkin düzenleme kapsamında devlete ait anonim şirket statüsünde kuruluş sayılacak ve Türk Ticaret Kanunu`nun, genel kurul toplantılarına ilişkin hükümleri uygulanmayacak.
Tütün eksperi unvanı taşımayanlar, tütün alım ve satım muayenesi, tütün nevi, vasıf ve değerlerinin belirlenmesi, tütün işleme, bakım ve fabrikasyon eksperliği yapamayacaklar; tütün işlerinde bilirkişi ve hakem olamayacaklar.
CEZALAR
Yasa, kuruluş ve faaliyet iznini almadan tütün ve tütün mamulleri ile alkollü içkiler üretmek üzere fabrika, tesisi veya imalathane kuran ve işletenlere; işyerleri veya konutlarında bu ürünlerden üretenlere çeşitli cezalar getiriyor.
Bu kişiler hakkında bir yıldan üç yıla kadar hapis ve 225 milyon liradan az olmamak üzere, üretilen tütün ve tütün mamulleri ile alkollü içkilerin piyasa değerinin 10 katı tutarında ağır para cezası verilecek.
Bu cezalar ``uygunluk belgesi`` almayanlar hakkında da uygulanacak.
Cumhurbaşkanlığı Basın Merkezi`nden konuya ilişkin olarak yapılan açıklamada, Anayasa`nın 89. maddesinin ikinci fıkrasında, Cumhurbaşkanı`nın, yayımlanmasını kısmen veya tamamen uygun bulmadığı yasaları, bir daha görüşülmek üzere, bu hususta gösterdiği gerekçe ile birlikte onbeş gün içinde Türkiye Büyük Millet Meclisi`ne geri göndereceğinin belirtildiği anımsatıldı.
Anayasa`nın 104. maddesinin ikinci fıkrasının (a) bendinde de ``Kanunları tekrar görüşülmek üzere Türkiye Büyük Millet Meclisi`ne geri göndermenin`` Cumhurbaşkanı`nın yasama ile ilgili olan görev ve yetkileri arasında sayıldığı belirtilerek, şöyle devam edildi:
``Sayın Cumhurbaşkanı, Anayasa`da öngörülen bu yetkiye dayanarak, Türkiye Büyük Millet Meclisi`nce 20 Haziran 2001 gününde kabul edilen 4685 sayılı `Tütün, Tütün Mamulleri, Tuz Ve Alol İşletmeleri Genel Müdürlüğünün Yeniden Yapılandırılması İle Tütün Ve Tütün Mamullerinin Üretimine, İç Ve Dış Alım Ve Satımına, 4046 Sayılı Kanunda Ve 233 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun`un yayımlanmasını uygun bulmadığına ilişkin gerekçe ile birlikte yeniden görüşülmek üzere 6 Temmuz 2001 gününde Türkiye Büyük Millet Meclisi`ne geri göndermiştir.
Ancak, `Tütün, Tütün Mamulleri, Tuz Ve Alkol İşletmeleri Genel Müdürlüğünün Yeniden Yapılandırılması İle Tütün Ve Tütün Mamullerinin Üretimine, İç Ve Dış Alım Ve Satımına, 4046 Sayılı Kanunda Ve 233 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun` 3Ocak 2002 gününde Türkiye Büyük Millet Meclisi`nce aynen kabul edilmiştir.
Anayasa`nın 89. maddesinin üçüncü fıkrasının ilk tümcesinde, `Türkiye Büyük Millet Meclisi, geri gönderilen kanunu aynen kabul ederse, kanun Cumhurbaşkanınca yayımlanır` denilmektedir.
Bu kural gereğince, 4733 sayılı `Tütün, Tütün Mamulleri, Tuz Ve Alkol İşletmeleri Genel Müdürlüğünün Yeniden Yapılandırılması İle Tütün Ve Tütün Mamullerinin Üretimine, İç Ve Dış Alım Ve Satımına, 4046 Sayılı Kanunda Ve 233 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun` yayımlanmak üzere Başbakanlığa gönderilmiştir.``
Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer`in onayladığı Tütün Yasası, tütün piyasasının rekabete açılmasına, TEKEL`in yeniden yapılandırılarak özelleştirilmesine olanak sağlıyor.
Yasaya göre, Tütün, Tütün Mamulleri ve Alkollü İçkiler Piyasası Düzenleme Kurumu ve kurumun karar organı Kurul oluşturulacak.
Kurul, biri başkan, biri başkan vekili olmak üzere 7 üyeden oluşacak. Kurul başkan ve üyeleri Maliye, Sağlık, Tarım ve Köyişleri bakanlıkları ile Hazine ve Dış Ticaret müsteşarlıkları, Türkiye Ziraat Odaları Birliği ve TEKEL Genel Müdürlüğü`nün ilgilendirildiği bakanlığın önereceği ikişer aday arasından Bakanlar Kurulu`nca atanacak.
