Reform gecikti, ‘vergi miladı’ yine ertelendi

Maliye Bakanı Zekeriya Temizel, vergi reformu için önce 1 Ocak 1998'i ‘‘milat’’ olarak açıkladı. Reform yetişmeyince, bu tarihi 28 Şubat 1998 olarak değiştirdi. Ancak, tasarı gecikince bu tarih de değişti. Şimdi ‘‘milat’’ olarak 31 Mart veya 15 Nisan düşünülüyor.

Vergi reformuyla birlikte ortaya atılan ‘‘28 Şubat vergide milat olacak’’ şeklindeki sloganlar geçerliğini yitirdi. Vergi reformunun yasalaşmasının geciktiği hatırlatılarak, yasalaşma tarihine göre en erken yeni milat tarihinin 31 Mart 1998 olacağı kaydedildi. Daha önce 28 Şubat olarak belirtilen ve bankada bütün hesapların, defterlerde malların gösterilme tarihi olarak belirtildiği için ‘‘milat’’ olarak nitelendirilen 28 Şubat tarihinin artık milat olamayacağı kesinleşti.

Maliye yetkilileri, 28 Şubat'ın baz tarih olmaktan kesin olarak çıktığını belirterek, ‘‘En erken tarih 31 Mart olur. Eğer yasalaşma Mart'ın ikinci yarısına kalırsa belki bu tarih 15 Nisan olarak bile değiştirilebilir. Yeni milat tarihini reformun yasalaşma tarihi belli edecek ve yasada bu tarih açıkca yeralacak’’ dediler. Vergi reformu yasalaştıktan sonra yapılacak denetimler ve harcamanın kaynağının sorgulanması sırasında belirlenecek o tarihten önce açılan banka hesaplarının baz alınacağını, şirketlerin mal stoklarını beyan için aynı tarihin kullanılacağını kaydeden Maliye yetkilileri, ‘‘Kesin olarak bu tarihten önceki şeylere bakılmayacak’’ dediler.

EŞLERİN DURUMU

Maliye yetkilileri vergi reformundan ayrı olan ve daha önce çıkarılan bir yasa gereği 1997 yılı gelirlerine dönük olarak bu yıl uygulamaya giren beyanname sisteminde yeralan ve son dönemde yoğun olarak tartışılan ‘‘eşlerin birlikte beyanname vermesi’’ uygulamasına da açıklık getirdiler. Bilgi veren Maliye yetkilileri, beyannameye girip girmediğini belirlemek için eşlerden her birinin faiz gelirinin 4.6 milyar lirayı aşıp aşmadığına bakılacağını söylediler. Örneğin eşlerin ortak hesabından 1997 yılında toplam 5 milyar lira faiz geliri elde edildiyse, her bir eş için 2,5 milyar düştüğü için iki eşin de beyanname vermeyeceğini kaydeden bir yetkili, ‘‘Ancak eşlerin herbirinin yıllık faiz geliri 4.6 milyar lirayı aşıyorsa o zaman birlikte beyanname verilecek’’ dedi.

GURBETÇİYE TEBLİĞ

Maliye yetkilileri ‘‘yurtdışında çalışan işçilerin Merkez Bankasında bulundurdukları kredi mektuplu döviz tevdiat hesabı faiz gelirleri nedeniyle beyanname vermeleri’’ konusunda da kesin düzenlemenin yakında çıkacağını söylediler. Bir Maliye yetkilisi, ‘‘Yakında konuyla ilgili bir tebliğ çıkıyor. Yurt dışındaki işçilerin dar mükellefiyete tabi oldukları hatırlatılıp kesinlikle Merkez Bankasındaki DTH hesapları için beyanname vermelerinin gerekmeyeceği bu tebliğ ile kesinleştirilecek’’ dedi.

Temizel: Sermaye kaçmaz

Bir süredir her tarafı dolaşarak vergi reformunu anlatan Maliye Bakanı Zekeriya Temizel dün de Ankara Sanayi Odası (ASO) Meclis toplantısına katıldı ve ‘‘tasarının mükemmel değil ama iyi bir tasarı olduğunu’’ söyledi. Vergi tasarısının, hiçbir şekilde sanayi sektörünü sekteye uğratacak düzenlemeler içermediğini kaydeden Temizel, ‘‘Gönül isterdi ki, vergi oranlarını daha düşürelim. Ama Türkiye'nin finanse etmek zorunda olduğu 15 katrilyonluk bütçesi var’’dedi. Temizel, tasarının sermaye kaçısına neden olacağı eleştirileri için de ‘‘Eğer vergi sonrası net getiri, yatırım yapmaya değecekse yatırım yapılır. Değmeyecekse, ister vergi sorunu olsun, ister olmasın, yatırımcı başka alanlara gider. Dolar bazında yüzde 35 net getirisi olan bir yerden sermaye kaçar mı?’’ dedi.

Yılmaz: Zamanlama değişebilir

ANAP Gurubu'nda vergi yasasına yönelik eleştirileri yanıtlayan Başbakan Mesut Yılmaz, tasarının uygulama tarihinin değişebileceği sinyalini verdi. ‘‘Borçlanmaya muhtaç olduğumuz, mali sistemi büyüteceğimiz bir dönemde kendi kendimize zarar verecek adımlar atmaktan çekinmeliyiz. Attığımız adımlar doğrudur. Bu enflasyon ortamında zamanlama ve yürürlük hükümlerini tartışabiliriz’’ diyen Yılmaz, dünyanın hiç bir yerinde vergi ödemenin insanların insiyatifine bırakılmadığını bildirdi. Yılmaz, şöyle devam etti: ‘‘Bugün insanlar var ki Türkiye'de 500 milyar lira faiz geliri elde ediyorlar. Ne veriyorlar? Stopaj olarak yüzde 5. Ondan sonra beyan yapmıyorlar. Borçlanmaya ihtiyacımız var diye bunların haksız kazancına müsaade edebilir miyiz? Amerika'da olduğu gibi herkes gelirini beyan edecek.’’