Öksüz gitti, piyasa ‘şimdilik’ rahatladı
Güncelleme Tarihi:
Hurrem ŞATIROĞLU
Oluşturulma Tarihi: Temmuz 19, 2001 01:36
Ulaştırma Bakanı Enis Öksüz'ün istifası piyasaları rahatlattı. Dolar, yüzde 8 oranında düşüp 1 milyon 370 bin liraya indi. Gün içinde yüzde 9.5'e yükselen borsa günü yüzde 4.8 yükselişle kapattı.
Başbakan Yardımcısı ve MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli, önceki gün Ulaştırma Bakanı Enis Öksüz'ün istifasından sonra yaptığı açıklamada, istifayı kendisinin istediğini ve böylelikle herkesin Türkiye'de oynanan oyunu görmesinin sağlanacağını açıkladı. Dün piyasalarda dengelerin bozulmasında, hükümetten çıkan uyumsuz seslerin de önemli yeri olduğu ortaya çıktı. Enis Öksüz'ün istifasıyla dolar dün 1 milyon 370 bin liraya gerilerken, İMKB 417 puan yükselip 9 bin 105 puandan kapandı. Bono ve tahvil piyasasındaki oranlar ise önceki iki günle kıyaslandığında düşük seviyelere geldi. Piyasanın 145 trilyon lira ile en çok işlem gören bonosu olan 6 Mart 2002 vadeli bononun yıllık bileşik oranı yüzde 100'e çekildi.
Dün yapılan zirveden sonra liderlerin somut bazı açıklamalar yapması bekleniyordu. Toplantı sonrasında yapılan yazılı açıklamada, ‘‘Ekonominin temel verileri düzeliyor. Bütün kesimlere kamu maliyesinin dengelerini bozmadan destek verilecek’’ denildi.
Bu açıklama, piyasaların beklediği kadar somut ve net olmamakla birlikte dün Enis Öksüz'ün istifasıyla oluşan moralli havada üzerinde durulmadı.
HÁLÁ YÜZDE 99
Merkez Bankası dolar satış kurunun dün yüzde 8.02 oranında gerileyip 1 milyon 370 bin liraya çekilmesine rağmen, 22 Şubat sabahından bu yana sürekli olarak dolar karşısında kan kaybeden Türk Lirası'nın (TL) durumunda fazla değişiklik olmadı. 21 Şubat tarihinde 688.696 bin lira olan kur değerine göre TL, dün dolar karşısında yüzde 98.96 oranında değer yitirmiş durumda.
Dün dolar kurunun 1 milyon 400 bin liranın altına inmesindeki önemli etkenlerden biri, Merkez Bankası'nın, Hazine Müsteşarlığı iç borç geri ödemelerinden sonra yapacağını açıkladığı dolar satış ihalelerinden birini yapmasıydı. Merkez Bankası, sabah saatlerinde dolar satış ihalesinde 200 milyon dolarlık satış yapacağını duyurarak, kur üzerindeki düşürücü etkilerden birini daha oluşturdu. Daha sonra yapılan ihalede satılan 200 milyon doların ortalama fiyatı 1 milyon 395 bin lira oldu. Dünkü ihaleyle birlikte Merkez Bankası 11 Temmuz tarihinden bu yana piyasaya toplam 735 milyon dolar sattı.
Söylentiler yükselen borsaya çelme taktı
Borsa, dün ilk seansa Enis Öksüz'ün ayrılmasıyla moralli başladı. İlk seans açılışla birlikte hızlı bir yükseliş oldu. İMKB-100 Endeksi 9 bin 415 puana kadar yükseldi. İlk seans, önceki gün kapanışına göre 624 puanlık artışla 9 bin 313 puandan kapandı.
İkinci seansta borsa endeksi 9 bin 512 puana yükselip 9 bin 500 seviyesini test etti. Bu seviyede, önce kár amaçlı gibi görülen ancak daha sonra yine bazı söylentilerin etkisiyle olduğu ortaya çıkan satışlar piyasanın 400 puan gerilemesine neden oldu. İkinci seansta yaşanan bu gerilemeye rağmen İMKB-100 Endeksi, önceki güne göre yüzde 4.8 artışla 9.105 puandan kapandı. Borsa gün içinde önceki gün kapanış değeri olan 8.688 puanla kıyaslandığında 9 bin 512 puana kadar çıkarak yüzde 9.48'lik artış kaydetti.
Borsada ikinci seansta artan satışların nedenleri arasında, Ankara'da ekonomi bürokrasisi ile birlikte yapılan liderler zirvesinden daha somut açıklamaların çıkma beklentisinin beklendiği gibi sonuçlanmaması da vardı.
