Merkez: Enflasyonda düÅŸüÅŸ kuvvetlendi

Merkez Bankası, enflasyondaki düşüş eÄŸiliminin, kuvvetlenerek sürmekte olduÄŸunu bildirdi. Merkez, bu deÄŸerlerle 2003 sonu enflasyon hedefinin ulaşılabilir olduÄŸu hakkındaki kanının güçlendiÄŸini de vurguladı.Merkez Bankası'nın ''Eylül ayı enflasyonu ve görünüm'' konulu açıklamasına göre, yıllık enflasyon oranları, TÃœFE'de yüzde 23'e, TEFE'de yüzde 19,1'e düştü. Gıda dışı TÃœFE ve tarım dışı TEFE yıllık artış oranlarındaki gerileme de devam ederken, gıda dışı TÃœFE artışı yüzde 21,9, tarım dışı TEFE artışı ise yüzde 15,7 olarak gerçekleÅŸti.  ''Bu deÄŸerler, 2003 sonu enflasyon hedefinin ulaşılabilir olduÄŸu hakkındaki kanıyı, son derece kuvvetlendirmiÅŸtir'' denilen açıklamada, yılın ilk aylarında gözlenen yükselmeye karşın, Merkez Bankası'nın o tarihlerde yaptığı çeÅŸitli duyurularla kamuoyu ile paylaÅŸtığı ve enflasyonun yılın ikinci yarısından itibaren belirgin olarak düşmeye baÅŸlayacağı ÅŸeklindeki öngörülerinin, böylelikle doÄŸrulanmış olduÄŸu belirtildi. Eylül'de aylık fiyat artış oranlarının ise TEFE'de yüzde 0,1, TÃœFE'de ise yüzde 1,9 olduÄŸuna iÅŸaret edilen açıklamada, ''mevsimsel hareketlerinden arındırıldığında, TÃœFE enflasyonu yüzde 0,5 gibi düşük bir oran ile sınırlı kalmış, TEFE ise yüzde 0,4 oranında gerilemiÅŸtir. Mevsimsellikten arındırılmış TEFE'nin 1994-2003 döneminde ilk defa düşmesi dikkat çekici bir geliÅŸmedir'' görüşüne de yer verildi.EYLÃœL AYI ENFLASYONUMerkez Bankası'nın ''Eylül Ayı Enflasyonu ve Görünüm'' konulu açıklamasında, gerek girdi maliyetleri gerekse bekleyiÅŸler kanalıyla enflasyonun düşmeye devam ettiÄŸine iÅŸaret edilirken, ayrıca iç talepte gözlenen canlanmanın henüz ekonominin üretim potansiyelini zorlayacak düzeyde olmayışının da, yıllık enflasyondaki düşüşü desteklediÄŸi belirtildi.     ''Geride bıraktığımız üç aylık dönemde enflasyonda gerilemeye neden olan olumlu faktörlerin etkilerinin Eylül ayında da devam ettiÄŸi görülmektedir'' denilen açıklamada, ÅŸu görüşlere yer verildi:     ''Enflasyonun altına düşmekte zorlanacağı bazı eÅŸik deÄŸerlerden sıkça söz edilmektedir. Yüzde 20'lik hedefe ulaşılmasının zor olduÄŸu hakkındaki görüşlerin 2003 başında, genellikle bu tür bir eÅŸiÄŸe dayanılarak ileri sürülmekteydi. Bu görüşlerin göz ardı ettikleri temel nokta ÅŸudur; Enflasyonu düşürmek için sihirli çözümler yoktur. Mali ve parasal disiplin, enflasyonla mücadelenin olmaz ise olmaz koÅŸullarıdır. Ä°ktisadi temellerdeki düzelmeye karşın, enflasyonda yeteri kadar düşüş saÄŸlanamaması, dışsal ÅŸokların yokluÄŸunda, ancak ve ancak bekleyiÅŸlerdeki olumsuzluklardan kaynaklanabilir.''    