Sabancı, krizde 11 milyar dolarlık ciroyu korudu

Türkiye'de 2000 yılı kasım ayında baÅŸlayan, Åžubat 2001'de alevlenen ekonomik kriz, üzerinden bir yıl geçmesine raÄŸmen arkasında derin izler bırakarak etkisini sürdürüyor. 2002'ye kısa bir süre kala, bünyesinde pekçok ÅŸirketi barındıran, yatırımları ve ihracatıyla Türk ekonomisini yönlendiren ve binlerce kiÅŸiyi istihdam eden holdinglerin nabzını tuttuk. Türkiye'nin devlerine kriz yılı 2001'i nasıl geçirdiklerini, krizle baÅŸa çıkmak için aldıkları önlemleri, 2002'ye dönük beklentilerini ve planlarını sorduk. Yazı dizimizde, Sabancı Holding, Eczacıbaşı Holding, Boyner Holding, Zorlu Holding, YaÅŸar Holding, Anadolu Grubu, Borusan Holding, Fiba Holding ve Profilo Holding'in ‘‘kriz stratejileri’’ni bulacaksınız.Sabancı Holding, Ä°kinci Dünya Savaşı'ndan bu yana en ağır küçülmenin yaÅŸandığı 2001 yılını 11 milyar dolarlık cirosunu koruyarak bitiriyor. Holding ÅŸirketlerine, ‘krize uygun hareket edin’ mesajı verildi. Sabancı Holding CEO'su Hazım Kantarcı, bütün grup ÅŸirketlerine, ‘‘2002'de yeniden kuruluyormuÅŸ gibi hareket edin’’ dediklerini söyledi.H.Ö. Sabancı Holding, grup ÅŸirketlerinin 2002 yılında ülke ekonomisinde oluÅŸan yeni ÅŸartlara ve dengelere göre sanki ‘‘yeniden kuruluyormuÅŸ gibi hareket etmelerini’’ istedi. Türkiye ekonomisinin ağır bir krizden geçtiÄŸine iÅŸaret eden Sabancı Holding'in CEO'su (Chief Executive Officer) Hazım Kantarcı, 2002 yılında ÅŸirketlerinin bakış ve anlayışlarını, ekonomide oluÅŸan yeni dengeleri dikkate alarak, yeniden ÅŸekillendirmesini istediklerini söyledi.‘‘Ülkemizde baÅŸlayan ekonomik kriz, topluluÄŸumuzu da etkiledi’’ diyen Hazım Kantarcı, topluluÄŸun süratle aldığı tedbirler ve güçlü özkaynaklarıyla krizin etkilerini nispeten daha az hasarla geçirdiÄŸini belirtti. Sabancı TopluluÄŸu'nun 2001'de krize raÄŸmen kárlılığını sürdürdüğünü söyleyen Kantarcı, 2002 yılında da finansal hizmetler, perakendecilik, bilgi teknolojisi ve telekomünikasyon, enerji alanlarında büyüme stratejisi benimsediklerini ve yatırımlarını buna göre planladıklarını açıkladı.YENÄ° KRÄ°ZLER YAÅžANMAMALIKantarcı, Türkiye ekonomisinde yaÅŸanan ağır ekonomik krizin baÅŸlıca nedenlerini ‘‘Kamunun küçülememesi, kaynak ihtiyacının büyük olması nedeniyle verilen açıkların yüksek borç yüküne neden olması, reel faizlerin artması ve ilave kaynak ihtiyacının arttırılan vergiler ile karşılanması yoluna gidilmesi’’ olarak özetledi.Bunların sonucunda, yatırım harcamalarına, üretim ve tüketime yeterli kaynak kalmadığına dikkat çeken Kantarcı, şöyle devam etti:‘‘Taşınamayacak riskleri ve yerli üretim karşısında ithalatı ve dünya pazarlarında rekabet yerine iç tüketime dönük ekonomik yapıyı teÅŸvik eden, uzun vadeli düşünmeyi imkansız kılan bu ortam, Türk Lirası'nın devalüasyonu ve uygulanmaya baÅŸlanan yeni politikalarla son buldu. Yeni oluÅŸan ekonomik dengeler sonucu dövize hücum durdu. Ekonominin bundan böyle yeni krizlerle karşılaÅŸmaması ve oluÅŸan yeni dengelerle globalleÅŸen dünyada güçlü ve rekabetçi bir yapıya doÄŸru hızla yürümesi gerekiyor. Ä°yileÅŸmenin kalıcı olması için kamu sektörü küçültülmeli, iÅŸleyiÅŸi verimli ve ÅŸeffaf hale getirilmeli. Bankacılık sektörünü