Sanayide üretim düşüşü yüzde 17.4 oldu, ’dönüş umudu’ verdi

SANAYİ üretimi mayıs ayında geçen yılın aynı ayına göre yüzde 17.4 azalış gösterirken, önceki aya göre 1.1 puanlık iyileşme gözlendi. Devam etmekle birlikte mart ayından bu yana hız kesmesi iyimserlerin moralini düzeltirken, yüzde 17.4’lük düşüşün beklentilerin üzerinde olması ’temkinli olalım’ diyenleri haklı çıkardı.

Düşüşte 10’uncu ay

Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) üretim endeksini açıkladığı mayıs ayı ile birlikte, sanayide düşüş 10’uncu ayını buldu. Küresel krizin kendini Türkiye’de de hissettirmesi ile birlikte 2008 Ağustos ayından bu yana düşen üretim, 2009 Şubat’ında dip yapmıştı. Şubat ayındaki 23.8’lik düşüşten sonra ise düşüş hızında bir yavaşlama görüldü.

Beklentilerin üzerinde

Düşüşün hız kesmesi, yılın özellikle ikinci yarısına ilişkin beklentileri olumlu yönde etkilerken, nisan ayından bu yana "en kötüsü geride kaldı, çarklar dönmeye başlıyor, toplarlanıyoruz" beklentileri arttı. Bu iyimser beklentilerin de etkisiyle birlikte, mayıs ayına ilişkin beklentiler yükseldi. Yapılan pekçok ankette mayısa ilişkin düşüş hızı yüzde 15’lerde tahmin edildi. Ancak gerçekleşen rakam bunun 2.4 puan üzerinde oldu.

İyimserler ve temkinliler

Mayıs ayındaki bu durum, yılın geri kalanına ilişkin iyimser beklenti içinde olanların görüşlerini pek etkilemedi. Düşüşün hızının 1.1 puanda kalmasından daha çok devam etmesine bakan iyimserler, yıl sonuna doğru iyileşme beklemekten vazgeçmedi. Ancak temkini elden bırakmak istemeyen sanayici ve ekonomistler, mayıs ayındaki oranı beğenmedi. Onlara göre, ’en kötüsü geride kaldı’ demek için henüz erken, krizden çıkış da sanıldığından fazla vakit alacak.

İmalat sanayi eksi 19

TÜİK’in mayıs ayına ilişkin üretim endeksi alt sektörler olarak incelendiğinde, en yüksek düşüş oranı yüzde 19 ile imalat sanayine ait. Burada 1.6 puanlık bir iyileşme söz konusu ancak düşüş yine de yüksek oranlı. Madencilik ve taşocakçılığı csektörü endeksinde yüzde 12.9 düşüş olurken, gaz ve su sektörü endeksinde yüzde 5.5 azalış gözlendi. Diğer gruplara bakınca dayanıklı tüketim malı imalatında yüzde 4, dayanıksız tüketim malı imalatında yüzde 8 ve enerji üretiminde yüzde 8.2’lik düşüş gözlendi.

En büyük düşüş otomotivde

Alt gruplarda ise en yüksek düşüş oranı yüzde 41.9 ile motorlu kara taşıtı, röpork ve yarı dömork imalatında gerçekleşti. Bunu, yüzde 33,4 ile diğer madencilik ve taşocakçılığı imalatı, yüzde 29,2 ile makina ve techizat hariç metal ürünleri imalatı, yüzde 28,9’luk elektrikli makine imalatı takip etti.

Artış yakalayan üç kalem

Mayıs ayında üretim artışı gösteren sektörlerin sayısı ise üçte kaldı. İmalat sanayi alt kalemlerinde artış gözlenenler yüzde 10.5 ile metal cevheri madenciliği, yüzde 2.4 ile derinin tabaklanması ve işletmesi, yüzde 4.6 ile ağaç ve mantar ürünleri imalatı oldu.

Ergün: Çarkların dönmeye başladığı açıkça görülüyor

SANAYİ ve Ticaret Bakanı Nihat Ergün, sanayide mayıs verilerine bakarak "Türkiye krizden çıkışta yol almaya başlamıştır. Son rakamlar çarkların dönmeye başladığını göstermektedir" diyerek, şu değerlendirmeyi yaptı: "Mayısta geçen yıla göre yüzde 17.4 azalırken, bir önceki aya göre yüzde 5 arttı. Tabloyu bir önceki yılın rakamlarıyla değil krizin etkilerinin hissedildiği önceki aylarla mukayese etmek daha sağlıklı olur. Haziran ayında da Kredi Garanti Fonu başta olmak üzere devamı sağlanan vergi indirimleri ve destek paketleriyle birlikte artış eğiliminin devam etmesini öngörüyoruz. Genel tablonun önümüzdeki aylardan itibaren daha iyiye gideceğine inanıyoruz. Türkiye krizden çıkışta yol almaya başlamıştır. Son rakamlar da bize çarkların dönmeye başladığını açıkça göstermektedir. Rakamlara iyimser açıdan bakmak herkesin yararına olur. Herkesin piyasalara güç veren, moral veren bir yaklaşım içinde olması gerekli."