HEDEF ALINAN ENFLASYONA UYUM Enflasyon bekleyiÅŸlerinin, hedef alınan enflasyon ile uyumlu hale getirilmesinin son derece büyük önem arz ettiÄŸi vurgulanan açıklamada, Eylül ayı enflasyon rakamları ile birlikte, yıl sonu enflasyon hedefine ulaşılacağına dair algılamaların, daha da belirginleÅŸmesinin beklendiÄŸi kaydedildi.     Yılın geriye kalanında çok sürpriz bir fiyatlama davranışı görülmediÄŸi takdirde, önümüzdeki aylarda yıllık enflasyonun düşüş eÄŸilimini devam ettirerek, yıl sonu hedefine ulaÅŸacağı tahmin edildiÄŸi belirtilen açıklamada, hem bekleyiÅŸlerde oluÅŸacağı düşünülen söz konusu olumlu geliÅŸmenin hem de gerçekleÅŸmelerin hedef ile uyumlu olmasının, 2004 sonu enflasyon hedefinin inandırıcılığı açısından da son derece önemli olduÄŸu vurgulandı.     ''Enflasyona karşı verilen mücadelede Merkez Bankası'nın hedefler doÄŸrultusunda bir politika yürütmesi gerek ÅŸarttır, ancak bu olgu her zaman tek başına bir yeter ÅŸart olmayabilir'' denilen açıklamada, mali disiplinin, yapısal dönüşümlerle desteklenerek saÄŸlanması ve bekleyiÅŸlerin bu doÄŸrultuda yönlendirilmesinin de enflasyondaki kazanımların kalıcı olması için bir ön koÅŸul olmaya devam ettiÄŸi hatırlatıldı.     Açıklamada ayrıca, kamu maliyesinin programla uyumlu yürütülmesi, gelirler ve vergi politikasının hedeflenen enflasyon rakamlarını bir içsel parametre olarak içermesinin de, enflasyondaki düşüş eÄŸiliminin 2004 yılında güçlenerek devam edebilmesi açısından kritik önem taşıdığına iÅŸaret edildi. Eylül ayında olduÄŸu gibi, Ekim ayının da enflasyonun mevsimsel nedenlerle yaz aylarına göre yüksek çıktığı bir ay olduÄŸuna dikkat çekilen açıklamada, özellikle gıda ve giyim fiyatlarında mevsimsel artışlar olabileceÄŸi, ancak olası bu artışların mevsimsel geliÅŸmeler çerçevesinde gerçekleÅŸecekleri ve dolayısıyla enflasyon hedefine ulaşılmasını riske edecek düzeyde olmayacaklarının tahmin edildiÄŸi kaydedildi.         FAÄ°Z POLÄ°TÄ°KASI Merkez Bankası'nın, temel politika aracı olan kısa vadeli faiz oranları hakkındaki kararlarını, sadece ve sadece ileriye yönelik bir enflasyon bakışıyla aldığına iÅŸaret edilen açıklamada, ''Merkez Bankası için doÄŸru olan faiz politikası, hedeflenen enflasyonla uyumlu olandır'' denildi.     Açıklamada, bu çerçevede kısa vadeli faiz oranlarının bundan sonra izleyeceÄŸi yolun, döviz kuru, cari açık, büyüme ya da herhangi bir deÄŸiÅŸken tarafından deÄŸil, sadece enflasyonun gelecekte alacağı deÄŸerlerin enflasyon hedefi ile ne ölçüde uyumlu olduÄŸuna baÄŸlı olarak belirleneceÄŸinin altı çizildi.     