‘Lazım, borçlanacağım’ dönemi artık bitiyor

Hazine Müsteşarlığı ve bağlı olduğu Devlet Bakanlığı, yatırım ve ülke garantili borçlanmalar dışında tek yetkili hale geliyor. Bakanlar Kurulu'nda imzalanarak Meclis'e sevkedilen Borçlanma Yasa tasarısına göre, Hazine bundan sonra bütçe gelir-gider dengesini dikkate alarak borçlanacak.

Ekonomik programın ana unsurlarından olan bir tasarı daha TBMM'ye sevk edildi. Hükümet, devletin iç ve dış borçlanması ve borç geri ödemelerine mali disiplin getiriyor. Tasarıyla, iç ve dış borçlanma, hibe alınması, borç ve hibe verilmesi, borç garantileri ile iç ve dış borçların yönetilmesi yeni esaslara bağlanıyor. Hazine'nin her üç ayda bir borçlanmayla ilgili olarak TBMM'ye ve Bakanlar Kurulu'na rapor vermesini zorunlu kılıyor. Tasarıyla, dağınık şekilde bulunan borçlanma mevzuatı tek bir yasa çatısı altında birleştiriliyor. Tasarıda yeralan düzenlemeler şöyle:

DERVİŞ SORUMLU: Tasarıyla, Türkiye Cumhuriyeti adına devlet iç borcu ve devlet dış borcu alma, Hazine geri ödeme garantisi, Hazine karşı garantisi verme ve verilen garantilerin koşullarında değişiklik yapma, hibe alma, dış finansman olanaklarını dış borcun devri, ikrazı, tahsisi yoluyla kullandırma ve yeni mali yükümlülülükler oluşturma yetkisi Hazine'den sorumlu Devlet Bakanına veriliyor. Ancak Hazine yatırım garantisi ve Hazine ülke garantisi verme yetkisi ise Bakanlar Kurulu'nda tutuluyor.

BORÇLANMA LİMİTİ: Hazinenin borçlanma limiti, ‘mali sürdürülebilirlik de dikkate alınarak bütçe kanununda belirtilen ödenekler toplamı ile tahmin edilen gelirler arasındaki fark miktarının neti’ olarak belirleniyor. Ancak, borç yönetiminin ihtiyaçları ve gelişimi dikkate alınarak, bu limit yüzde 5 oranında artırılabilecek. Bu miktarın da yeterli olmaması durumunda ek bir yüzde 5'lik tutar ancak Bakanlar Kurulu kararıyla verilebilecek.

İÇ VE DIŞ BORÇLANMA: Çıkarılacak devlet iç borçlanma senetlerinin çeşit, vade, satış yöntemi, faiz koşulları, vade ve ödemelerine ilişkin esaslar Hazine'den sorumlu Devlet Bakanı tarafından belirlenecek. Özel tertip Devlet iç borçlanma senetleri, ancak karşılığında bütçede yeterli ödenek varsa ihraç edilebilecek. Türkiye Cumhuriyeti adına herhangi bir dış finansman kaynağından Devlet dış borcu sağlanması ve mali koşulları da dahil tüm koşullarını belirleme yetkisi de Devlet Bakanı'na veriliyor.

DEVLET GARANTİSİ: Hazine kamu ve özel kuruluşların yurt içi piyasalardan yaptığı borçlanmalara garanti ve kefalet veremeyecek. Hazine garantisi olmadan alınacak herhangi bir dış finansman kaynağından sağlanacak her türlü dış borç için kuruluşlar Hazine'den ön izin alacaklar. Ön izin verilmesi bu borcun Hazine garantisi ile alındığı anlamını taşımayacak.

HAZİNE PİYASADA: Hazine, bütçe ödemelerini zamanında yapabilmek, gelirler ve giderler arasındaki dönemsel farklılıkların ödemeler üzerindeki olumsuz etkilerini önlemek amacıyla, para piyasalarında nakit işlem yapabilecek.

HAZİNE HESAP VERECEK: Hazine, Devlet borcu ve Hazine garantilerinin uygulama sonuçlarını her yıl hazırlayacağı kesin hesap cetveli ile birlikte Hazine genel hesabına dahil ederek Maliye Bakanlığı'na gönderecek. Ayrıca her üç ayda bir ‘‘Kamu Borç Yönetimi Raporu’’ hazırlayacak. Bu rapor, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu ile Bakanlar Kurulu'na sunacak.