Borsada endeksin yükselişi kadar işlem hacmindeki artış da dikkat eçikiciydi. Önceki gün 231 trilyon 647 milyar lira olan işlem hacmi dün yüzde 122.6 artış kaydedip 515 trilyon 529 milyar liraya ulaştı.
Derviş, bankacıları dolar için uyardı
Devlet Bakanı Kemal Derviş, dün bankaların üst düzey yöneticileriyle yaptığı toplantıda, önceki gün yapılan Hazine ihalesine yeterli talebi göstermedikleri için sitem ederken, piyasalardaki iniş-çıkışlar karşısında ‘sağduyulu’ davranılmasını istedi. Derviş, bankacılara ‘‘Doların önceki günkü seviyesi çok yüksek. Biz doların bu rakamlara çıkmasını istemiyoruz’’ dedi. Yerli ve yabancı banka yöneticilerinin katıldığı görüşmede, piyasalardaki son gelişmeler ele alındı. Önceki gün yapılan 7 aylık bono ihalesine yeterli teklifinin gelmemesi konusuna değinen Derviş'in bankacılara bunun nedenini sorduğunu, bankacıların da piyasalardaki belirsizliği gerekçe gösterdiği öğrenildi. Derviş'in Hazine'nin bundan sonraki ihalelere teklif vermeleri konusunda bankacılara telkinde bulundu. Derviş, bankalardan ‘‘sağduyu’’ talep etti. Derviş bu görüşmenin ardından, Hazine Müsteşarı Faik Öztrak ve Merkez Bankası Başkanı Süreyya Serdengeçti ile biraraya geldi.
Bir bakan da DSP eksiltsin
Liderler Zirvesi'nde, bürokratlar ayrıldıktan sonra kabine revizyonu ve bakan sayısının azaltılmasının da gündeme geldiği iddiası ortaya atıldı. Başbakan Yardımcısı Mesut Yılmaz da ‘‘Kabine revizyonu görüşüldü mü?’’ sorusuna ‘‘Benim haberim yok’’ yanıtını verdi. Kabine revizyonu ve bakan sayısı azaltmanın önceki gün Enis Öksüz'ün Ulaştırma Bakanlığından istifasının alınmasından sonra gündeme geldiği öğrenildi. Koalisyon partilerinin kurmaylarının, Öksüz'ün istifasının ardından yaptıkları temaslarda, ‘‘ANAP'ın bir bakan eksiği var. Şimdi de MHP'den bir eksildi. DSP de bir bakanını eksiltsin, piyasalara bakanlar kurulundan da tasarruf yaptık mesajını verelim’’ görüşünü tartıştı. ANAP cephesinden gelen bu öneri Başbakan Bülent Ecevit ve MHP lideri Devlet Bahçeli tarafından uygun bulunmadı. Revizyona hemen gidilmesi yerine, uzun vadede bunun gerçekleşmesi konusunda görüş birliğine varıldı.
Yılmaz: Kararlar peyderpey gelir
ANAP Lideri Mesut Yılmaz dün bakanları ile yaptığı toplantı sonrasında gazetecilerin ‘‘Güven bunalımını aşmak için bazı önlemler alınacak dendi. Açıklamalar yüzeysel kaldı’’ yönündeki hatırlatması üzerine şöyle dedi: ‘‘Çalışmalar devam ediyor. Pederpey alındıkça açıklanacak. Sayın Başbakan'ın açıklamasında da vurgulanan en önemli unsur programın uygulanması konusunda kararlılığın devam ettiğidir. Programın hedefleri belki zaman içinde gözden geçirilebilir. Ama programda öngörülen politikalar kararlılıkla sürdürülecek.’’
Kararlıyız, piyasanın önü açılacak
Başbakan Bülent Ecevit'in başkanlığında ekonomi bürokratları ve Devlet Bakanı Kemal Derviş'in katılımıyla gerçekleşen liderler zirvesinden sonra yazılı açıklama yapıldı. Açıklamada, koalisyonun kararlılığına dikkat çekilerek şu mesaj verildi:
‘‘Ekonomi bürokratlarının katılımıyla yapılan toplantıda, ekonomik programın uygulanması ve ekonomide yaşanan son gelişmeler ele alındı. Bu çerçevede ekonominin temel dengelerinin giderek güçlendiği tespit edildi. Cari işler dengesinde beklenenin üzerindeki iyileşmeye bağlı olarak, döviz arzında öngörülen önemli artış ve kamu mali dengesinin sağlamlığı memnuniyetle karşılandı.Temel dengelerdeki bu iyileşme yanında Haziran'daki fiyat gelişmelerinin tahminlerle çakışması yılın ikinci yarısına ilişkin öngörülerin büyük ölçüde gerçekleşebileceğini gösteriyor. Ekonomik programın her seviyede çok güçlü bir eşgüdüm içinde uygulanmasının sürdürülmesine karar verildi. Reel sektörü dönük olarak Dünya Bankası kredisinden 200 milyon doların Eximbank'a verilmesinin olumlu etkileri ele alındı. Program çerçevesinde Vakıflar Bankası'nın özelleştirilmesiyle ilgili kararname imzaya açıldı. Piyasalara güven verecek reel ekonomiyi destekleyecek önlemler kamu dengesine zarar vermeden alınmaya devam edilecek.’’