TÃœFE'DEKÄ° GELÄ°ÅžMELER Bu arada tüketici enflasyonundaki belirgin azalış eÄŸiliminin, Eylül ayında da sürdüğü ifade edilen açıklamada, AÄŸustos ayındaki deÄŸerler ile karşılaÅŸtırıldığında, yıllık fiyat artış oranı TÃœFE'de 1,9 puan, gıda dışı TÃœFE'de ise 2,4 puan gerilediÄŸi kaydedildi. Mal grubunda gerçekleÅŸen yıllık enflasyon oranının, hizmet grubunda gerçekleÅŸenin önemli ölçüde altında olmasının da dikkat çekici bir geliÅŸme olduÄŸuna iÅŸaret edilen açıklamada, ÅŸu deÄŸerlendirmelerde bulunuldu: ''Hizmet grubunda aylık fiyat artış hızı yüzde 3 olmuÅŸtur. Önceki yıllarda ağırlıklı olarak AÄŸustos ayında görülen eÄŸitim hizmetlerindeki fiyat ayarlamalarının, 2003 yılında, AÄŸustos ve Eylül aylarına dağıldığı görülmektedir. EÄŸitim hizmetleri fiyatlarının yanısıra, son dönem eÄŸiliminin ötesinde artan konut kiraları, hizmet sektörü fiyat artışında belirliyici olan bir diÄŸer alt grup olmuÅŸtur. Mal grubunda gerçekleÅŸen aylık fiyat artış hızı yüzde 1,3'tür. Gıda fiyatlarının olumlu seyrini devam ettirdiÄŸi gözlenmiÅŸ, mevsimsel etkiler arındırıldığında, Eylül ayı fiyat artışı yüzde 0,5 ile sınırlıkalmıştır.''   TEFE'DEKÄ° GELÄ°ÅžMELER Eylül ayında, tarım sektörü fiyatlarındaki sınırlı artış ve imalat sanayi fiyatlarındaki düşüşün sonucunda TEFE artış oranının ise yüzde 0,1'de kaldığına dikkat çekilen raporda, TEFE'deki deÄŸiÅŸime tarım sektörünün katkısı 0,2 puan olduÄŸu, imalat sanayi sektörünün katkısının ise -0,1 puan olduÄŸu belirtildi.     Eylül'de, mevsimsellikten arındırılmış TEFE'nin 1994-2003 döneminde ilk defa düştüğünün görüldüğü, söz konusu aydaki düşüşün de yüzde 0,4 olduÄŸu ifade edilen açıklamada, bu geliÅŸmeler sonucunda, yıllık TEFE enflasyonundaki çarpıcı azalış eÄŸiliminin sürdüğü bildirildi. Tarım sektöründeki fiyat artışının da çok düşük bir düzeyde gerçekleÅŸtiÄŸine deÄŸinilen açıklamada, şöyle devam edildi: ''Mevsimsellikten arındırılmış veriler incelendiÄŸinde ise Eylül'de ayında tarım fiyatlarının yüzde 0,8 oranında gerilediÄŸi görülmektedir. Bu oranın, 2003'ün ilk dokuz ayındaki en yüksek oranlı düşüş olması dikkat çekicidir.       Tarım dışı toptan eÅŸya fiyatlarında ise AÄŸustos ayına göre bir deÄŸiÅŸiklik gerçekleÅŸmemiÅŸtir. Özel imalat sanayi sektörü fiyat artış oranı çok düşük bir düzeyde kalmıştır. Vurgulanması gereken bir diÄŸer nokta, Nisan-Eylül 2003 döneminde özel imalat sanayi fiyat artış oranının ortalamasının yüzde 0,4 olarak gerçekleÅŸmesidir.''         TL'YE GÃœVEN Öte yandan Eylül ayında, kamu imalat sanayi fiyatlarında, AÄŸustos ayına göre düşüş gözlendiÄŸi, bu gerilemenin ana kaynağının petrol ürünleri imalatı sektörü olduÄŸu belirtilen açıklamada, hem özel hem de kamu imalat sanayi fiyat artış hızlarında gözlenen bu olumlu geliÅŸmelerin arkasındaki temel nedenin, ''uygulanmakta olan programın Türk Lirası'na olan güveni sürekli artırması ile oluÅŸan kur hareketleri'' olduÄŸu kaydedildi.Â