Kurul, tütün ve alkol tüketiminden kaynaklanan kamusal, toplumsal ya da tıbbi nitelikteki her türlü zararlı etkileri önleyecek düzenlemeleri yapacak ve bunlarla ilgili kararları alacak.
Üretici tütünleri, yazılı sözleşme esası veya açık artırma yöntemiyle alınıp, satılacak. Sözleşmeli üretimde tütün fiyatı üreticiile tüccar veya temsilcileri arasında varılan uzlaşmaya göre saptanacak.
Yazılı sözleşme dışındaki üretici tütünleri, açık artırma merkezlerinde açık artırma yöntemiyle alınıp, satılacak. Açık artırmaya başlangıç fiyatından başlanacak ve en yüksek fiyatı verene satılarak tescil edilecek.
Açık artırma başlangıç fiyatı, her kalite grad-randıman tütün içinson beş yılda Kurul`ca seçilecek üç yılın ihraç fiyatı ortalamasının yüzde 50 eksiği olacak.
Bundan böyle tütün için destekleme alımı yapılmayacak.
Yaprak tütün üretim bölgesinde ekim belgesi almadan veya belirtilen yer ve miktarda fazla üretim yapanların ürünlerine el konulacak. Bu kişiler hakkında 2 aydan bir yıla kadar hapis ve el konulan ürünün kilogram başına 5 milyon lira idari para cezası verilecek.
TESİS KURMA ŞARTI
Türkiye`de tütün mamulleri üretmek isteyenlerin, yıllık üretim kapasitesi tek vardiyada, sigara için 2 milyar adet, diğer tütün mamulleri için ise 15 bin tondan az olmayan tütün hazırlama bölümleri dahil tam ve yeni teknoloji ile tesis kurmaları zorunlu olacak.
Bu şartı yerine getirenler, ürettikleri tütün mamullerini serbestçe satabilecek, fiyatlandırabilecek ve dağıtabilecek. Türkiye`de tütün mamulü üretmek ve satmak isteyenler Kurum`dan ``uygunluk belgesi`` alacaklar.
MARKA BAZINDA ÜRETİM
Yasaya göre, Türkiye`de marka bazında sigara üretimi için yıllık en az 2 milyar adet, diğer tütünler için yıllık en az 15 bin ton üretenler, aynı markadan olmak üzere serbestçe ithalat yapabilecek, fiyatlandırabilecek ve satabilecekler.
Bu koşulları yerine getirmeyenlerce yapılacak sigara ve tütün mamulleri ithalatı, ithal edilen ürünün fiyatı ve yurt içinde pazarlanmasına ilişkin esaslar Bakanlar Kurulu`nca saptanacak. Tütün ve tütün mamullerinin ithalatında Kurul`dan uygunluk belgesi alınacak.
Yasayla sigarada 2 milyar adet, diğer tütün ürünleri için 15 bin ton olarak belirlenen fiili üretim miktarı ölçüsü, beşinci takvim yılı sonuna kadar belirli oranda düşürülüyor. Altıncı yıldan itibaren, bu üretim miktarlarını sıfıra kadar indirmeye; tütün ve tütün mamulleri, alkol ve alkollü içkilerin dış ticaretine ilişkin usul ve esasları belirlemeye Bakanlar Kurulu yetkili olacak.
TEKEL`İN STATÜSÜ
TEKEL`in KİT statüsünden çıkarılarak İktisadi Devlet Teşekkülü statüsüne sokulmasını da öngören yasa, bu kurumun özelleştirilmesi sürecini de başlatıyor.
TEKEL, özelleştirme uygulamalarına ilişkin düzenleme kapsamında devlete ait anonim şirket statüsünde kuruluş sayılacak ve Türk Ticaret Kanunu`nun, genel kurul toplantılarına ilişkin hükümleri uygulanmayacak.
Tütün eksperi unvanı taşımayanlar, tütün alım ve satım muayenesi, tütün nevi, vasıf ve değerlerinin belirlenmesi, tütün işleme, bakım ve fabrikasyon eksperliği yapamayacaklar; tütün işlerinde bilirkişi ve hakem olamayacaklar.
CEZALAR
Yasa, kuruluş ve faaliyet iznini almadan tütün ve tütün mamulleri ile alkollü içkiler üretmek üzere fabrika, tesisi veya imalathane kuran ve işletenlere; işyerleri veya konutlarında bu ürünlerden üretenlere çeşitli cezalar getiriyor.
Bu kişiler hakkında bir yıldan üç yıla kadar hapis ve 225 milyon liradan az olmamak üzere, üretilen tütün ve tütün mamulleri ile alkollü içkilerin piyasa değerinin 10 katı tutarında ağır para cezası verilecek.
Bu cezalar ``uygunluk belgesi`` almayanlar hakkında da uygulanacak.