Kriz yarım günde 500 milyon dolar sattırdı

Dünya borsalarını sarsan kriz, dün Merkez Bankası'na da yarım günlük işlemler sırasında 500 milyon dolar sattırdı. Daha önce de faizleri frenlemek için döviz satan Merkez Bankası'nın son bir haftadaki satışı 2 milyar doları buldu.

Hong kong'da başlayıp, bütün dünya piyasalarına sıçrayan kriz, dün Merkez Bankası'nın 500 milyon dolar satmasına yol açtı. Bu krizin etkisinin daha öncekilere kıyasla daha şiddetli olduğunu kaydeden yetkililer, ‘‘Merkez Bankası'nın dün yarım günde sattığı döviz miktarının 500 milyon doları aştığını’’ söylediler.

Merkez Bankası'nın Pazartesi günü de yoğun döviz satışı yaptığı, Cuma, Pazartesi ve Salı yarım gün satılan dövizlerin toplamının yaklaşık 1,5 milyar dolara ulaştığı belirtildi. Yetkililer, son bir hafta içinde satılan döviz miktarını ise yaklaşık 2 milyar dolar olarak belirttiler.

Dün bankaların açık piyasa işlemlerine yüklendiğini, aldıkları Türk Lirası'nı dövize yatırdıklarını kaydeden yetkililer, ‘‘Bankalar yüzde 80, bileşiği yüzde 122'ye gelen yüksek faizlerle para alıp dövize yatırdılar’’ dediler. Yetkililer, Merkez Bankası'nın rezervlerinin çok yüksek olduğunu hatırlatarak, ‘‘Merkez Bankası isteyene istediği kadar döviz satmaya devam edecek’’ dediler.

HALK SAKİN

Uluslararası yatırımcıların bir çok borsada birden yatırım yaptığını, birinde önemli bir zarar sözkonusu olduğunda diğer borsalardaki kârlarını realize ettiklerini kaydeden yetkililer, ‘‘Bu kez kriz hiç beklenmediği biçimde Hong-Kong'dan çıktı ve başta İMKB ve Doğu Avrupa borsaları olmak üzere gelişmiş ülke borsalarına da yansıdı. Bizim saatimizle önceki gece New York Borsası'na sıçrayıp, Avrupa, Japonya, Avustralya gibi gelişmiş borsaların hepsini de vurunca, dün bizdeki etkisi şiddetlendi’’ dediler.

Yabancıların kârlarını realize etmek için borsadan çıkmasıyla başlayan harekete Türk bankalarının da katıldığını ve bankaların da döviz alımına geçtiğini kaydeden yetkililer, buna karşılık halkın paniğe kapılmadığını söylediler.

Borsanın bu tür hareketlerle daha önce de karşılaştığını hatırlatan yetkililer, ‘‘Ancak ilk kez bu kadar yüksek bir yabancı parayla krize yakalanıldı. Bu nedenle boyutu tam olarak kestirmek mümkün olmuyor. Ancak tahminlerin çoğu bir-iki günde sakinleşeceği yönünde’’ dediler.

Merkez Bankası'nın önceki gece dış piyasaları yakın takibe aldığı, bugün de resmi tatil olmasına rağmen dış piyasaların izlenmesine devam edileceğini kaydeden yetkililer, ‘‘Krizin resmi tatile denk gelmesinin iç piyasaları bir ölçüde rahatlattığını’’ söylediler. Yetkililer bugün dış piyasaların sakinleşmesi halinde, yarın içerdeki piyasaların da olumlu etkileneceğini kaydettiler.

Bu hareketle birlikte,yüksek boyutlara ulaştığı gerekçesiyle çekinilen ‘‘sıcak paranın gittiğini’’ kaydeden yetkililer, bu paranın miktarının tam olarak bilinemediğini söylediler.

Türkiye'deki sıcak paranın tümünün gitmesinin sözkonusu olmayacağını, yabancı sermayenin bir bölümünün, gidecekse bile daha uygun bir fiyat bekleyeceğini kaydeden yetkililer, ‘‘giden sıcak paranın da daha sonra tekrar dönebileceğini’’ söylediler.

Bilgi veren yetkililer dış piyasaların Türkiye'nin IMF'le stand-by anlaşması imzalamasını beklediğini kaydederek, ‘‘Stand-by olursa bu giden para, çok daha fazlasıyla geri döner’’ dediler.