Toskay: Evet, canınızı sıktığımızın farkındayız
Devlet Bakanı Tunca Toskay, hükümetin çok eleştirildiğini ve haksızlığa uğradığını belirtirken, mevcut yapıyı ve bünyeyi değiştirmek için kimsenin cesaret edemediği işler yaptıklarını savundu. Toskay, ‘‘Evet hepimizin canını sıkan bazı politikalar uyguluyoruz. Gelirler politikasının geniş halk kitlelerinin canını sıktığını biliyoruz ama bu politikaları uyguluyoruz’’ dedi. Toskay, TİM'in 8'inci Genel Kurulu'nun yaptığı konuşmada, mevcut yapıyı ve bünyeyi değiştirmek zorunda olduklarını ifade etti. Toskay, ‘‘Bu hükümet bu yapıyı değiştirmek için büyük cesaret gösteriyor. Evet sıkıntı yaşanıyor ama çok zor işler yapıyoruz. Kimsenin cesaret edemediği işler yapıyoruz’’ diye konuştu. İki yılda 320'nin üzerinde yasa çıkardıklarını belirten Toskay, Türk ekonomisinin küresel ekonomiye uyum sağlaması için bu yasaların çıkarıldığını kaydetti.
Mevduatta uzun vadeye düşük stopaj
Liderler Zirvesi'nden sonra Devlet Bakanı Kemal Derviş ile Maliye Bakanı Sümer Oral, Derviş'in makamında biraraya geldiler. Görüşmeye Gelirler Genel Müdürü Akif Hamzaçebi ile Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürü Durmuş Öztek de katıldı. Bu görüşmenin, Liderler Zirvesi'nden sonraki açıklamada yer alan ‘‘Ekonomik programın her seviyede çok güçlü bir eşgüdüm içinde uygulanmasının sürdürülmesine karar verildi’’ ifadesi kapsamında yapıldığı belirtildi. İki bakan, DPT'nin de katılımıyla bundan sonra haftada en az bir kez düzenli olarak biraraya gelip değerlendirme yapma kararı aldı. Piyasaların istikrara kavuşmasına paralel olarak gündeme gelmesi planlanan uzun vadeli mevduatı cazip kılmak amacıyla stopaj oranlarında değişiklik konusunun ele alındığı ancak henüz kesin bir karar alınmadığı ifade edildi.
Dün yapılan zirveden sonra liderlerin somut bazı açıklamalar yapması bekleniyordu. Toplantı sonrasında yapılan yazılı açıklamada, ‘‘Ekonominin temel verileri düzeliyor. Bütün kesimlere kamu maliyesinin dengelerini bozmadan destek verilecek’’ denildi.
Bu açıklama, piyasaların beklediği kadar somut ve net olmamakla birlikte dün Enis Öksüz'ün istifasıyla oluşan moralli havada üzerinde durulmadı.
HÁLÁ YÜZDE 99
Merkez Bankası dolar satış kurunun dün yüzde 8.02 oranında gerileyip 1 milyon 370 bin liraya çekilmesine rağmen, 22 Şubat sabahından bu yana sürekli olarak dolar karşısında kan kaybeden Türk Lirası'nın (TL) durumunda fazla değişiklik olmadı. 21 Şubat tarihinde 688.696 bin lira olan kur değerine göre TL, dün dolar karşısında yüzde 98.96 oranında değer yitirmiş durumda.
Dün dolar kurunun 1 milyon 400 bin liranın altına inmesindeki önemli etkenlerden biri, Merkez Bankası'nın, Hazine Müsteşarlığı iç borç geri ödemelerinden sonra yapacağını açıkladığı dolar satış ihalelerinden birini yapmasıydı. Merkez Bankası, sabah saatlerinde dolar satış ihalesinde 200 milyon dolarlık satış yapacağını duyurarak, kur üzerindeki düşürücü etkilerden birini daha oluşturdu. Daha sonra yapılan ihalede satılan 200 milyon doların ortalama fiyatı 1 milyon 395 bin lira oldu. Dünkü ihaleyle birlikte Merkez Bankası 11 Temmuz tarihinden bu yana piyasaya toplam 735 milyon dolar sattı.