Çağlayan: ABD’de, AB ve Japonya’dan daha iyiyiz

DIŞ Ticaretten Sorumlu Devlet Bakanı Zafer Çağlayan, sanayi üretim endeksi verilerinin Türkiye’nin şubattan itibaren dipten döndüğünü ve yükselişe geçtiğini gösterdiğine dikkat çekerek, şunları söyledi: "Mart ayında, Türkiye’nin dip noktasını şubat ayında yaşadığını, bundan sonraki verilerin daha iyi olacağını söylemiştim. Veriler, bizim analizlerimizin doğru olduğunu gösteriyor. Bugünden de açıkça ifade etmek istiyorum ki, önümüzdeki aylarda da sürekli bir önceki aya göre artışlar yaşayacağız ve 2008 yılı düzeyini sonbahara kadar yakalayacağız. Mayısta endeks, 2008’e göre azaldı, ancak bir önceki aya göre ciddi oranda yükselme var. Daha da önemlisi, mart, nisan ve mayıs aylarından oluşan 3 ayda yüzde 21 oranında yükselme gerçekleştirdik. Bu çerçevede, Japonya’dan da, ABD’den ve AB’den de daha iyi durumdayız. ABD’de ve AB’de sanayi üretimi 17 aydır düşüyor. Japonya’da 14 ay düştü, son 3 aydır yükselmeye başladı. Türkiye’de 10 aylık düşüşten sonra 3 aydır yükseliyor. Ama Türkiye’nin son 3 ayda gerçekleştirdiği yükseliş, sanayi üretim performansı bakımından Japonya, ABD ve AB’den daha iyi."

ASO: Yokuş aşağı gidiyoruz ama hızımızda yavaşlama var

ANKARA Sanayi Odası (ASO) Başkanı Nurettin Özdebir, mayıs ayında sanayi üretiminde meydana gelen yüzde 17.4’lük düşüşü değerlendirirken, "Yokuş aşağıya gidiyoruz ama hızımızda bir yavaşlama var" dedi. Oda meclis toplantısında yaptığı konuşmada, mayıs ayı rakamını değerlendiren Özbebir, şunları söyledi: "Ekonomi yılın ilk çeyreğinde yüzde 13.8 küçülme gösterdi. Eğer gerekli tedbirler alınmazsa içinde bulunduğumuz ekonomik krizin Özel tüketim vergisi (ÖTV)-katma değer vergisi (KDV) indirimlerinin katkısıyla tüketim harcamalarındaki düşüşün yılın ikinci çeyreğinde sınırlı kalacağına inanıyoruz. Bu da ikinci çeyrek rakamlarına olumlu yansır. Sektörün rahatlatılabilmesi için "hızlandırılmış amortisman uygulamasına geçilmesi, traktörler için hurda indirimi yapılması ve KDV’nin yüzde 1’i indirilmesini" talep ediyoruz."

İSO: İkinci yarıda çift haneye yakın küçülme olur

İSTANBUL Sanayi Odası (İSO) Başkanı Tanıl Küçük, mayıs ile nisan ayı üretim oranları arasında sadece 1.1 puanlık fark bulunduğuna dikkat çekerek, şunları söyledi: "Sanayi üretimine bakarak, GSYİH’da yılın ikinci çeyreğinde de çift haneliye yakın bir küçülme olacağını söyleyebiliriz. Halen çift haneli, yüksek küçülme oranları ile karşı karşıyayız. Grafiğin dipten yukarı doğru adeta yatay bir seyir izleyerek yükseliyor olması, toparlanmanın ümit ettiğimizden daha yavaş gerçekleşeceğine işaret ediyor. Bu tablo içinde mayıs ayında üretimin nisana göre yüzde 5 artması olumlu ama yeterli değil. GSYİH’da yılın ikinci çeyreğinde de çift haneliye yakın bir küçülme olacağını söyleyebiliriz. Yatırım malı imalatındaki yüksek düşüşün devam ediyor. Bu ortamda, özellikle iç pazarı canlandırmaya yönelik tedbirlerin mutlaka takviye edilmesi gerekli."

IMF, 2010 için daha iyimser büyüme gördü

ULUSLARARASI Para Fonu (IMF), Dünya Ekonomik Görünümü raporunda yaptığı yenileme ile dünya ekonomisinin girdiği durgunluğun en alt noktasından toparlanmaya başladığını belirterek, 2010 yılına ilişkin önceki büyüme tahminlerini yukarı yönlü revize etti. Raporunda, ekonomik krizin etkilerinin sürdüğü ancak ABD ve diğer ülkeler tarafından uygulamaya sokulan ekonomik canlanma paketleri sayesinde, yavaş da olsa ekonomik durgunluktan çıkılmaya başlandığı vurgulanırken, yeni tahminler şöyle sıralandı:

Nisanda yüzde 1.9 olarak ilan edilen 2010 küresel büyüme tahmini, 0.6 puan yukarı yönlü revize edildi. Yeni tahmin yüzde 2.5 oldu.

Nisan ayında yüzde 1.3 açıklanan 2009’a ilişkin küresel ekonomi daralma tahmini ise 0.1 puan revize edildi. Oran yüzde 1.4 olarak belirlendi.

ABD’de 2009 için daha önce yüzde 2.8 olarak belirlenen küçülme oranı, 2.6 olarak düzeltildi. Daha önce ’2010’da ABD hiç büyümeyecek’ denilirken, yeni raporda yüzde 0.8 büyüme öngörüldü.