saÄŸlıklı ve güçlü hale getirecek yapısal önlemler kararlılıkla ve hızla uygulanmalı.’’2001 CÄ°ROSU 11 MÄ°LYAR DOLARSabancı TopluluÄŸu, kriz yılı 2001'i 11 milyar dolarla geçen yıl seviyesinde ciro, 700 milyon dolar vergi öncesi kár, bir önceki seneye göre yüzde 30 artışla 725 milyon dolarlık ihracatla kapatmayı bekliyor. Topluluk, 2001 yılında gıda perakendeciliÄŸi ve enerji sektörlerinde baÅŸta olmak üzere yatırımlarını sürdürdü. Gıda perakendeciliÄŸi konusunda Carrefoursa'da 2001 yılında 100 milyon dolar yatırımla, 10 hipermarket, 3 süpermarket ve 4 optik maÄŸazaya ulaşıldı. 2002 yılında da bu sektörde 80 milyon dolarlık yatırım planlanıyor. Bu yatırımlarla maÄŸaza sayılarının 2002 yılı sonunda 12 hipermarket, 6 süpermarket ve 5 optik maÄŸaza ile toplam 23'e ulaÅŸması bekleniyor. DiaSa iskonto maÄŸaza sayısı da 2001 yılı sonunda 90'a, 2002 yılında 135'e yükseltilecek. Topluluk, EnerjiSa ile enerji yatırımlarına devam ediliyor. Mevcut kurulu 120 MW kapasiteli KentSa Ä°zmit Santraline ilave olarak 2002 yılında devreye girecek olan Adana, Mersin ve Çanakkale'de 250 MW kapasiteli üç yeni otoprodüktör tesisiyle üretim kapasitesi 370 MW'a yükseltilecek. Sabancı TopluluÄŸu, 2000 yılında DupontSa B.V. ile polyester alanında DuPont ile 1 milyar dolar ciro hedefleyen, yüzde 50 - 50 ortaklık kurmuÅŸtu. 2001 yılında da yine DuPont ile endüstriyel naylon iplik ve kord bezi üretimi alanlarında 600 milyon dolar ciro hedefleyen, yüzde 50 - 50 ortaklı DupontSa International LLC Åžirketi kuruldu. Sabancı, otomotiv sektöründe de Toyota’daki hisselerini, devretti. Yerli üretim Corolla ve ithal Toyota araçlarının ve yedek parçalarının satış ve satış hizmetlerini Sabancı'nın yüzde 65 ortak olduÄŸu ToyotaSa Pazarlama'nın yürüteceÄŸi yapılanmaya gidildi. Grubun, IBM ile yüzde 50 - 50 joint venture ÅŸirketi I-BIMSA, portal ve internet servis saÄŸlayıcı ÅŸirketi Türk Nokta Net ve Ak Internet Elektronik'e ilave olarak bilgi iletiÅŸimi ve telekomünikasyon sektörünü yakından takip etme planları devam ediyor.Sabancı'nın reçetesi krizSatılabilir ve sipariÅŸi olan mal üretmek.Satış ÅŸartlarında yeni düzenlemeler.Ä°hracata yönelme.Stok ve alacakların yakın takibi.Ä°thal mal alımında azalma ve yerli alımlara yönelme.Faaliyet giderlerinin gözden geçirilmesi ve azami tasarrufa yönelme.Nakit yönetimine öncelik verilmesi.Yatırımların gözden geçirilmesi (erteleme, azaltma, durdurma, iptal)Krizden önemli ölçüde etkilenen ÅŸirketlere öz kaynak saÄŸlanması.Dövizli borçların gözden geçirilmesi, tasviye edilmesi.Grup ÅŸirketlerine 2002 hedefleriDaha kısa vadeli planlar yapın. Risk yönetimini ön planda tutun.Nakit yönetimine öncelik verin.Kur riski taşıyan büyüme modellerini gözden geçirin.Satılabilecek miktarda üretim ve ithalat yapın.Ä°hracat imkanlarını sonuna kadar zorlayın.Stok ve alacakları gözden geçirin.Tasarruf tedbirlerinin sürekliliÄŸinin saÄŸlanmasına önem verin.Dağıtım kanalları, ürün gamının katma deÄŸer yaratma kabiliyeti, iÅŸ akışını gözden geçirin.Ayrıca ülke ekonomisinde oluÅŸmakta olan yeni dengeleri dikkate alın. Åžirketlerin bakış ve anlayışlarını buna göre ÅŸekillendirin. Yeni ÅŸartlara göre sanki yeniden kuruluyormuÅŸ gibi hareket edin.Â