Söylentiler yükselen borsaya çelme taktı
Borsa, dün ilk seansa Enis Öksüz'ün ayrılmasıyla moralli başladı. İlk seans açılışla birlikte hızlı bir yükseliş oldu. İMKB-100 Endeksi 9 bin 415 puana kadar yükseldi. İlk seans, önceki gün kapanışına göre 624 puanlık artışla 9 bin 313 puandan kapandı.
İkinci seansta borsa endeksi 9 bin 512 puana yükselip 9 bin 500 seviyesini test etti. Bu seviyede, önce kár amaçlı gibi görülen ancak daha sonra yine bazı söylentilerin etkisiyle olduğu ortaya çıkan satışlar piyasanın 400 puan gerilemesine neden oldu. İkinci seansta yaşanan bu gerilemeye rağmen İMKB-100 Endeksi, önceki güne göre yüzde 4.8 artışla 9.105 puandan kapandı. Borsa gün içinde önceki gün kapanış değeri olan 8.688 puanla kıyaslandığında 9 bin 512 puana kadar çıkarak yüzde 9.48'lik artış kaydetti.
Borsada ikinci seansta artan satışların nedenleri arasında, Ankara'da ekonomi bürokrasisi ile birlikte yapılan liderler zirvesinden daha somut açıklamaların çıkma beklentisinin beklendiği gibi sonuçlanmaması da vardı.
Borsada endeksin yükselişi kadar işlem hacmindeki artış da dikkat eçikiciydi. Önceki gün 231 trilyon 647 milyar lira olan işlem hacmi dün yüzde 122.6 artış kaydedip 515 trilyon 529 milyar liraya ulaştı.
Derviş, bankacıları dolar için uyardı
Devlet Bakanı Kemal Derviş, dün bankaların üst düzey yöneticileriyle yaptığı toplantıda, önceki gün yapılan Hazine ihalesine yeterli talebi göstermedikleri için sitem ederken, piyasalardaki iniş-çıkışlar karşısında ‘sağduyulu’ davranılmasını istedi. Derviş, bankacılara ‘‘Doların önceki günkü seviyesi çok yüksek. Biz doların bu rakamlara çıkmasını istemiyoruz’’ dedi. Yerli ve yabancı banka yöneticilerinin katıldığı görüşmede, piyasalardaki son gelişmeler ele alındı. Önceki gün yapılan 7 aylık bono ihalesine yeterli teklifinin gelmemesi konusuna değinen Derviş'in bankacılara bunun nedenini sorduğunu, bankacıların da piyasalardaki belirsizliği gerekçe gösterdiği öğrenildi. Derviş'in Hazine'nin bundan sonraki ihalelere teklif vermeleri konusunda bankacılara telkinde bulundu. Derviş, bankalardan ‘‘sağduyu’’ talep etti. Derviş bu görüşmenin ardından, Hazine Müsteşarı Faik Öztrak ve Merkez Bankası Başkanı Süreyya Serdengeçti ile biraraya geldi.
Bir bakan da DSP eksiltsin
Liderler Zirvesi'nde, bürokratlar ayrıldıktan sonra kabine revizyonu ve bakan sayısının azaltılmasının da gündeme geldiği iddiası ortaya atıldı. Başbakan Yardımcısı Mesut Yılmaz da ‘‘Kabine revizyonu görüşüldü mü?’’ sorusuna ‘‘Benim haberim yok’’ yanıtını verdi. Kabine revizyonu ve bakan sayısı azaltmanın önceki gün Enis Öksüz'ün Ulaştırma Bakanlığından istifasının alınmasından sonra gündeme geldiği öğrenildi. Koalisyon partilerinin kurmaylarının, Öksüz'ün istifasının ardından yaptıkları temaslarda, ‘‘ANAP'ın bir bakan eksiği var. Şimdi de MHP'den bir eksildi. DSP de bir bakanını eksiltsin, piyasalara bakanlar kurulundan da tasarruf yaptık mesajını verelim’’ görüşünü tartıştı. ANAP cephesinden gelen bu öneri Başbakan Bülent Ecevit ve MHP lideri Devlet Bahçeli tarafından uygun bulunmadı. Revizyona hemen gidilmesi yerine, uzun vadede bunun gerçekleşmesi konusunda görüş birliğine varıldı.
