Kömür için şikayetten kaçınmayın

Büyükşehir Belediyesi Çevre Koruma Daire Başkanı Mustafa Öztürk vatandaşlara sesleniyor

İstanbul'da kirliliğin büyük bölümü evlerde kullanılan kalitesiz yakıttan kaynaklanıyor. 1994'de İstanbul Büyükşehir Belediyesi Çevre Koruma Daire Başkanlığı yakıtlar konusunda bir çalışma başlattı. Bugün İstanbul için belirlenen hava kirliliği değerleri Dünya

Sağlık Teşkilatı'nın değerlerinin de altına düştü. Bunda doğalgazın devreye girmesi ve kalitesiz kömürle mücadele büyük

rol oynadı. Çevre Koruma ve Geliştirme Daire Başkanı

Mustafa Öztürk bu

mücadeleyle ilgili bilgiler verdi.

1994'den beri yapılan denetim kömürü nasıl değiştirdi?

Doğalgaz sayesinde 9 milyon ton kömür, bu yıl 2 milyona indi. Kömürün kalitesi 2500 kaloriden 5500'e çıktı. Kükürt yüzde 7'lerden 1,5'a, nem yüzde 40'lardan yüzde 18'e indi. Sabit yedi denetim noktası, ayrıca şehrin giriş noktalarında dört, şehir içinde iki gezici ekip oluşturuldu. 200 eleman görevlendirildi. Kaçak giren kömürlerin ilk yılda 25 bin tonuna el konuldu. Bu yıl bu rakam en fazla 2 bin ton olabilir.

El konulan kaçak kömür nereye gidiyor? İyileştirilebiliyor mu?

Depolarımıza aldık ve bütün Anadolu'daki belediyelere, okullara, yani resmi yerlere yazı gönderdik. Bize müracaat ettiler, kömürleri onlara verdik. Kendimiz kullanmadık ve İstanbul'da da fakir fukaraya dağıtmadık. İyileştirme ise mümkün değil.

Bu kömürlerin Anadolu'da yakılması da hava kirliliğine neden oluyor...

Bunu ben bilemem, çünkü oradan resmi kurum müracat ediyor. Biz onların yönetmeliğini bilmek durumunda değiliz. Biz kömür satmadık, serbest rekabet sistemini oluşturduk. 95-96 yılında 205 tane olan kömür satıcısı bugün 50'lere indi. Kömürün markası oluştu. Belediye formalite icabı kömür satıyor ama serbest piyasası var ve ticareti onlar yapıyor.

İstanbul'a kömür nereden geliyor?

Sibirya kömürü çok tuttu İstanbul'da. Güney Afrika, Soma ve Zonguldak'tan geliyor. Soma kömürü ithal kömürden daha pahalı. Haliyle vatandaş ithal kömüre yöneliyor. Kemerburgaz, Arnavutköy'de vahşice çıkartılan kömür artık düzgün çıkartılıyor, zenginleştiriliyor ve torbalanıp satılıyor. Vatandaş bizi rahatlıkla arayabilir. Diyelim kömürcünün kara kaşını kara gözünü beğenmedin, bunun için dahi ara, kömürcüm bana kötü davrandı, bağırdı, çığırdı, hakaret ediyor, yok öyle yağma! Size kaliteli kömür satılmak mecburiyetinde. Bir gün içinde analiz yapıp rapor veriyoruz ve parasını da üreticiden alıyoruz.

Kömürdeki iyileşme maliyete nasıl yansıdı?

Belediye olarak tonunu 105 dolara satıyoruz. Piyasada ise 105 ile 135 dolar arasında değişiyor. Yerli kömür ise 80 ile 120 dolar arasında. 94'te kömür ucuzdu ama kalori düşük olduğu için fazla almak zorunda kalıyorlardı. Isıtan kilogram değil, kalori. Vatandaş kömür alırken kesinlikle kaloriyi satın almalı. Kömür İstanbul'a girerken denetim belgesiyle giriyor, bunu üreticiden mutlaka isteyin.

İngiltere'den soba gelecek

Kaliteli yakmadan sözettiniz. Bunun için neler yapmayı düşünüyorsunuz?

İstanbul'da sobalı bir evde tüketilmesi gereken kömür miktarı yılda 700 kiloyu geçmemeli. Yalıtımlı evde bu 400-500 kg'dır. Bugün yaklaşık 1,5 tona kadar çıkıyor. Çünkü kaloriferimiz, sobalarımız artık dünyada terkedilmiş bir sistem. Bizim sobalarda 100 kilo kömürün 50 kilosundan faydalanabiliyorsunuz ancak. Sobaların sızdırmaz olması gerek, kömür besleme hücresi ile kömür yanma hücresi ayrı olmalı. Sobanın kapaklarını kapattığınızda kömür uyumalı, sabah açınca da yanmaya devam etmeli.

Vatandaşa maaliyeti ne olur bu tip sobaların?

700 kilo kömür tüketmesi gerekirken birbuçuk ton tüketiyor. 300-400 kilo havaya gidiyor. Biz bu sobalarla ilgili bir rapor hazırlattık İstanbul Teknik Üniversitesi'nin Makina Fakültesi'ne. Bu sobalar İngiltere'de üretiliyor, gittik, gördük. Doğalgaz gibi kombileri var bütün odaları ısıtıyor. İstediğiniz sıcaklıkta istediğiniz hızda yakıyorsunuz. İngiltere'de 450 dolara satılıyor. Türkiye'de üretilirse 200-250 dolar olacak. Patent hakkını alıp isteyene vereceğiz.

Motorlu taşıtların denetlenmesi size verilirse neler yapmayı düşünüyorsunuz?

Önce yasal düzenlemeler yapılsın. Bakanın kendisinden geçecek üstelik. Buna dikkat edin. Komisyonlarda tartışmaya falan da gerek yok. Hazırlayıp sunarsın ve belediyelere yetkiyi verirsin. Kurşunsuz benzine ve katalitik konvertörlü araç kullanımını teşvik ederiz. Yolda arabanızın egzosu siyah duman atıyor, zehir yani, onunla ilgili ihbar mekanizması kurarız, basarız cezayı. Bir kere kesinlikle kurşunlu benzini yasaklarım. Çünkü çocuklar ve yaşlılar üzerinde korkunç etkisi var. İstanbul'da yılda 700 ton kurşun atılıyor havaya. Yasal düzenlemeler yapılsın biz üzerimize düşeni yaparız.

BUNLARI MUTLAKA YAPIN

Torbanın üzerinde kömürün bütün özellikleri ve üreticinin adresi yazılmak zorunda, bunlara dikkat edin.

Aldığınız kömürün kalorisi 5 bin 500, nemi yüzde 18-20, kükürtü 1,5, Boyutu maksimum 15 santim, külü yüzde 15 olmak zorunda.

Kömürün kilosunu değil, kalorisini satın alın.

İstanbul'a giren her kömüre bir denetim belgesi veriliyor. Kömürü alırken bu belgeyi mutlaka isteyin. Bir nüshası sizde kalsın.

Kömürünüzden şüpheleniyorsanız Beyaz Masa 153'ü arayın ya da 512 66 94'e faksla başvurun.