Yılmaz: Kararlar peyderpey gelir
ANAP Lideri Mesut Yılmaz dün bakanları ile yaptığı toplantı sonrasında gazetecilerin ‘‘Güven bunalımını aşmak için bazı önlemler alınacak dendi. Açıklamalar yüzeysel kaldı’’ yönündeki hatırlatması üzerine şöyle dedi: ‘‘Çalışmalar devam ediyor. Pederpey alındıkça açıklanacak. Sayın Başbakan'ın açıklamasında da vurgulanan en önemli unsur programın uygulanması konusunda kararlılığın devam ettiğidir. Programın hedefleri belki zaman içinde gözden geçirilebilir. Ama programda öngörülen politikalar kararlılıkla sürdürülecek.’’
Kararlıyız, piyasanın önü açılacak
Başbakan Bülent Ecevit'in başkanlığında ekonomi bürokratları ve Devlet Bakanı Kemal Derviş'in katılımıyla gerçekleşen liderler zirvesinden sonra yazılı açıklama yapıldı. Açıklamada, koalisyonun kararlılığına dikkat çekilerek şu mesaj verildi:
‘‘Ekonomi bürokratlarının katılımıyla yapılan toplantıda, ekonomik programın uygulanması ve ekonomide yaşanan son gelişmeler ele alındı. Bu çerçevede ekonominin temel dengelerinin giderek güçlendiği tespit edildi. Cari işler dengesinde beklenenin üzerindeki iyileşmeye bağlı olarak, döviz arzında öngörülen önemli artış ve kamu mali dengesinin sağlamlığı memnuniyetle karşılandı.Temel dengelerdeki bu iyileşme yanında Haziran'daki fiyat gelişmelerinin tahminlerle çakışması yılın ikinci yarısına ilişkin öngörülerin büyük ölçüde gerçekleşebileceğini gösteriyor. Ekonomik programın her seviyede çok güçlü bir eşgüdüm içinde uygulanmasının sürdürülmesine karar verildi. Reel sektörü dönük olarak Dünya Bankası kredisinden 200 milyon doların Eximbank'a verilmesinin olumlu etkileri ele alındı. Program çerçevesinde Vakıflar Bankası'nın özelleştirilmesiyle ilgili kararname imzaya açıldı. Piyasalara güven verecek reel ekonomiyi destekleyecek önlemler kamu dengesine zarar vermeden alınmaya devam edilecek.’’
Toskay: Evet, canınızı sıktığımızın farkındayız
Devlet Bakanı Tunca Toskay, hükümetin çok eleştirildiğini ve haksızlığa uğradığını belirtirken, mevcut yapıyı ve bünyeyi değiştirmek için kimsenin cesaret edemediği işler yaptıklarını savundu. Toskay, ‘‘Evet hepimizin canını sıkan bazı politikalar uyguluyoruz. Gelirler politikasının geniş halk kitlelerinin canını sıktığını biliyoruz ama bu politikaları uyguluyoruz’’ dedi. Toskay, TİM'in 8'inci Genel Kurulu'nun yaptığı konuşmada, mevcut yapıyı ve bünyeyi değiştirmek zorunda olduklarını ifade etti. Toskay, ‘‘Bu hükümet bu yapıyı değiştirmek için büyük cesaret gösteriyor. Evet sıkıntı yaşanıyor ama çok zor işler yapıyoruz. Kimsenin cesaret edemediği işler yapıyoruz’’ diye konuştu. İki yılda 320'nin üzerinde yasa çıkardıklarını belirten Toskay, Türk ekonomisinin küresel ekonomiye uyum sağlaması için bu yasaların çıkarıldığını kaydetti.
Mevduatta uzun vadeye düşük stopaj
Liderler Zirvesi'nden sonra Devlet Bakanı Kemal Derviş ile Maliye Bakanı Sümer Oral, Derviş'in makamında biraraya geldiler. Görüşmeye Gelirler Genel Müdürü Akif Hamzaçebi ile Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürü Durmuş Öztek de katıldı. Bu görüşmenin, Liderler Zirvesi'nden sonraki açıklamada yer alan ‘‘Ekonomik programın her seviyede çok güçlü bir eşgüdüm içinde uygulanmasının sürdürülmesine karar verildi’’ ifadesi kapsamında yapıldığı belirtildi. İki bakan, DPT'nin de katılımıyla bundan sonra haftada en az bir kez düzenli olarak biraraya gelip değerlendirme yapma kararı aldı. Piyasaların istikrara kavuşmasına paralel olarak gündeme gelmesi planlanan uzun vadeli mevduatı cazip kılmak amacıyla stopaj oranlarında değişiklik konusunun ele alındığı ancak henüz kesin bir karar alınmadığı ifade edildi.